1. Сөйлемнің интонациясы, екпін дегеніміз не?

Дата: 2025-05-25; Просмотры: 4
Оценка:
0.00 из 5.00 — оценок
Скачиваний: 0

2. Екпіннің қанша түрі бар?

3. Екпінге мысал келтіріңіздер.

Жаңа сабақты түсіндіру:

Оқытушы оқушыларға берілген жаңа тақырыпты түсіндіреді.(тақырыпқа байланысты негізгі сұрақтар).

Студент нені білу керек:

- ауызекі сөйлеу тілін;

Студент нені меңгеру керек:

- Нүкте және көп нүкте қалай қолданылатынын;

- сөздікті қолдана білуді;

- мәтін бойынша сұрақтарға жауап беруді;

- мысалдар келтіре білуді

Сабақтың қорытындысы:

Оқытушы сабақты толығымен жүйелейді, әрбір оқушының жұмысын бағалай отырып, олардың жетістігі мен кемшіліктерін ескереді. Олардың сабақты меңгергенін сұрақ-жауап арқылы анықтайды.

Оқытушы төмендегідей критерийлер бойынша оқушылардың жасалған жұмыстарына баға қояды:

· Өткен тақырып бойынша бағалау;

· Жақсы жауаптарды ескеру;

· Жаңа тақырып бойынша білімдерін бекіту және қорытындылау;

· Тақырып бойынша жаттығулардың орындалуын тексеру;

· Қорытынды баға қою

 

Үйге тапсырма беру:

Мәтінді орыс тіліне аудару. Орнына көп нүкте қойылатын 6 сөйлем жазу.

 

 

Нүкте

Сөйлемдерге мағына беруге және сөйлемдердің арасын ажырату үшін арналған белгіні нүкте деп атайды.

 

Нүкте

№ Қойылатын орны Мысалы
1 Хабарлы сөйлемнен кейін Маңайда тірі жан көрінбейді.
2 Жай, екпінсіз айтылған бұйрық және тілек мәнді сөйлемнен кейін Әже, сізден Алла разы болсын.
3 Драмалық шығармада кейіпкер атынан кейін Нұрхан. Міне, міне, әлгі мен айта беретін ауыл! Мүсірепов.(құлазып) Қыбыр еткен жан жоқ. Ит те үрмейді.
4 Драмалық шығармада автордың түсінігі ретінде айтылған ремаркадан кейін жақша ішінде Нұрхан. Кім бар? (Айқара есікті итеріп ашты) Кім бар?
5 Адамның аты-жөні, тегі қысқартылғанда Ғ. Мүсірепов/ Ғ. М. Ғ. Мұстафин/ Ғ. Мұст.
6 Газет-журнал атауын шартты түрде қысқартқанда «Қ. Ә». (« Қазақ әдебиеті»)
7 Кейбір сөздерді шартты түрде қысқартылғанда тағы басқалар – т.б. тағы сол сияқты – т.с.с. тағысын тағылар – т.т.
8 Ғасыр, жыл, сағат,минут, секунд сөздері қысқартылғанда А. Яссауи кесенесі(ХІІ ғ.) – Қазақстандағы үлкен тарихи мұралардың бірі.

Көп нүкте

  Қойылатын орны Мысалы
1 Айтылуға тиісті ой аяқталмай қалғанда сөйлем соңында көп нүкте қойылады «Ия, көз – қорқақ , қол – батыр. Бісіміллә, береке...» Сонымен бастап та жіберді. Осыдан қара кешке дейін.... Жә, мен шамалы кідірейін-ші , әңгіме басы әріден болсын.
2 Сөйлеуші қысылып сөйлей алмай қалғанда, асығыс айтқанда, ойдың бөлінуіне байланысты дауыс ырғағындағы кідірісті білдіру үшін -Е , не қыл дейсің маған. Бала.... ыһ..... тартып жіберші мына шетін, көтерсеңші басыңды.... мықтап ұста..... ешқайда кетпес, оралар .... Туып өскен жері, елі.... Ұста деймін, қаттырақ ұста.(Т. Әбдіков)
3 Біреуден алынған цитатаның не алдынан, не артынан немесе сөйлем, сөз қалдырған жерге қойылады. ...... Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл бөлсеңіз.
4 Айтуға қолайсыз тұрпайы сөздің орнына Қарашы мына ..... бүлдіргенін! Басыңнан салып қалайын ба осы? !
5 Ескі қолжазбаларда көрінбей өшіп қалған жерлерге Қиын тиді оларға Аз кісі –ақ санарға. (Абай)