Сабақтың тақырыбы: Өздік есімдігі.Қазақстан рәміздері
Сабақтың түрі: теориялық, жаңа сабақты меңгеру.
Сабақты өткізу әдісі: Сұрақ-жауап, интерактивті тақтамен жұмыс істеу.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
- Тіл білімінің салаларын меңгерту;
- Өздік есімдігінің басқа есімдіктерден айырмашылықтарын меңгерту;
-Студенттерге ана тілінің қадір-қасиетін ұғындыру;
-Тілге құрметін, сүйіспеншілігін арттыру;
-Тіл арқылы халықтар достығын насихаттау, сөздікпен жұмыс жасау;
Дамытушылық:
-Студенттерге курстың міндеттерін түсіндіру;
-Тұрмыстық, қоғамдық саяси, оқу-мамандық, ғылыми мәселелерде ана тілінде сөйлеу білуге қажет екендігін түсіндіру;
-Орыс тілі мен қазақ тілінің негізі айырмашылықтарын;
Тәрбиелік:
- Студенттерді әдептілікке тәрбиелеу
- Мемлекеттік тілге деген құрметін нығайту;
- Білімгерлердің өз мамандықтарын сүюге тәрбиелеу;
- Ана тілінің қадір- қасиетін түсініп, оны құрметтей білуге, тапқырлық, іздемпаздық қасиеттерге жетелеу, шығармашылыққа баулу.
Сабақ уақыты: 90 минут
Сабақтың құрылымы:
1. Ұйымдастыру кезеңі 5 мин.
2. Үй тапсырмасын сұрау 20 мин.
3. Жаңа тақырыпты түсіндіру 40 мин.
4. Жаңа тақырыпты бекіту 15 мин.
5. Сабақты қорытындылау 5 мин.
6. Үй тапсырмасын беру 5 мин.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу. Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру. Оқушылардың сыртқы келбеттеріне көңіл аудару. Сабаққа қажетті құрал-жабдықтарының бары-жоғын тексеру. Оқушыларды сабақтың тақырыбы және жоспарымен таныстыру.
Теориялық білімнің қажеттілігі:
Оқытушы бақылау сұрақтарын қою арқылы оқушылардың біліміне тексеру жүргізу.
Жаңа сабақты түсіндіру:
Оқытушы оқушыларға берілген жаңа тақырыпты түсіндіреді.(тақырыпқа байланысты негізгі сұрақтар).
Сабақтың қорытындысы:
Оқытушы сабақты толығымен жүйелейді, әрбір оқушының жұмысын бағалай отырып, олардың жетістігі мен кемшіліктерін ескереді. Олардың сабақты меңгергенін сұрақ-жауап арқылы анықтайды.
Оқытушы төмендегідей критерийлер бойынша оқушылардың жасалған жұмыстарына баға қояды:
· Өткен тақырып бойынша бағалау;
· Жақсы жауаптарды ескеру;
· Жаңа тақырып бойынша білімдерін бекіту және қорытындылау;
· Тақырып бойынша жаттығулардың орындалуын тексеру;
· Қорытынды баға қою
Үйге тапсырма беру:
Қазақстан рәміздері мәтіні бойынша түсініктерін айту. Грамматикалық тақырыпты оқып келу.Өздік есімдіктеріне сөйлемдер құрастыру.
Өздік есімдіктері
Өздік есімдігіне әрқандай тұлғадағы өз деген бір ғана сөз жатады.Өз есімдігі көбінесе тәуелдеулі,көптеулі,септеулі түрде қолданылады да,жіктеу есімдіктерінің немесе зат есімнің орнына қолданылады.Мысалы: менің өзім,сенің өзің,баланығ өзі, т.б.
Өз есімдігі тәуелденіп барып септеледі. Өздік есімдігінің септелу үлгісі
Септік | өзім | өзің | өзіңіз | өзі |
А. І. Б. Т. Ж. Ш. К. | өзім өзімнің өзіме өзімді өзімде өзімнен өзіммен | өзің өзіңнің өзіңе өзіңді өзіңде өзіңнен өзіңмен | өзіңіз өзіңіздің өзіңізге өзіңізді өзіңізде өзіңізден өзіңізбен | өзі өзінің өзіне өзін өзінде өзінен өзіниен |
Кейде өз есімдігі өзі орнына жүретін жіктеу есімдігімен немесе зат есіммен де тіркесіп қатар жұмсалады. Мысалы: мен өзім айттым
сен өзің айттың
сіз өзіңіз айттыңыз
ол(балалар Ахмет)өзі айтты
біз өзіміз айттық
сендер өздерің айттыңдар
сіздер өздеріңіз айттыңыздар
олар (балалар)өздері айтты
Өз есімдігімен жасалған өз-өзінен,өзінен-өзі,өзді-өзі деген қос сөздер дефис арқылы жазылады.