14. Aralık (İlk kânun) — декабрь
15. mevsim — время го да; сезон
16. kış — зима
kara k. — пора лютой стужи yaz k. — зимой и летом; круглый год kişin — зимой
17. уа z — лето
yazın — летом
18. bahar — межсезонье; весна
ilk b. (ilkyaz) — весна
son b. (güz) — осень
19. kut l ) (uğur) — доброе пред-
знаменование; везенье; 2) (saadet) — счастье kutlu (uğurlu) — приносящий
счастье kutlamak (kutlulamak) -
1) праздновать, отмечать;
2) (tebrik etmek) — поз
дравлять
20. bayram—торжество, праздник
b. ınızı kutlarım — поздравляю
вас с праздником b. etmek (или yapmak)—устроить торжество, праздновать
21. önem (ehemmiyet) — важность,
значение
ö. li (mühim(mmi), ehemmiyetli) — важный, значительный
22. devrim (inkılâp(bı))—революция
Ekim-Kasım d. i—Октябрьская
(1917 года) революция
23. kurmak—строить, создавать
plan k. — составлять план
saat k. — заводить часы
24. devlet— государство
25. yıldönümü—годовщина
26. yasa— 1) (kanun) закон: 2) ус-
тав anayasa — конституция,
27. emek — труд
e. çi — трудящийся
28. zafer (yengi) — победа
z. almak— одержать победу
29. ayni (aynı) — тот же; такой же
30. mükemmel (yetkin)- превос-
ходный, совершенный
31. ulus (millet) — нация
u. lararası (milletlerarası) —
международный ne milletten? — какой национальности?
32. ordu—армия
33. güç(çü) (kuvvet) — сила, мощь
g. lü (kuvvetli) — сильный, мощ
ный
34. silâh — оружие
s. lı kuvvetler — вооруженные силы, войска
35. süs — украшение, убор
s. lemek — украшать, наряжать
36. dilek— 1) (с исх ) просьба;
2) (temenni*) (по)желание
37. çiçek— цветок
ç . açmak — цвести
38. değer l) (kıymet) — стоимость,
ценность; 2) (lâyık) (-e) — заслуживающий,
достойный
d. li (kıymetli) — ценный, заслуженный, уважаемый
39. armağan l) (hediye) — пода-
рок, 2) (mükâfat, ödül) — премия
armağan (hediye) etmek — дарить
40. dış — внешняя сторона; вне-
шний d. ında--вне (ч. - л); помимо,
кроме, вовне d. arı — вне, наружу, вон dışarıda — вовне (на улице, за
границей, на в ол е)
41. gök( kü, ğü) — небо
g. yüzü — небосвод
42. yağmak — идти (о дожде, снеге)
43. yağmur — дождь
44. inanmak — верить
45. hani— 1)где, где же?; 2)пом—
нишь?, помните?
46. işitmek—слышать, выслушать
47. Allah (Tanrı) — Аллах, Бог
48. gerçek (hakikat) — правда, ис-
тина; истинный g. ten (sahi, sahiden) — в самом
деле, действительно 49. gür — 1)громкий, громовой;
2) обильный; густой g. lemek—громыхать 50. yahu-- послушай, эй; же
51. termometre — термометр, гра-
дусник
52. yukarı — верх, верхний; вверх
53. aşağı — низ; нижний; вниз
а. yukarı — прибчизительно, бо
лее или менее
54. kar — снег;
k. dan adam — снеговик, снежная баба
55. erimek —таять
56. derin — глубокий (тж. перен. )
57. uyku —сон
58. batmak—тонуть (корабль), са-
диться (солнце); вонзаться
59. değişmek— 1) (из)меняться
2) (с вин. ) обменять(ся)
60. ısı— 1)тепло(та); 2) (hararet)
температура, жар ısıtmak — греть
61. şiddet —сила, энергия; интен-
сивность; резкость s. li — сильный; суровый
62. rüzgâr — ветер
63. esmek — дуть
64. bulut — облако, туча
kara b. — туча
65. yumuşak — мягкий (тж. пе рен. )
66. sık — частый, плотный
s. s. — часто
67. ağaç(cı) —дерево
68. elverişli (müsait) — подхо-
дящий, пригодный, удобный
69. orman—лес
70. kır — степь, поля
k. a gitmek — поехать за город
71. göl — озеро
72. deniz — море
Kara d. — Черное море Ak d. — Средиземное море d. e girmek — купаться в море
73. meyva — фрукты
74. ayrı — отдельный, особый
а. а. — различный, по отдельно
сти, врозь
75. seyrek — редкий, редко
76. oluşturmak (teşkil etmek) -
составлять, образовать, создать
77. kap (bı) — сосуд, посуда; по-
крышка
ayakkabı —обувь
kaplamak (-i, ile, -a) — покрывать; охватить
78. buz — лёд
79. üşümek — зябнуть, мерзнуть
80. yatmak — l)лежать; почивать;
2)(с дат. ) лечь
Производные слова
1. yılbaşı (-nı) — Новый год
y. gecesi — новогодняя ночь
2. sevgi (aşk) — любовь
yurt s. si — любовь к родине
3. ortalık — всё кругом
o. ta — кругом, вокруг
4. aydınlatmak—освещать(тж. перен. )
5. bazan, bazen — иногда, порой
6. doğa (tabiat) — природа, натура
7. boşuna (nafile, beyhude) — напрасно, впустую, попусту
8. işbaşı — начало работы
i. yapmak — начать работу i. na gelmek — придти к власти
Устойчивые словосочетания, идиомы
1. temiz hava almak дышать свежим воздухом
2. Noel ağacı (рождественская) елка 3. elinden geleni (gelen her şeyi) yapmak делать все, что в
его силах 4. ata (lar) sözü пословица, поговорка
5. kimi insanlar (=bazı insanlar) некоторые люди
6. ustun tutmak (-i) предпочитать, ставить выше
7. çok defa очень часто, сплошь и рядом
8. soğuk almak простудиться 9. derin mi derin (soğuk mu soğuk) глубокий-глубокий
(холодный-холодный) 10. gece gündüz днем и ночью, круглые сутки
Примечания;
I. Присоединяясь к односложным именам, глагол etmek пишется слитно с ними: zannetmek (zan(nnı)) «мнение, предположение»
2 Аффикс древнего направительного падежа {-aru, -erü) придает соответствующее значение словам типа dışarı, içeri, yukarı, ileri, geri — (куда?) «наружу» (на волю), «внутрь» (в тюрьму), «вверх», «вперед», «назад», и т. д (правда, можно сказать и dısarıya, yukarıya... ) Все на-званные слова, а также dış, могут выполнять роль имен-послелогов. Например... nın dışında — вне, помимо (чего-то), evin ilerisinde (aşağısında, içerisinde) —впереди (внизу, внутри... )дома
3 Арабское слово Allah (пишется всегда с большой буквы), подобно
русскому «Бог», входит в ряд устойчивых оборотов (их число приближает
ся к 150). В частности Allah Allah! — «О, боже!» (выражает более всего
изумление, кроме того, как клич на поле боя — «(с нами) аллах»), соответ
ствует русскому «Ура!». Allahım (Tanrım!) «Бог мой!»; Allah aşkına! «Ради
бога!», Allah (benden) razı olsun! — «Бог(тебя)наградит!», «Спасибо
(тебе)», и т д
4 Слово yahu употребляется только как фамильярное обращение к
собеседнику Например Bu ne yahu?— Что же это?
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ АФФИКСЫ
Аффикс -la-, -le — основной глаголообразующий аффикс (eylem yapma eki). Присоединяясь к именам (существительным, прилагательным, отдельным числительным), он образует глагольные основы а) переходного и б) непереходного значения.
а) cam «стекло»+la = camla/mak «застеклить» (окно и т. п. );
süs «украшение» + le = süsle/mek«украшать»;
iki «два»+ le = ikıle/mek «удвоить»;
temiz «чистый» + le = temizle/mek «очищать, чистить»;
hazır «готовый» + la = hazırla/mak «подготовить»
(Аффикс -1а и вспомогательный глагол etmek в отдельных случаях выступают как синонимы: с р . tekrar etmek = = tekrarlamak «повторять»)
б) gece «ночь»+ le = gecele/mek «заночевать (где-то)»;
baş «начало» + la = başla/mak «начинать (с дат. п);
«начинаться»;
ihtiyar «старый»+ la = ihtiyarla/mak «стареть»; geniş «широкий» + le = genişle/mek «расширяться» Некоторые глаголы на -le имеют как переходное, так и непереходное значения.
ПРИМЕР: işlemek— 1) действовать, функционировать» (неперех. ); 2) «обрабатывать» (перех. )
Аффикс -in (безударный) образует несколько наречий: kışın «зимой», уаzın «летом», güzün «осенью»
УПРАЖНЕНИЯ
15. Соотнесите названные ниже значения со следующими: а) переход
ными и б) непереходными глаголами, образованными от извест
ных вам основ:
a) bütünlemek, doğrulamak, karalamak, sulamak, yenilemek, yollamak, kötülemek, sıralamak;
«выстраивать (в ряд)»; «дополнять, пополнять»; «направлять, посылать»; «подтверждать; исправлять»; «поливать, орошать»; «порочить, хулить»; «обновлять, возобновлять»; «пачкать»;
. б) akşamlamak; gerilemek, iler(i)lemek, sabahlamak, serinlemek, yavaşlamak;
«замедляться, замедлять ход»; «отойти назад, регрессировать», «провести день (до вечера)»; «провести ночь (до утра)»; «продвигаться вперед; прогрессировать»; «свежеть (о погоде)».
16. Переведите на русский язык следующие предложения:
1. Son seneler adam çok ihtiyarladı. 2. Ablamın evinde geceledik. 3. İşte böyle sabahladık. 4. Sokak (birden) genişledi. 5. Elbisesini temizlesin. 6. Oğlunuzu yollayın, çabuk götürür. 7. Hava ne kadar da serinledi! 8, Yeni gelen erleri dışarıda sıralayın. 9. Adamı karalamak (kötülemek) istiyor. 10. Dersi bir daha tekrarlayalım. 11. Kitaplarımızı en az ikilemek gerek. 12. Şu çiçekleri suladınız mı? 13. Bu ülke ne çabuk ilerliyor! 14. Şu eşyayı güzün yenilemek lâzımdır. 15. Oralarda orman yok. Şu delikanlı da bunu doğruladı. 16. Yanlışı var. Doğrulayın.
17. (На закрепление ключевых слон 10-го урока):
(до № 19)
1. Ben öyle sanıyorum. 2. Biz onu insan sandık. 3. Bizimle sert sesle konuştu. 4. Adam yurduna döndü. 5. Yaz kış kentte oturur. 6. Buraların güzünü çok beğenirim, bilhassa (hele) Eylül ayını. 7. Yaz mevsimini nerede geçirdiniz? 8. Kedi uğurlu (kutlu) hayvan, uğur getirir, derler. 9. Ne saadet!
l. Не говори с ним так резко. 2. Ты думал, что он инженер? 3. Поедем в наше общежитие. 4. Спортивный сезон пока еще не начался. 5. Я так не думаю. 6. Была бы наша родина богатой... 7. Граждане, внимание!
(до № 39)
1. Bu sorun çok önemli (bu mesele çok mühim), dikkat et.
2. Ben de aynı saatta geldim. 3. Aynı gün gittiler. 4. Bak, saatimin
eşi (saatimin aynısı). 5. Mükemmel yazdınız. (Sizi) tebrik ederim!
6. Kutlu gün! Bayram yapmak gerek. 7. Şu daireyi ne zaman
kurdular? — Ekim-Kasım devriminden biraz sonra. 8. Ne
millettensiniz? - - Türküm. 9. Bu işe çok emek vermek gerek.
10. Sizden bir dileğim var. —Ne gibi?—Bana şu çiçeği
armağan etmez misiniz? (hediye etmez misiniz?) 11. Devletimizin
yeni anayasası. 12. Bu temenniniz için (bu dileğiniz için) çok
teşekkür ederim. 13. Onların ordusunun gücünü (kuvvetini)
herkes bilir. 14. Bu da emekçilerinin yeni yengisidir (zaferidir).
15. Bu yeni kanunun (yasanın) uluslararası önemi (ehemmiyeti)
var. 16. Adama bir devlet ödülü verdiler. 17. Bu bir aşk meselesi,
ne dersin? 18. Ortalıkta kimse karmadı. 19. Ne kıymetli (değerli)
eşya!
1. Поздравляю вас с праздником. 2. Как красиво вы украсили елку! 3. Моя просьба такова... 4. Вооруженные силы нашего государства. 5. Наша новая конституция. 6. Государственная премия. 7. Превосходная статья! Поздравляю. 8. 74-я годовщина революции 1917-го года была последней. 9. Международное значение этой Победы очень велико. 10. В тот же день он разработал план. 11. Какой он национальности? — Турок. 12. Сегодня я забыл завести свои часы. 13. Солнце осветило все вокруг 14. Любовь к родине. 15. Ценный человек. 16. Заслуженный (уважаемый) человек. 17. Какой он сильный!
(до № 59)
1. Hani arkadaşınız, gelmedi mi? 2. Hani yeni gelen memur?
3. Allah Allah! Bir şeye inanmıyor! 4. Bu bir gerçek (hakikat)
başka bir şey değil 5. Ne gür sesi var! 6. Gür saçlı adam.
7. Tanrım, gene yağmur! 8. Seni İşittim, sen de beni dinle. 9. Bu ne sıcak yahu! 10. Sesler odanın dışından geliyor. 11. Dilmacımız (tercümanımız) halen dışarıdadır. 12. Okulun müdürü değişti,
13. Saatlerimizi değişelim, ister misin?
1. Солнце село. 2. Какой у него глубокий сон. 3. (Небесный) гром. 4, Небо громыхает. 5. Спасибо (пусть бог будет тобой доволен). 6. Я и в самом деле ему не верю. 7. Где же ваш приятель? 8. Помнишь, человек с зычным голосом? 9. Это я более или менее знаю. 10. Эй, где ты? 11. Что же это? 12. Выйди-ка (вон) на минуту. 13. Поднимись наверх. Слышал? 14. Мы с ним поменялись книгами. 15. Глубокий человек.
1. Bu akşam herkese ayrı biz armağan (hediye) vereceğiz.
2. Bu ayrı bir mesele. 3. Siz beraber misiniz, ayrı mısınız?
4. Bugün havanın ısısı sıfırın altında. 5. Ne şiddetli kış!
6. Rüzgâr çok şiddetli. Üşüyorum. 7. Sık orman. 8. Sık sık
tenis oynarız, fakat bugün hava (buna) müsait (elverişli) değil.
9. Bulutlar gökyüzünü kapladı. 10. Bu gece nerede yatacağız?
11. Şu sedire yat. 12. Biraz ellerimi ısıtayım. 13. Eserleri ona
yakın kitap teşkil eder. 14. Hükümeti bu parti kuracak,
ötekilerse bir seyirci grupu oluştursunlar (teşkil etsinler),
14. Şunun dışında kimse yok. 15. Maalesef, elinizden geleni
yapmıyorsunuz.
l. Эти семь студентов составляют лучшую группу нашего факультета. 2. Мягкий человек. 3. Завтра поедешь за город? 4. Се годня погода благоприятна для футбольного матча. 6. Они пришли врозь. 6. Этим летом вы купались в море? 7. Смотри, тучи покрыли все небо. Да и ветер сильный и резкий. Будет дождь! 8. Температура воздуха низкая. Надень ботинки. 9. В этом сосуде яблочный сок. 10. Куда он ложится? Там слишком жестко. 11. Я сделал все, что в моих силах, но он во много раз сильнее меня.
BAYRAMLARIMIZ
Anayurdumuzun bayramları çoktur. Fakat en önemlisi hangisi? Bunu anlamak için beraber tarihten birkaç yaprak
çevirelim. Ekim-Kasım devriminden sonra, 1917 de eski Rusya'da kurulan1 devletin adı, bir iki defa değiştikten sonra nihayet «Sovyetler Birliği» oldu. Ancak bu devlet aşağı yukarı bir insan kadar yaşadı, tam 74 yıl. 1991 yılının Aralığında ölen Sovyetler Birliğinin yerini bir sıra yeni devletler aldı. Rusya (Rusya Federasyonu) da bunlardan biri ve elbette en büyüğü. Halen Rusya'da bazı eski bayramlardan başka yenilerini de kutlarız. Fakat Önce eskileri ele alalım.
Bir Mayıs gününe Bütün Dünya işçileri ve emekçileri bayramı derler, daha doğrusu 74 yıl içinde biz böyle dedik. Bu bayram şimdi de var ama adı başka: Bahar ve emek bayramı.
İkinci dünya savaşı2 çoktan bitti, yakınlarda bunun (bitiminin) elli beşinci yıldönümü olacak. Fakat gene de unutmak olmaz. Bunun için silâhlı kuvvetlerle yani ordumuzla birlikte Mayısın dokuzunda yengi bayramını kutlarız. İlkyazda (ilkbaharda) daha en az bir bayram var. O da mükemmel (yetkin), değerli kadınlarımızın bayramı olan Milletlerarası (uluslararası) kadınlar günü.
Nihayet Yılbaşı bayramını da umtmayalım. Bu bayram 31 Aralık günü başlar ve yeni yılın ilk günü olan l Ocakta devam eder. Birçok insanlar bu bayramda dairelerini bir Noel ağacıyla süsler, birbirlerine yeni yıl için en iyi dileklerde (temennilerde) bulunurlar.
İşte eski bayramlar bunlar. Yenilerini siz bensiz de bilirsiniz. Sanırım, yarın öbür gün onları bize anlatırsınız. Bayramlarda birbirimize «Bayramınız kutlu olsun», «Bayramınızı tebrik ederim (kutlarım)» gibi sözler söyler, bazan yakınlarımızı memnun etmek için onlara sevgimizi anlatmak için çiçek, türlü (çeşitli) armağan (hediye) veririz.
Her ülkenin, her ulusun az veya çok bayramı var. Bunları bilmek gerek. Aşağıda başka bir gün size Türklerin bayramlarını da anlatırız.
1 kurulan (причастие страдательного залога) — «созданный». 2 İkinci Dünya savaşı (harbi) —вторая мировая война
YILIN DÖRT MEVSİMİ
Dün sabah uyandım, dışarıda tuhaf bir gürültü. Ne o? Odama giren kardeşime sordum: «Ne var dışarıda? Nedir o gürültü?»
Kardeşim: «Ne olacak? Dedi. Gök gürültüsü. Yağmur yağacak!»
İnanmadım: «Ne diyorsun sen? Gök gürültüsü olur mu hiç? Hani, söz var: Bin düşün, bir söyle. »
Kardeşim: «Böyle bir söz var mı, yok mu, bilmem. Dedi. Fakat başka bir ata sözü vardır: Bin işit, bir söyle. Yahut ta başka türlü derler: bir söyle, iki dinle. İşte sen de dinle. Benimle biraz gel, beraber dinleyelim. Kendin bakarsın!»
Balkona çıktık. Allah Allah! Gerçekten de (sahiden de) gök gürlüyor. Şubatın yirmisinde! İnanır mısın, inanmaz mısın? «Bu ne yahu? Dedim. Takvime mi inanayım, doğaya mı (tabiata mı)? Galiba yaza giriyoruz. Öyleyse sevinmek gerek».
Kardeşim yanıtladı: «Pek de acele etme, dedi. Hani, daha bir atalar sözü var: Bir çiçekle yaz olmaz. »
Bu doğruydu. Bizim buralarda yaz mevsimi haziran ayında gelir. Fakat martta bile termometre sıfırın üstüne çıkmaya, karlar da erimeye başlar. Tabiat (doğa) derin kış uykusundan uyanır. Güneş her gün biraz daha erken doğar, daha geç batar ve yeryüzünü aydınlatmak, ısıtmak İçin çok çalışır, âdeta elinden geleni yapar.
Ancak havalar bir günde değişmez elbet. Arasıra şiddetli, sert rüzgârlar da eser, kara bulutlardan kar da yağar... Fakat kara kış artık geride. İlerimiz yaz.
Nisan ayında havalar çok daha yumuşaktır. Isı sıfırın altına hemen hiç düşmez, sık sık 10-15 derece sıfırın üstündedir. Nisandan sonra gelen Mayıs ayını sevmeyen yok gibi. Bu ayda ağaçlar çiçekler açar, ortalık yeşil olur (yeşillenir).
Mayısta ilkbahar sona erer (biter). Artık yaza giriyoruz. Bu mevsimin ayları sıra ile Haziran, Temmuz ve Ağustos, yani yaz aşağı yukarı üç ay devam eder. Bazı insanlar en çok Temmuzu severler. Çünkü yılın en sıcak ayı budur. İnsanlar temiz hava
1 âdeta-—прямо-таки.
almak için ormanlara, kırlara çıkar, nehir ve göllerin yakınında dinlenir, denize girerler. Fakat hava bazan fazlasıyla sıcak olur. Bunun için kimi insanlar Ağustos ve hatta Eylül ayını daha çok beğenir, daha üstün tutar Ağustos genellikle Temmuzdan az sıcaktır. Bundan başka Ağustosta bol bol meyve yeriz.
Eylül, Ekim (eski adı İlk teşrin) ve Kasım (eski adı Son teşrin) ayları güz (sonbahar) mevsimini oluşturur (teşkil eder). Bu aylan beğenen insanlar yok değil. Hani Puşkin... Fakat bu ayrı bir sevgi. Sanki1 bir ayrılık2 aşkı... Güzün ılık Güneşe «Allaha ısmarladık» deriz. Genellikle Güneşi pek seyrek görüyoruz. Bunun için de kıymeti (değeri) kat kat yükselir. Bu mevsimde bir gün başlayan yağmur çok kez gece gündüz yağar...
Kışı biliyorsunuz. Nehir ve gölleri buz kaplar. İnsanlar fazla üşümemek, soğuk almamak için kalın palto giyerler. Doğa derin bir uykudadır. Kara kışta karlar derin mi derin, havalar soğuk mu soğuk... Fakat kış sporları için bu mevsim pek müsait (elverişli). Patinaj, kayak filân... Çocuklar kardan adam yapar. Sanırım, anlatmak beyhude (boşuna, nafile). Siz benden iyi bilirsiniz.
УПРАЖНЕНИЯ
18. Переведите на русский язык следующие предложении:
1. 1945 yılında tam bir yengi alan silâhlı kuvvetlerimiz iki ay
sonra bu zaferin elli... ncı yıldönümünü kutlayacaklardır.
2. 1917 devriminin uluslararası önemini anlamak güç, yetkin
bir dille anlatmak hemen hemen olanaksızdır. 3. Son yıllarda
iki defa devlet ödülünü kazanan bu bilim adamının değerini
bilmeyen yok, sanırım. 4. Saat beş buçukta doğan güneş kaçta
batar? Bunu bilmek için mutlaka takvime bakmak gerek.
5. Güçlü (güçlü kuvvetli) bir delikanlı ama, büyük bir sevgiye
1 sanki —словно бы. 2 ayrılık — расставание.
değer mi (büyük bir aşka lâyık mı)? Zannetmem. Ben arkadaşım daha üstün tutuyorum. 6. Bakın, kış geldi, şiddetli soğuk da yok. Üşümeyiz. Hava çok elverişli (müsait). (Haydi) dişarıda kardan adam yapalım, kar topu oynayalım. Sözün kısası temiz hava alalım. 7. —Bak, gök yüzünü kara kara bulutlar kapladı, gök gürlüyor. Bundan başka sert rüzgâr da esiyor. Böyle havada denize girmek olur mu? — Fakat suyun ısısı yirmi dereceden yukarı. — Yahu, bundan bir şey değişir mi? Sen termometreye değil, ortalığa bak. 8. Kışı teşkil eden aylan sevmeyen çoktur. Gerçekten de bunu anlamak, buna inanmak kolay. Çünkü meselâ ağaçlar yapraksız durur, Güneş hem az aydınlık verir, hem de ortalığı ısıtmaz (yani Güneş ile hararet birbirinden ayrı durur). Bununla beraber kış sporları sevenler İçin bu mevsimden iyisi yoktur.
19. Ответьте на следующие вопросы:
l. Anayurdumuzun en büyük (bir numaralı) bayramını ne ayında kutlarız? 2. 1991 yılının Aralığında ölen devletin adı neydi? 3. 1917 yılının Kasımında ülkemizde iş başına gelen hükümet kaç yıl içinde iş başında kaldı? Şimdiki devletin adı ne? Ülkemizin esas kanunu olan Anayasamızı(n) kabul gününü söyler misiniz? 5. Mayıs ayında Zafer bayramından başka daha ne gibi (eskiden uluslararası bayram olan) bir bayram kutlanır? 6. Silâhlı kuvvetlerimizin yani ordumuzun bayramını kutlayan insanlar son yıllarda çok mudur? 7. Yılbaşı bayramını neden gece vakti kutlamaya başlarız? Bu bayramda birbirimize ne gibi söz söyler, ne gibi dileklerde (temennilerde) bulunuruz? 8. Yetkin kadınlarımızı tebrik etmek için uluslararası kadın günü onlara sevgimizden başka daha ne veririz, ne armağan ederiz? Tüm (bütün) kadınlar bu armağanlara, çiçeklere filân lâyık mıdırlar? 9. Son yularda her hangi devlet ödülünü alan eserler arasında hangilerini hatırlarsınız? 10. Bir yakınını, bir akrabasını, bir dostunu uğurlamaya gelen adam neden çiçek filân gibi şeyler getiriyor, neden yakınma, akrabasına, dostuna «Yolun(uz) açık olsun» gibi sözler söylüyor?
20. Перевелите на русский язык и запомните следующие турецкие
пословицы и поговорки:
1. Bakan göze yasak olmaz. 2. Çok bilen çok yanılır. 3. Adam
olana bir söz yeter. 4. Önce yiyelim sonra diyelim. 5. Eğri
oturalım doğru konuşalım. 6. Adam adama lâzım olur.
7. Tembele her gün bayram. 8. Kıştan sonra bahar olur. 9. Her
şeyin yenisi dostun eskisi. 10. Geç olsun da güç olmasın.
11. Evi ev eden kadındır. 12. İki dinle bir söyle. 13. Gözümüzü
açalım yoksa açarlar. 14. Evvel yoldaş sonra yol. 15. Her işin
sonuna bak.
21, Переведите на турецкий язык следующий отрывок:
Вероятно, нет на земле человека, который не любил бы весны. Конечно, некоторые люди предпочитают лето, осень и даже зиму (например, лыжники). Но большинство людей более всего любят весну. Весной природа просыпается после глубокого зимнего сна. Солнце всходит раньше и заходит позже. Дни становятся длиннее и теплее. Температура воздуха всегда выше нуля. В конце марта снег тает и сходит, а в апреле зеленеет трава, иногда распускаются деревья. Май, вероятно, лучший из весенних месяцев. Все кругом зелено и светло. Даже дожди с громом (грозы) нравятся многим. Чтобы отдохнуть, подышать свежим воздухом, мы время от времени выезжаем за город. Весной мы празднуем несколько праздников. Самый важный из них — международный праздник 1-го Мая. 9 Мая — праздник Победы. 8 Марта мы поздравляем наших женщин с их праздником.