Тірек нүктелері бойынша суреттерді трансформациялау.

План мен суреттер арасындағы перспективті қатынасты орнату үшін кем дегенде төрт жалпы нүкте суретте де планда да болуы қажет. Трансформациялауды бақылау үшін суреттің ортаңғы бөлігінде орналасқан бесінші нүкте қажет. Бірақ оның суретте бейнесі қарама қарсы тірек нүктелерін байланыстыратын түзу қиылысу нүктелерімен сәйкес келуі керек. Тірек нүктелерінің координаталарын геодезиялық өлшемдер бірлігімен немесе фототриангуляция кеңістігі өлшемдерімен анықтаады. Трансформациялаудың негізгі процесстері болып: дайындық, құру және трансформацияланған бейнелерді фиксаждау мен фото өңдеу кіреді.

Дайындық процессіне – негатив пен планшетті дайындау және бедерге түзетулер еңгізу, фотоқағаз деформациясының коэффицентің анықтау мен подложка қалыңдығын есептеу кіреді.

Құрылатын план немесе карта трапециясы бойынша негативтерді таңдайды. Негативті барық алдыңғы жұмыстар үшін қоданған таңбаларды өшіреді ал трансформацияланатын нүктелерді 0,2—0,3 мм.дейін үлкейтеді.

План мен карта оригиналын қатты негізде құрады. Негізге (планшет) құрылатын план масштабында координата торын және тірек нүктелерән құрады. Егержергілікті жер жазық болса сурет пен планның арасындағы перспективті қатынас орнығуы мүмкін. Практикада ол трансформацияланатын нүктеде бедерге қатысты нүктелердің аутқуы 0,5 мм аспауы тиістігін білдіреді. Үлкен өлшемдерде (значениях) бедерге байланысты түзетулерді есептейді. Оларды планшетте трансформацияланатын нүктелерге немесе оларға қатысты сурет еңісіндегі нүктелерге еңгізеді. Негативте артық тесіктер жасамау үшін түзетулерді планшеттегі нүктелерге формула бойынша еңгізеді:

dr0=r0h/H-h,

Мұнда г0— паншеттегі надир нүктесінен n0 трансформацияанған нүктелерге дейіңгі қашықтық; H— трансформацияау жазықтығынан суретке түсіру биіктігі;

h — жазықтыққа қатысты трансформацияланатын нүктенің биіктігі.

ФТБ да тірек нүктелері бойынша суреттерді трансформациялаудағы жұмыс тәртібі. 19 сурет.

19 – сурет Последовательность операций при трансформировании снимков на ФТБ.

Суреттерді зоналар бойынша трансформацияау

Егер жергілікті жергоризонтальдық жазықтық боып көрінсе геометриялық көз қараспен трансформацияланған суреттің планнан айырмашыллығы болмайды, ал жергілікті жер төбешікті немесе таулы ьолатын болса трансформацияланатын суретте бедердің әсерінен шыққан нүктелердің аутқуы пайда болады.

Егер жергілікті жердегі нүктелердің биік айырымы аз болса онда бедерге байланысты графикалық құру қателік шегіненаспайды.Таулы аудандарда аутқу үлкен өлшемдерде болады..

Егер суреттерді зоналар бойынша трансформациялайтын болса жергілікті жер бедерінің аутқуын азайтуға боады.

Зона деп – бедерге байланысты аутқу берілген өлшемдерден аспай трансформацияанған сурет бөлігін атайды.

Негативтен басқа ескі картадан алынған горизонтальдармен контакты отпечатка берілген болса формула бойынша hпр биіктігінің шеткі мағынасын есептейді. Трансформацияланған суретте нүктелер аутқуы өлшемінен аспауы керек.

Өлшем есебі ретінде жергілікті жер участексінің ортаңғы горизонтальдық түсіріс биіктігін H қолданамыз. Өлшем ретіңде трансформацияланған суретте радиус векторын r қолданамыз. Содан кейін суреттегі зоналарға бөліп әр бір зона бойынша оны трансформациялайды.

Бірінші зонаның трансформациялау жазықтығының биіктігі

 

Екінші зона

и т. д.

 

Мұнда Zmin — суретте бейнеленген жергілікті жердің ең кіші биіктігі.

hпр биіктігін трансформациялау жазықтығы мен зона шекарасын горизонтаьдармен біріктіру үшін дөңгелетеді (округляют). 20 сурет.

Бірінші зонаның трансформациялау жазықтығының биіктігін біле отырып формула бойынша сол жазықтыққа қатысты бедерге түзетулер еңгізіп Н түсіру биіктігін анықтайды. Содан кейін ол түзетулерді планшеттегі тірек нүктелеріне еңгізіп бағдарланатын нүктелерді алып бірінші зона бойынша трансформацияллауды орындайды.

Тура сол жолмен суреттерді трансформациялауды қалған екінші, үшінші және басқа зоналарда жүргізеді.