Асқазан және 12 - еліішектің ойық жарасы.
Ойық жара - созылмалы рецидивті ауру, асқазанда немесе 12-елі ішекте жара дефектісінің түзілушен сипатталады.
Этиологиясы: Негізгі себептеріне асқазанның жэне 12 - елі ішектің қызметін реттейтін нервті жэне гормональды механизмдерінің, агрессия факорларының арасындағы тепе - теңдіктің бүзылыстары жатады (түз қышқылы, пепсиндер, панкреатикалық ферменттер, өт қышқылдары жэне шырыш, бикарбонаттар, клеткалық регенерация). Жара түзілуді үзақ мерзімді гиперхлоргидриямен жэне пептидтік протеолизбен байланыстырады.
Ойық жарасының дамуында НеіісоЬасіег руіогі маңызды рөл атқарады.
Патогенезі: Сурет 15-1. ОЖЖ - ң асқазанның және 12 елі ішектің секрециясына жэне моторикасына әсері:
Стресстердің, эмоциональды күш түсудің эсерінен ОЖЖ функциясының бүзылуы және т.б.
Гипоталамус функциясының бүзылуы Гипофизарлы бүйрекүсті жүйесінің гормональды дисфункциясы
Асқазанның секреторлы және моторлы Гастрин жэне секретин деңгейінің жоғарлауы функциясының активациясы
Асқазан бездерінің тітіркендіргіштерге Гастрин мен клеткалардың стимул- реакцияның бүрмалануы циясы
Гистаминнің тіндік концентрация-сының жоғарлауы
Гистаминнің микроциркуляцияға патологиялық әсері
8. Билиарлы жүйенің аурулары. Өт жолдарының дискенезиясы,холецистит. Этиологиясы. Патогенезі. Клиникасы,диагностикасы,емі.
Гепатобилиарлы аймақтың патологияларының келесі түрлерін ажыратады: функциональды (дискенезиялар), қабынулы (холециститтер және холангиттер), алмасу (өт - тас ауруы), паразитарлы жэне ісікті. Балаларда өт шығару жолдарының дискенезиясы жиі кездеседі. Дискенезияларды 3-6 апта анықтауға болады. Қыздар 3-5 есе жиі ауырады.
Этиологиясы жэне патогенезі: Өт шығару жүйесінде патологияның дамуына эсер етеді: тамақтанудың сандық жэне сапалық бұзылыстары, майлы жэне ашты тағамдар, көп тамақ қабылдау, тэтті тағамдар, аз қозғалу, стресстік жағдайлар.
Клиникалық көрінісі және диагностикасы: Гипотониялық типтегі дискенезия.
Дискенезияның негізгі симптомдары: өт қапшығының бүлшықеттің тонусының төмендеуі, оның элсіз жиырылуы, өт қапшығы өлшемінің үлкеюі.
Клиникалық көрінісінде оң жақ қабырға астындағы немесе кіндік айналасындағы ауырсыну, жалпы элсіздік, тез шаршау пайда болады.
УДЗ кезінде үлкейген, кейде ұзарған өт қапшығы. Тітіркендіргіш қабылдаған кезде (жұмыртқа сарысы) өт қапшығының көлденең көлемі эдетте 40% - і төмен кішірейеді. (нормада 50% - ке).
Гипертониялық тегі дискенезия:
Гипертониялық типтегі дискенезияның негізгі белгілері - өт қапшығы өлшемінің төмендеуі.
Клиникалық көрінісінде аз уақытты, бірақ үстамалы ауырсынулар, оң жақ қабырғасында немесе кіндік айналасында байқалады. Кейде диспепсия болады.
УДЗ кезінде өт қапшығының көлденең өлшемінің 50% - ін жоғары үлкейгенін анықтайды. Фракционды зондтау кезінде (12 елі ішекті) В порция көлемінің азаюын анықтайды.
Емі: Емдеуді стационарда да, үйде де жүргізуге болады.
• Емдік тамақтану:
- №5 стол (белоктар, майлар және көмірсулар бар);
- жемісті жэне көкөністі шырындар, сұйық май, жүмыртқа;
- Өт айдаушы заттар:
- Холеретиктер (өтті түзуші заттар) - аллахол, өт, рапсгеаз - ынан жасалған үнтақ (холензин), гидроксаметилникотинамид, осалмид, цикловалон, холосас, өсімдіктер (жалбыз, крапива);
- Холекинетиктер (еттің бөлінуіне эсер етеді) - сорбит, ксилит, жүмыртқа сарысы, барбарис препараттары;
- Тюбаж жасау;
9. Гломерулонефриттер. Клиникалық синдромы. Ағымы. Асқынуы. Емдеу принциптері.
Гломерулонефриттер - негізіне бүйрек шумақтарындагы иммумды қабыну салдарынын дамитын гетерогенді ауру топтары. Олардың ішінде біріншілік (бүйрек шумақтарыпыц біріиіпі зақымдалуы және екіншілік (әртүрлі жүелі ауруларда буйрек шумақтары зақымдалуы) гломерулонефриттер бар.
Жіктелуі. Біріншілік гломерулонефриттер мына клиникалық - синдромдарымен білінеді:
- нефриттік синдром
- нефротикалық синдром (жеке, не аралас)
- гематурия, не гематурия мен протеинурия (жеке зәрлік синдром ) Біріншілік гломерулонефрит ағымына қарай:
- жедел ағымды гломерулонефрит
- созылмалы гломерулоиефрит жәие
- тез үдейтін ( жеделдеу, қатерлі) гломерулонефрит болып бөлінеді.
Біріншілік гломерулонефриттің халықаралық жіктелуі бойынша оның
мына морфологиялық түрлері бар:
1. Эндокапиллярлы-экссудативті-пролиферативті
2. Мимимальды ГН
3. Мембранозды
4. Фокальды-сегментарлы гломерулосклероз (ФСГ)
5. Мезангий- пролиферативті
6. Мембранозды-пролиферативті (мезангий-капиллярлық)
7. Экстракаппилярлы-пролиферативті (жарты айшықтармен)
8. Мезенгиалды .