Дьарык тиэмэтэ: «Билии-көрүү тулалыыр эйгэни кытта ситимэ»
«Дьоһуннааҕы кэпсэтии»: I-IV кылаас үөрэнээччилэригэр аналлаах
Дьарык тиэмэтэ: «Билии-көрүү тулалыыр эйгэни кытта ситимэ»
Ыытыллар кэмэ: Балаҕан ыйын 4 күнэ, 2023 сыл.
Сүрүн сыала: А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй саха литературатын төрүттээччи. Кини суруйан хаалларбыт айымньыларыттан «Сайын кэлиитэ» поэматын, оҕо сааһын эйгэтин нөҥүө саха норуотун муудараһын, өйүн-санаатын, уопутун улаатан эрэр саҥа көлүөнэҕэ билиһиннэрии.
Сыала-соруга: Айылҕалыын алтыһыы нөҥүө оҕо билэр-көрөр дьоҕурун сайыннарыы.
Үөрэтэр сыаннаһа. Ытык өйдөбүл: Олох, билии-көрүү, төрүт үгэстэри сөргүтүү.
Ыытыллар бириэмэтэ: 30 мүнүүтэ.
Дьарык хаамыыта: Кэпсэтии, мультимедийнэй матырыйаалларга олоҕуран бииргэ үлэлээһин.
Дьарыкка туттуллар: А4 кумааҕыга уруһуйу эрдэттэн бэчээттэнии, мотивационнай карточкалары эрдэттэн кырыйан бэлэмнээһин, оҕолорго уруһуйдуурга араас өҥнөөх кырааска наада.
Дьарык тутулун сценарийа
I чааһа. БИЛСИҺИИ
Ханнык тиэмэҕэ кэпсэтии барарын билсиһии.
(3 мүн.)
(Слайд көстөр)
« Билии-көрүү тулалыыр эйгэни кытта ситимэ »
УЧУУТАЛ: Үтүө күнүнэн! Оҕолоор, эһиги сахалыы остуоруйалары ааҕаргытын сөбүлүүгүт дуо?
(Оҕолор эппиэттииллэр)
УЧУУТАЛ: Саха литературатын төрүттээччи ким буоларын билэҕит дуо? Ким билэрий?
(Оҕолор эппиэттииллэр)
УЧУУТАЛ: Саха литературатын төрүттээччи, айар тыл аҕата Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй буолар. Бу үөрэх дьылыгар «Дьоһуннааҕы кэпсэтии» тиэмэтэ А.Е. Кулаковскайга-Өксөкүлээх Өлөксөйгө ананар.
УЧУУТАЛ: А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөйгө 2027 сылга 150 сааһын туолар. Онон сиэттэрэн биһиги Өрөспүүбүлүкэбит Ил Дархана Айсен Сергеевич Николаев 2023-2027 сыллары Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй сылларынан биллэрбитэ. Быйылгы үөрэх дьылыгар биһиги «Дьоһуннааҕы кэпсэтиигэ» Өксөкүлээх Өлөксөй туһунан элбэҕи билиэхпит. Кини хайдах курдук улахан өйдөөх-санаалаах, өтө көрөөччү, чинчийээччи, бөлүһүөк (философ) буолан тахсыбыт кистэлэҥин билиэхпит. Кини курдук олоҕу киэҥник анаарарга, толкуйдуурга холонуохпут.
УЧУУТАЛ: А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй хаһан эрэ эмиэ эһиги курдук оҕо этэ. Кини оҕо сааһа 9 сааһыгар диэри Таатта улууһун Тыараһа нэһилиэгэр ааспыта. Ол кэмҥэ кини эһэлээх эбэтигэр Николай Алексеевич, Ирина Алексеевна Собакиннарга олорбута. Эһэтин иитиитэ кини олоҕор олус сабыдыаллаах этэ. Кэлин, улаатан баран, Өксөкүлээх Өлөксөй Саха сиригэр үөрэх-билии тэнийдэҕинэ, сахалар сайдыылаах омуктар култуураларын иҥэриннэхтэринэ, саха дьоно атын омук ааттаахтарын кытта тэҥҥэ аахсар таһымҥа тахсыа, тыыннаах хаалар суолун тобулуо диэн эрэнэ саныыра. Ол курдук, кини айбыт айымньылара баай тыллаах, ис хоһоонноох буолан тахсыбыттара.
(Оҕолор истэллэр.)
(5 мүн.)
УЧУУТАЛ: Билигин салгыы Таатта улууһун Тыараһа нэһилиэгэр уһуллубут А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөйгө анаммыт пааматанньык туһунан видеоролигы көрүөхпүт.
(Оҕолор видеоролик көрөллөр.)
(3 мүн. 17 сөк.)