Цитохромв, өкілдері, құрылысы, рөлі.
Өкілдері: цхв және цхв5. Цхв5 ксенобиотиктердің метаболизміне қатысады,
ал цхв БТ тізбегіне тікелей қатысады. Цхв коферменті гем, екі компонентті
фермент. Гемнің құрылысы гемоглобин мен миоглобиндікіндей. Рационалды
аталуы: -1,3,5,8- тетраметил, -2,4-дивинил, -6,7- дипропион қышқылының
темір(ІІ) порфині.
Гемнің формуласы:
9-билет
1.Белок молекуласының сыртқы пішініне қарай глобулярлы және фибриллярлы болып бөлінеді. Белоктардың бұлай жіктелуінек ұзыннан және көлденеңінен созылған осьтердің арақатынастарымен анықталады.Глобулярлы белок:(шар тәріздес)ассеметрия коэффиценті 1-2,8 аралығында, бұл топқа жататын белок тізбектері жинақы шумақталған, пішіні шар немесе эллипс тарізді. Бұл белоктар суда және тұзды ерітінділерінде жақсы ериді.Фибриллярлы белок:ассеметриялық коэффиценті 10 және одан да жоғары,тізбектері өте созылған,ұзын талшық жіпшелер тәрізді келеді. Ерігіштігіне қарай екіге болінеді:Концентрлі тұз ерітінділерінде еритиндер және ерімейтін белоктар.
2. Альбуминдер - жай белоктардың өкілдері. Пішіні глобулярлы. Жануарлардың нуклепротеидтерінің құрамында аз мөлшерде кездеседі. Қанның сары суында альбуминдердерің құрамында көмірсулар кездеспейді.
3.ДНҚ-ның құрылысы Нуклеотидтердің 4 түpi болады: Аденин, Гуанин, Тимин, Цитозин. Әр нуклеотид үш компоненттен тұрады:
1)фосфор қышқылының қалдығы
2) моносахарид (дезоксирибоза C5H 10O4)
3) азоттық негіздер, пуриндік (А-Г), пиримидиндік (Ц-Т).
ДНҚ-ның құрылым ерекшелігі:
1) ДНҚ екі полинуклеотидті тізбектен тұрады, оның моделін 1953 ж американ биофизигі Дж. Уотсон мен ағылшын биофизигі және генетигі Ф. Крик ұсынған.
2) Екі тізбек 6ip-6ipiнe антипараллелді, 6ip тізбектің 51 ұшы екінші тізбектің З1 ұшымен байланысады.
3) ДНҚ-ның рентген құрылысын талдау барысында оның 2 спиральдан тұратыны, өз осьінің маңында оңға қарай оралып спираль түзетіні анықталды. Спиральдің диаметрі 2 нм, әр қадамы 3,4 нм, әр бұрылымына 10 жуп нуклеотид кіреді. Бip тізбектің бойында орналасқан нуклеотидтер 6ip-6ipiмен коваленттік (фосфо-диэфирлік) байланыспен байланысады, ол 6ip нуклеотидтің дезоксирибозасы мен екінші нуклеотидтің фосфор қышқылының қалдығы арасындағы қосылыс. Бip тізбек бойына кез-келген нуклеотидтер орналаса береді және ол ДНҚ-ның әртүрлілігін қамтамасыз етеді. Азоттық негіздер дезоксирибозамен байланысып, тізбектің бүйір жағында орналасады. ДНҚ-ның екі тізбегі 6ip-6ipiмен азоттық негіздер Аденин мен Тимин немесе Тимин мен Аденин екі, Цитозин мен Гуанин немесе Гуанин мен Цитозин үш сутек көпіршесімен байланысады. Нуклеотидтердің қос тізбекте бip-бipiнe қатаң түрде сәйкес келуін (толықтыруын) комплементарлық деп атайды. ДНҚ екі спиралді тізбектен тұрады, егер бip тізбекте орналасқан азоттық негіздер белгілі болса, екінші тізбектегі азоттық негіздерді комплементарлық принциппен анықтауға болады. ДНҚ-ның өзін-өзі екі еселеуі осы құрылысына негізделген.Бірінші реттік – бір полинуклеотидтік тізбек (3`-5` фосфодиэфирлік байланыс)
Екінші реттік – тізбектер антипараллельді орналасқан қос спираль (сутектік, Ван-дер-Ваальс күші)
Үшінші реттік – нуклеосома ( ДНҚ мен гистондар арасындағы иондық байланыс)
Төртінші реттік – хромосомалардың түзілуі
4. Флавин фермент-коферменттері ФМН(флавинмононуклиотид) және ФАД (флавинаденинидинуклеотид) екі компанентті фермент. В2 витамині (рибофлавин). ФМН екіншілік дегидрогиназаларға жатады себебі сутек атомдарын біріншілік пиридиндік дегидрогиназалардан алады. Кофермент ФАД флавиндік фермен сутектті тікелей субстраттан бөліп алатындықтан біріншілік дегидрогиназаға жатады. Тотыксызданған ФП убихинонмен тотығады. Флавин ферменттердің үшінші түрі – бірден субстратқа әсер етіп одан сутектерін оттегіне беріп сутегінің асқын тотығын түзеді.
10-билет
1. Белоктарға тән физикалык қасиеттердің біріне молекулаларының бетіне төмен молекулалы органикалық қосылыстар мен иондарды адсорбциялау (өткізу, қабылдау, copy) қабілеті жатады. Ағзадағы заттардың транспорттық (тасымалдану) қызметі белоктардың осы қасиетімен тығыз байланысты.
Белоктың биологиялық қасиеттері:
1)Биокаталитикалық
2)Тасымалдаушы
3)Қорғаушы
4)Жиырылу
5)Құрылымдық
6)Реттеуші
7)Трофикалық
Белоктар амфотерлік қасиетке ие, яғни олар амин қышқылының радикалдары бойынша анықталатын негіздік те қышқлыдық та қасиетке ие.
3.Гемоглобин. Гемоглобин (Нb) молекуласыжай белок глобинненжәнепростетикалық топ тӛртгемненқұралған. Глобин белогы 4 мономерден: екі α - тізбектен (әрбіртізбекте 141 амин қышқылыныңқалдығы бар) жәнеекі βтізбектен (әрбіртізбекте 146 амин қышқылыныңқалдығы бар) құралған.Гем-құрамындатемірі бар порфинніңтуындысы. Порфинніңβ-кӛміртегіндеорынбасушырадикалдарболса, олпорфириндепаталады. Порфириндердіңбірбіріненайырмашылығыорынбасушырадикалдардыңерекшелігіменсипатталады.
4.днқда мономеры тимин,көмірсу дезоксирибоза ,тізбегі қос , қызметә тұқымқуалаушылық ақпаратты сақтау , ораласқан жері ядро , митохондрия , түрлері жоқ .
5
. 
+CH3-CH(OH)-CH(NH2)-COOH + COOH-CH2-CH2-CH(NH2)-COOH ®
CH2-CH(NH2)-C(O)-N(H)-CH(COOH)-CH(OH)-CH3-C(O)-N(H)-CH(COOH)-CH2-CH2+2H20
11-билет