СУДА / ПРИЛИВ КЕЗІНДЕ ЖАҒАДАН АЛЫС БОЛСАҢЫЗ (если вы оказались вдали от берега во время прилива).
Отлив кезінде жағаның бойында қыдырсаңыз пещераға кіріп прилив басталғанша шығуға үлгермеу мімкін.
Сіздің іс-әрекетіңіз:
- Тастарға жоғары тұрыңыз. Су максимал көтерілсе де сіздге жетпеу керек.
- Өзіне көніл аударуға ұмтылыныз (айқалап, қолмен).
- Су кеткенше немесе құтқарушылар келгенше төмен түспеңіз.
СУДА / СУҒА БАТҚАНҒА КӨМЕКТЕСУ (помощь утопающему).
Адамның батқаның қалай білесіз:
Батып жатқан адамның денесі суда тік тұрады, басы толқында бір есе көрінеді бір есе қөрімбейді. Батып жатқан адам қолмен (судорожно взмахивает).
Сіздің іс-әрекетіңіз:
- Егер сізде қайық бар болса тоңып жатқан адамға жүзіп оны қайықа қөтеріңіз. Байқаңыз, қайық аударылып қалу мүмкін.
- Егер қайық жоқ болса, онда жүзіп батып жатқан адамға жетіңіз.
- Батып жатқан адамға жеткен соң, оған артынан иығынан ұстаңыз. Әйтпесе ол сізді ұстап алу мүмкін және сізбен бірге батып кетеді.
- Егер батып жатқан адам сізді үстап жібермесе, онда оны бір қолымен жақтан (подбородықтан) үстап өзіне қарай тартыныз. Оның басы сіздің басымен қатар беті жоғары болу керек.
- Тура сол қолдың тізесімен оның иығын үстап адам айналуға кедергіні жасап қысып тастаңыз. Жағаға қарай қырмен немесе арқада жүзініз.
- Егер батып жатқан адам санасыз болса, оны жағаға қарай жүзгенде жақтан (подбородіктан) үстап беті тұрақты судан жоғары болуға тиісті.
- Қатты су толқында суға кетіп жатқанды бір қолымен кеудесінен басы судың бетіңде болатындай ұстаңыз.
СУДА / СУҒА ТҮСКЕНДЕР ҚҰТҚАРУДАҒЫ АБАЙЛЫҚ (Меры предосторожности при спасении утопающего).
- Суық суда киімді шешепеу керек, денеге суық өтуінен сақтану үшін. Тек қана аяқ киімі мен қалтадан барлық нәрсені алып шығу керек.
- Байқап отырыңыз суға кетіп жатқан сасқалақтаған уақытында сізді ұстамасын. Егерде ол сізді ұстай бастаса босатылу үшін арнайы приемдер қолдаңыз
- Егерде ол аяғынан ұстаса, лезде аяқты тіке суға, түсіріңіз. Сол уақытта денені тіке қойыныз. Келесі аяқты көтеріп иығына немесе кеудесіне қойып итеріп жіберіңіз.
- Егерде ол алдынан ұстаса, екі қолмен қолтықтан ұстап көтеріңкіреп итеріп жіберіңіз.
- Егерде ол артынан мойыннан ұстаса мүмкіндігінше басты төмен түсіріңіз суға кетіп жатқан сізді қысып тастамау үшін. Үстінде тұрған қолды қатты ұстаңыз сосын дереу алға тартыңыз келесі қолмен шынтақты көтеріңіз. Осы қимылдарыңызбен бір қолын бекітіп тастайсыз.
- Ештеңе шықпаса суға кетіңіз содан соң суға кетіп жатқанды иығынан қатты ұстаңыз.
- Суға кетіп жатқанның сасқалақтағаны қойдырғызу керек. Ол сізді тындаса ғана құтқарылуына сендіру керек.