ЖануарлардыҢ шабуылы ж/е шаҒуы/ ара мен асаныҢ шаҒуы (укус пчелы и осы).
Әсіресе осы жәндіктердің шағуынан аллергиясы бар адамдарға өте қауіп төндіреді. Тұншығудан, тартылудан (бұлшық еттердің, өкпенің) адам бір сағатта немесе бірнеше минуттан кейін өліп қалуы мүмкін.
Уланудың белгілері:
- Беттің немесе бүкіл дененің қатты ісуі.
- Тұншығу.
- Есінен айырылу.
- Құсу.
Алғашқы жәрдем:
- Уақыт кетірмей, тез жедел жәрдемді шақыру.
- Оның келуіне дейін теріден араның инесін алу қажет (аса инесін қалдырмайды). Барлық саусақтың тырнағымен қысып алып және улы сумкеге тимеуге тырысу керек.
- Осыдан кейін жараға мұз қойып антигистаминдік мазьді жағу қажет.
- Адамды арқаға жатқызып, аяғын бастан жоғары қою керек.
- Демін жеңілдету үшін қөйлектің төмелерің ж/е белбеуді шешу қажет.
- Адамды көрпемен жабу керек.
- Адамға тамақ, су, шылым шегуге тыйым салыңыз.
- Сананы жоғалған жағдайда адамды кеудеге жатқызып, басын қисайту қажет.
Қауіпті ауызға немесе тілге шақса. Себебі тамағы ісіп дем алуға кедергі жасауы мүмкін. Бұл жағдайда жедел жәрдем шақырғаннан кейін:
- Адамға мұз сордырып қойңыз (мұз ісуді бастырады).
- Егер адам есінен талса және демалмаса, жасанды дем беруді бастаңыз.
ЖАНУАРЛАРДЫҢ ШАБУЫЛЫ Ж/Е ШАҒУЫ/ ЖЫЛАННЫҢ ШАҒУЫ (Укус змеи).
Жылан шаққанда алғашқы жәрдем дұрыс берілмесе немесе мүлде берілмесе у адам организмде тез таралу мүмкін.
Уланудың белгілері:
- Шаққан жер тез ісиді. Ісік бүкіл қолды немесе аяқты және әрі қарай бүкіл денені алуы мүмкін.
- Алғашқы 20-40 минутта адам шок болады: бет ағарады, бас айналады, жүрек айналуы, жиі және әлсіз пульс, артериалдық қысымның төмен түсуі, сананың жоғалуы (потеря сознания).
Сіздің іс-әрекетіңіз:
- Тез арада адамды жатқызып, тыныштық жасап беру керек, себебі қозғалғанда қан айналымы жылдамдап у тез тарайды.
- Жараны ашып уын ауызымен сорып тұкіріп отыру қажет. Бұл процедураларды 15 минут бойы қайталау қажет. Өзіңіз деп уланып қаламың деп қорқпаңыз.
- Жараны йодпен, спиртпен немесе басқа дезинфекциялық жабдықпен сүрту қажет.
- Жаралған жеріне повязканы салу керек. Ісігі қөбейген сайын повязканы әлсірету қажет.
- Адамға су беріп жақын жердегі ауруханаға апарыңыз.
- Егер адам шошса (шок), онда бұл күйден оны шығаруға ұмтылыныз. Егер адам дем алмаса, онда оған жасанды дем беріңіз.
Егер адам санасың жоғалтып, өзі дем алып жатса (сам дышит) онда оны кеудеге аударып дем алуға қауіпсіз позаға жатқызыңыз.
ҚАТАЛ ТЫЙЫМ САЛЫНАДЫ:
- Жаралған буыңға жгут салуға.
- Жарақат алған жерді кесуге және күйдіруге.
ПАЙДАЛЫ ҚЕНЕСТЕР:
· Біздің елімізде улы жыландардан тек қана гадюка кездеседі.
· Егер жылан сізді басқа жерде шақса, онда жыланды есіне сақтауға ұмтылыныз. Олай сіз дәрігерге уға қарсы дәріні табу үшін жеңілдік жасайсыз.
· Жыландар бар жерлерге қонбауға ұмтылыныз.
· Жыландар бар жерлерге бара жатқанда (тауға, орманға) қалың киімді және етікті (сапоги) киуге үмітпаңыз.
· Жыландар ешқашанда адамға бірінші шабуыл жасамайды. Сондықтан үсақ болыңыз, жылындарды кездейсоқ басып кетпеніз және олармен ойнамандар.