Problemy doboru wyrazów
| Kataryzna Grochola Miłość i morderstwo I. MILIONER JOHN WATHE Notariusz przetarł okulary. — Nie bardzo rozumiem, dlaczego to robisz — powiedział, choć w gardle ściskało go z niepokoju. Nie płacono mu za komentarze. Pracował dla pana Johna Wathe’a od pięćdziesięciu lat. Wiedział, że starszy pan potrafił być mocno męczący, ale właśnie spisany testament zdumiał go bez granic. John Wathe uchylił powieki. W jego oczach pojawił się młodzieńczy błysk. Zawsze mówił cicho, tym razem jego głos zabrzmiał jak grzmot. — Jeszcze pożałują! — Blade usta starca rozciągnęły się w uśmiechu. O dziwo, prawie krzyczał. — Polują na mnie. Czekają, hieny. I nic nie mogą dla mnie zrobić, nic! Wiem wszystko! — John podniósł się na łóżku i chwycił notariusza za rękę. — Banda egoistów! Im chodzi wyłącznie o pieniądze! Zawsze! Mój wnuk Peter przegrał trzydzieści tysięcy dolarów i śmie do mnie przychodzić po tym wszystkim i prosić o czek! Był dość dorosły, żeby zrobić tej Hariett dziecko i nie chce ponosić żadnej odpowiedzialności! Wieczny chłopczyk w krótkich spodenkach! Tym razem nie! Notariusz nie wiedział, co robić. Nigdy w czasie pięćdziesięciu lat ich znajomości milioner John Wathe nie pozwalał sobie na szkalowanie rodziny. Tarł szkła, jakby chciał je przedziurawić. — A Diana? Jedyna wnuczka... — ciągnął milioner John Wathe. — Ten jej absztyfikant puścił ją kantem, jak się dowiedział, że ona nic ode mnie nie dostanie! Ma do mnie pretensję, głupia, głupia, po trzykroć głupia! Wiele by dała, żeby mieć forsę i rzucić się w jego ramiona! Taka zakochana! A jej matka... stoi za nią murem... Przyszła i powiedziała, że zniszczyłem jej córce życie... Widziałem to spojrzenie... Jest zdolna do wszystkiego, wierz mi... Notariusz siedział jak sparaliżowany. — Ani słowa nikomu! Ani słowa! — John ściskał go mocno, za mocno jak na ciężko chorego człowieka. — Mają bardzo mało czasu... Muszę być ostrożny i czujny... Pamiętasz o tajemnicy zawodowej? Notariusz włożył okulary i delikatnie uwolnił rękę. Nie spodziewał się wcale, że starszy pan obarczy go tajemnicą własnej śmierci. — Możesz na mnie liczyć. — A więc załatwione. Jeśli mnie zawiedziesz, nie dostaniesz tych dwustu tysięcy dolarów. Zabezpieczyłem się. Milioner John Wathe chichotał, twarz mu się wykrzywiała w spazmatycznych skurczach. — A zięć... Ten idiota nie wie, że wiem o jego romansie z tą panną Pilar. Głupiec! Tylko idiota może myśleć, że dwudziestodwuletnia pielęgniarka kocha bezinteresownie mężczyznę pod pięćdziesiątkę. Który myśli, że za moment będzie bogaty! Cha, cha, cha, już ja im pokrzyżuję plany! Umilkł, opadł na poduszki, a potem spojrzał prosto w oczy notariusza. — Dziękuję ci za te wszystkie lata. Teraz wyjedź i zgodnie z umową wróć za miesiąc. Mnie już może nie być na tym świecie... Notariusz drgnął. — Nie mów tak. Lekarze sądzą, że... to jeszcze potrwa. — Nie przy takiej rodzinie. Banda egoistów. Wierz mi i bądź czujny. Postępuj zgodnie ze wskazówkami, a nie pożałujesz. Notariusz podniósł się z miejsca. Nie chciał wierzyć, że to, co mówił stary człowiek, jest prawdą. Znał córkę Johna, Kathy, od urodzenia. Był na jej ślubie z Krisem, widział, jak rosną ich dzieci, Diana i Peter. Owszem, zauważył, że pielęgniarka pojawiała się w polu widzenia Krisa częściej, niż należało. Wiedział, że Peter miał kłopoty, zdarzało mu się grywać do białego rana w kasynie w mieście. Najbardziej żal mu było Diany. Narzeczeństwo nie trwało długo, ale jaka ona była zakochana! Rzeczywiście, narzeczony po rozmowie z panem Johnem wyjechał, zostawiając krótki list: „W tej sytuacji nie mogę ci zapewnić takiego życia, do jakiego jesteś przyzwyczajona, zasługujesz na kogoś lepszego niż ja. Będę czekał pół roku, może coś się zmieni”. Brzydki list od małego człowieka. Diana — choć minęło pół roku — nie mogła chyba wybaczyć dziadkowi, że przyczynił się do tego rozstania. Ale Kathy? Łagodna, dobra Kathy? Nie byłaby zdolna skrzywdzić ojca. John Wathe wziął głęboki oddech i jego głos złagodniał. — Byłeś dobrym przyjacielem przez te wszystkie lata. Dziękuję ci za wszystko i dotrzymaj danego mi słowa. — Obiecuję — powiedział notariusz. — Do zobaczenia. Starszy pan pokiwał przecząco głową. — Żegnaj — powiedział. — Idźcie już. Prawnik i świadek cicho zamknęli za sobą drzwi. | morderstwo – убийство (za)mordować – убивать/ убить morderca – убийца (м.р.) morderczyni – убийца (ж.р.) (prze-)trzeć – (про)тереть okulary – очки gardło – горло ś ciska ć z niepokoju – сжимать от беспокойства, волнения[1] nie płacono mu – ему не платили (неопределенно-личные формы)[2] pracować dla kogo – на кого od pięćdziesięciu lat – в течение пятидесяти лет (za)męczyć – (за)мучить jestem zmęczony – я устал testament – завещание spisać testament – составить завещание zdumieć – удивить(ся) jestem zdziwiony/ zdumiony – я удивлен uchylić/ uchylać – приподнять/ приподнимать powieko – веко błysk w oczych – блеск в глазах tym razem – на этот раз (za)brzmieć – (про)звучать grzmot – гром grzmieć – греметь po ż a ł owa ć czego - пожалеть о чем uśmiech – улыбка uśmiechać się do kogo, czego – улыбаться кому , чему o dziwo – на удивление (za)polować na kogo, co – (по)охотиться podnieść się/ podnosić się – подняться/ подниматься łóżko – кровать położyć się do łóżka – лечь в кровать (s)chwycić – хватать/ схватить chodzi o kogo , co – речь идет о, дело касается кого, чего O co chodzi? – О чем речь? В чем дело? ponosić/ ponieść odpowiedzialność – (по)нести ответственность spodenki – штанишки znajomość – знакомство nawiązać / nawiązywać znajomość z kim – завязать/завызывать знакомство с кем pozwolić / pozwalać na co – позволить/ позволять что szkałować – порочить, оговаривать szkła – стекла, линзы в очках przedziurawić – продырявить dziura – дыра ciągnąć – тянуть absztyfikant – ухажер, поклонник, кавалер puścić kogoś kantem – разг. бросить кого po trzykroć – троекратно forsa – разг. бабки rzucic się w ramiona – броситься в объятья ramiona (ramię ед . ч.) – плечи sta ć murem za kim ś – встать спиной (грудью) mur – стена (z)niszczyć – уничтожать/ уничтожить jest zdolny do czego – способен на что paraliż, sparaliżowany – паралич, парализованный czujny – бдительный tajemnica – тайна w tajemnicy przed kim – втайне от кого włożyć – 1. вложить, 2. надеть uwolnić – освободить spodziewać się – ожидать wcale (nie) – совсем, вовсе (нет) obarczyć kogo czym – обременить liczyć na kogo, co – рассчитывать на załatwić co – уладить, устроить (swoje sprawy, bilety do teatru, formalności) zawieść – 1. завести, 2. обмануть ожидания zabezbieczyć się - подстраховаться skurcz – судорога romans – роман, любовная связь romansować – иметь любовную связь, кокетничать pielęgniarka – медсестра pokrzy ż owa ć plany komu – разрушить планы кого spojrzeć – взглянуть spojrzenie – взгляд drgnąć – вздрогнуть wskazówki – указания wskazać / wskazywać – указать/ указывать pożałować czego – пожалеть о чем podnieść się / podnosić się – встать/ вставать podnieść / podnosić – поднять/ поднимать (u)rosnąć – (вы)расти zauważyć / zauważać – заметить w polu widzenia – в поле зрения należeć – 1. do kogo принадлежать, 2. следует (с глаголами сделать, поступить и др.) mieć kłopoty – иметь проблемы do białego rana – до рассвета kasyno – казино przyzwyczaić się do kogo, czego – привыкнуть к wybaczy ć komu czego - простить кому что przyczynić się do kogo, czego – содействовать (s)krzywdzić kogo – обижать/ обидеть wziąć głęboki oddech – глубоко вздохнуть dotrzymać czego słowa – сдержать слово obiecywać / obiecać – (по)обещать obietnica – обещание świadek – свидетель (za)świadczyć – (за)свидетельствовать zamknąć/ zamykać drzwi – закрыть/ закрывать otworzyć/ otwierać drzwi – открыть/ открывать |
PYTANIA
1. Kogo, w jakim celu zaprosił do siebie milioner Wathe?
2. Od jak dawna się znają milioner i notariusz? Co ich łączy?
3. W jakim stanie fizycznym i emocjonalnym jest milioner?
4. Jaką rodzinę ma milioner?
5. Dlaczego milioner jest zły na swoją rodzinę?
6. Jak zareagował notariusz na słowa inspektora?
7. O co porosił milioner notariusza na końcu rozmowy?
8. Kto został świadkiem w czasie spisania testamentu?
DODATKOWE SŁOWNICTWO
Synonimy, warianty sparafrazowania
morderstwo = zabójstwo – убийство
(za)mordować = zabić – убить
morderca = zabójca – убийца (м.р.)
morderczyni = zabójczyni – убийца (ж.р.)
od pięćdziesięciu lat = przez 50 lat – в течение пятидесяти лет
spisać testament = sporządzić testament – составить завещание
zdumieć = zdziwić (się) – удивить(ся)
jestem zdziwiony/ zdumiony – я удивлен
po trzykroć = trzykrotnie – троекратно
forsa = szmal – разг . бабки (pieniądze – деньги)
(s)krzywdzić kogo = sprawić krzywdę komu – обидеть
puścić kogoś kantem = rzucić kogo – бросить кого
Antonimy
zamknąć/ zamykać drzwi ≠ otworzyć/ otwierać drzwi – закрыть ≠ открыть
Problemy doboru wyrazów
чек, квитанция
czek – чек (банковский)
paragon – чек (товарный)
pokwitowаnie – квитанция
стекло, линза
szkła (w okularach) – линзы (в очках)
soczewki – контактные линзы
szkło – стекло
szklany – стеклянный
szyba – оконное стекло
ждать , ожижать , поджидать
spodziewać się kogo, czego – ожидать: Anna spodziewa się dziecka. Dzisiaj spodziewam się gości. Spodziewam się, że Adam zadzwoni wieczorem.
(za)czekać na kogo – ждать: Czekam na pociąg.
czyhać na kogo, co – поджидать, подстерегать, подкарауливать: Choroby czyhają na ludzi. Lis czycha na kurczęta, by je zjeść.
Zapamiętaj
охота , охотиться
(za)polować na kogo, co – охотиться
polowanie – охота
myśliwy прилаг . – охотник
наследство, наследовать
spadek – 1. наследство, 2. быстрое снижение (spaść/ spadać – падать)
spadkobiorca, spadkobiorczyni – наследник, наследница
dostać w spadku mieszkanie – получить в наследство квартиру
(o)dziedziczyć mieszkanie – (у)наследовать квартиру
dostać/ (o)dziedziczyć mieszkanie po rodzicach – получить/ унаследовать квартиру от родителей
dziedzictwo – наследие
spis-
spis – список, перепись (spis ludności)
ułożyć/ zrobić spis – составить/ сделать список
spisać nazwiska studentów – переписать, составить список
spisać dokument – составить, написать
ściągnąć – списать
odpisać – переписать
spisek – заговор
spiskować – составлять заговор
testament
testament – завещание
Nowy Testament – Новый Завет
Stary Testament – Ветхий Завет
zdolny
zdolny do czego (отрицат . коннотация) – способен на что: Jan jest zdolny do przestępstwa.
jest zolny w matematyce/ ma zdolności matematyczne – у него способности к математике/ у него математиечские способности: Marek ma zdolności w rysowaniu.
ZADANIA
1. Odmień czasowniki w czasie teraźniejszym (przyszłym prostym):
(s)krzywdzić, przyzwaczaić się, podnieść się / podnosić się, wskazać / wskazywać, (za)mordować, (za)bić, (prze)trzeć, zdumieć.
2. Utwórz zdania z wyrazami:
chodzi o kogo, co – речь идет о, дело касается кого, чего
jest zdolny do czego – способен на что
położyć się do – лечь в
pozwolić / pozwalać na co – позволить/ позволять что
pożałować czego – пожалеть о чем
pracować dla kogo – работать на кого
przyczynić się do kogo, czego – содействовать
przyzwyczaić się do kogo, czego – привыкнуть к
uśmiechać się do kogo, czego – улыбаться кому, чему
wybaczyć komu czego – простить кому что
dotrzymać słowa – сдержать слово
3. Sparafrazuj zdania przez podanie synonimów, konstrukcji syntaktycznych:
Każda matka broni swoich dzieci przed niebezpieczeństwem. Niesympatyczna szefowa zrobiła wszystko, by moja przyjaciółka nie mogła zrealizować swoich planów. Ten ładny dom Janek odziedziczył po rodzicach. Rodzice przed śmiercią spisali testament, na mocy którego on dostał w spadku ich dom. Moja siostra nie mała prawa na dom, w ten sposób rodzice skrzywdzili ją. Siostra mieszkała w Danii, była po rozwodzie z mężem, który puścił ją kantem dla innej kobiety. W Norwegii fałszywy policjant zabił kilkadziesiąt osób. Morderca został zatrzymany przez policję. Przygotowywał się do akcji bardzo ostrożnie, nawet najbliższa rodzina nic nie wiedziała o jego planach. W momencie aresztowania na jego twarzy widać było wielkie zdziwienie. Nauczyciel powiedział, że każdy uczeń powinien spisać podręczniki.
4. Przetłumacz zdania, pamiętając o wariantach tłumaczenia wyrazów rosyjskich na język polski:
из-за
Я никогда не видел как отец плакал от страха, но несколько раз он плакал от радости.
Из-за того, что Аня легла спать в два ночи, она опоздала на занятия.
Из-за тех двоек на экзамене, Петра иключили из ВУЗа.
Когда из-за тучи выглянуло солнце, я увидела на небе радугу.
способен, способности
Ян способен на многое, чтобы сделать карьеру.
Его способности к рисованию родители заметили еще в детстве.
наследство, наследие
Мария получила письмо, в котором сообщалось, что она получила наследство после смерти далекого родственника.
Названия многих улиц города – это наследие советских времен.
spis, spisek
Учитель составил список отсутствующих учеников.
Полиция раскрыла заговор против премьера.
5. Przetłumacz tekst:
В комнате деда было тихо и темно. Дед тяжело болел, мы беспокоились за него. В течение пяти лет у деда болело сердце. Он часто говоил, что устал, а блеск в его глазах говорил нам, что ему нужна наша помощь. На этот раз, когда мы все были в комнате, дед уже не встал с постели, от только поднял веки и поприветствовал нас улыбкой. Дед позвал нас, но мы не знали, в чем дело. Все были удивлены, когда он стал говорить о завещании. Дед сказал, что всегда мог на нас рассчитывать в трудную минуту, поэтому решил устроить дела с завещанием. Он думает, что ему не долго осталось жить. В тайне от нас дед пригласил нотариуса, который составил завещание. Дед надел очки и прочел документ.
6. Wstaw wyrazy, by zdania miały sens:
w polu widzenia, uśmiechać się, urosnąć, mieć kłopoty, dotrzymać słowa, spodenki, włożyć, obiecać, skrzywdzić, czujny, okulary, uśmiech, uwolnić się
Tego ładnego wisennego dnia na ławce przed domem siedzi babcia. W ...... ma małego wnuka, któty w krótkich ....... bawi się obok. Babcia boi się, że ktoś obcy może ....... jej wnuka, więc jest ........ ........ sobie, że zrezygnuje z czytania gazety, z rozmowy z sąsiadkami i będzie opiekować się wnukiem. ............., nawet ....... .........., by dobrze go widzieć. Wnuczek ....... do niej, ona też ma na ustach ....... Wkrótce wnuk ......, ....... od opieki i będzie bawić się sam. Na razie babcia nie ............. z nim ...........
| II. INSPEKTOR DAVID Inspektor David Crobe był mężczyzną po przejściach. Od kiedy w jego życiu zabrakło Helen, nie czekał na nic. Dlatego bez większego żalu odwołał rezerwację hotelu w Pushington, gdzie po raz pierwszy od dwóch lat miał cieszyć się urlopem. Telefon od szefa obudził go nad ranem. — Milioner John Wathe nie żyje. Jedź i rozejrzyj się. Cała ta sprawa mocno śmierdzi. Inspektor David ogolił się, nie patrząc do lustra. Wiedział, co tam zobaczy. Zmęczona twarz trzydziestoczterolatka, od którego odeszła żona. Z najlepszym przyjacielem. Jak mógł do tego dopuścić? Jak mógł nie zauważyć? Helen wzięła nie tylko przyjaciela, ale i siedmioletnie oszczędności, przeznaczone na domek za miastem. Z utratą pieniędzy łatwo się było pogodzić. Gorzej z utratą Helen. Co zaniedbał? Czego jej nie dawał? Przecież kochał ją tak bardzo! Wspomnienia już nie bolały, ale jakiś rodzaj otępienia pozostał. Pracował za dwóch. Brał trudne sprawy. Wyjeżdżał w teren. Mógł sobie na to pozwolić. Przecież nikt na niego nie czekał. Rezydencja Johna Wathe’a była imponująca. Samochód Davida pokonywał drobne wzniesienia z ciężkim charkotem (хрип) silnika. Minął z prawej jezioro leżące w przyjaznej dolinie i wjechał w cień alei lipowej. Zahamował na podjeździe, zastanawiając się, czy dobrze robi. W drzwiach pojawiła się smukła postać. Kobieta miała włosy koloru miodu upięte w kok. Inspektor wysiadł. Kathy Childhood podała mu rękę. — Mam nadzieję, że wyjaśni pan sprawę śmierci ojca. — W jej oczach zakręciły się łzy. Mogła udawać, ale David czuł, że łzy są prawdziwe. — Obiecuję pani, że dojdę prawdy. Spojrzała na niego i teraz miał wrażenie, że się zaniepokoiła. Weszli do obszernego hallu. Kathy poprowadziła go na górę. — Oto pański (прилаг . от pan) pokój. Zapraszam na obiad za godzinę, potem będziemy do pana dyspozycji. Inspektor rzucił torbę na łóżko. Stanął przy oknie i jego wzrok padł na ładną dziewczynę w kwiecistej sukience, podobną do Kathy, która dawała znaki ręką komuś, kto szedł od strony stajni. David wychylił się bardziej i zauważył młodzieńca. Syn Childhoodów, Peter, i córka Diana — znał ich z fotografii. Dziewczyna wcisnęła bratu coś do ręki i ruszyła w stronę domu. Peter przyglądał się małej paczuszce. Inspektor sięgnął po lornetkę. Z domu wyszła Kathy. Młody człowiek, zobaczywszy matkę, odwrócił się w panice i szukając miejsca dla zawiniątka, szybko pochylił się i dźwignął marmurowego amorka. Kathy podeszła do syna. Wprawne oko inspektora uchwyciło moment, kiedy Peter chował paczuszkę pod prawą stopą uśmiechniętego bożka miłości. Matka z synem ruszyli w stronę domu. Inspektor już, już chciał odłożyć lornetkę, kiedy w polu jego widzenia zamajaczyli młoda kobieta i starszy pan. Ukryci za krzewami tamaryszku stanowili (byli) jedną plamę. Kris Childhood, zięć nieboszczyka, trzymał kobietę za dłonie, potrząsał nią, ona się wyrwała i pobiegła w stronę wejścia dla służby. On ruszył się za chwilę, przecierając czoło. Wyraźnie zdenerwowany — zanotował inspektor. * * * Gong na obiad rozlał się po rezydencji cichym głębokim brzmieniem. Inspektor, już po przechadzce w ogrodzie i kilku rozmowach telefonicznych, zmienił koszulę i zszedł na dół. Kathy wskazała ręką na mężczyznę zza (из-за) tamaryszku: — Inspektorze, pozwoli pan, to mój mąż. Mocny uścisk dłoni świadczył o tym, że Kris jest mężczyzną stanowczym. — Moja córka Diana — głos Kathy nabrał miękkości, gdy w drzwiach stanęła śliczna brunetka. Kiedy inspektor poczuł jej dłoń w swojej, jego serce fiknęło koziołka, a w uszach zabrzmiały anielskie chóry. Dziewczyna patrzyła na niego błękitnymi niewinnymi oczami. — Peter, to inspektor David, obiecał, że znajdzie mordercę dziadka. — Miło mi — powiedział Peter. Ręka Petera była wyraźnie niechętna dłoni inspektora. Inspektor zastanawiał się, jak zareaguje Peter, kiedy zobaczy, że pod stopą amorka nie ma już buteleczki z lekarstwem nasercowym, które — jak dowiedział się z telefonicznej rozmowy z kolegą — mogłoby zabić tuzin (дюжина) milionerów, zwłaszcza schorowanych. Siadali już do stołu, kiedy drzwi do jadalni otworzyły się i stanęła w nich blondynka spod tamaryszku. — Przepraszam za spóźnienie, w tej chwili wróciłam z zakupów. — To panna Pilar, pielęgniarka. Opiekowała się do końca ojcem. Blondynka wyciągnęła rękę, inspektor poczuł, że jej dłoń jest lekko spocona. — Jestem prosto z drogi, przepraszam. Fałsz w jej głosie był dla inspektora Davida tak wyczuwalny, jak fałsz w głosie byłej żony Helen, kiedy mówiła, że jedzie do chorej matki, a jechała wiadomo gdzie. Dziwił się, że nikt oprócz niego tego nie zauważył. Rozglądał się ostrożnie po zebranych. Każdy z nich mógł być mordercą. Ale dlaczego tak bardzo nie chce, żeby mordercą okazała się ciemnowłosa Diana? Ona najwięcej zyskuje na śmierci Johna. Miała pół roku, żeby pogodzić się z ukochanym. Głos panny Pilar przywołał do porządku rozbiegane myśli inspektora Davida. — Czy pan mnie słucha, panie inspektorze? Ja wiem, kto zabił pana Wathe’a. | mężczyzna po przejściach – мужчина с прошлым od kiedy – с тех пор, когда; с того времени, как bez żalu – без сожаления odwołać/ odwoływać – отменить (za)rezerwować pokój – (за)бронировать, (за)резервировать cieszyć się czym – радоваться чему nad ranem – под утро, к утру rozejrzeć się po pokoju - осмотреться в комнате (za)śmierdzieć – вонять (o)golić się - бриться (po)patrzeć do lustra – смотреть в зеркало og łą da ć si ę w lustrze – смотреть на себя в зеркале dopuścić do tego – допустить это zauważyć/ zauważać – заметить oszczędzić/ oszczędzać – (с)экономить, беречь oszczędności – сбережения pogodzić się z czym, kim – 1.смириться с чем; 2. помириться с кем zaniedba ć/ zaniedbywa ć kogo , co – пренебречь, перестать заботиться, запустить w terenie – в районе, на периферии, на местах (za)imponować – (за)импонировать pokonać/ pokonywać – 1. победить, одолеть; 2. преодолеть wzniesienie – возвышенность silnik – двигатель (za)hamować – (за)тормозить zastanowić się nad czym – подумать włosy upięte w kok – волосы, собранные в кок wysiąść z – выйти из транспортного средства udawa ć/ uda ć kogo , co – претворяться кем, чем dojść prawdy – добиться правды (za)niepokoić się – беспокоиться na górę – наверх w górę – в гору zapraszać/ zaprosić – пригласить zaproszenie – приглашение jestem do pana/ pani dyspozycji – я в вашем распоряжении wzrok – зрение rzucić wzrok – бросить взгляд wzrok padł – взгляд упал на spojrzeć, spojrzenie – взглянуть, взгляд jest podobny do kogo, czego - похож на znać z fotografii, z opowiadań znajomych – знать по фотографии, знать из рассказов знакомых ruszać się/ ruszyć się – двигаться przyglądać się komu, czemu – присматриваться к кому , чему paczka, paczuszka – пачка, маленькая пачка sięgnąć/ sięgać po co – протянуть руку за , тянуться lornetka – бинокль odwrócić się – отвернуться zawinąć w co – завернуть во что pochylić/ pochylać (się) – наклонить(ся) dźwignąć/ dźwigać – с трудом поднимать, тащить bożek miłości – амур, купидон wprawne oko – опытный, умелый krzew – куст plama – пятно nieboszczyk – умерший służba – прислуга (z)denerwować się – (за)нервничать przechadzka – прогулка ogród – парк koszula – рубашка zmienić/ zmieniać – 1. изменить; 2. поменять zejść/ zchodzić – спуститься/ спускаться na dół – вниз na dole – внизу uścisk ręki, uściskać/ uścianąć – рукопожатие, пожимать/ пожать nabrać czego miękkości – приобрел мягкость śliczny – хорошенький fikać/ fiknąć koziołki – кувыркаться (za)reagować – (про)реагировать lek, lekarstwo na serce (nasercowe) – лекарство для сердца jest chory, jest schorowany – он болен siada ć do sto ł u – садиться к столу nakry ć do sto ł u – накрыть на стол spod - из-под w tej chwili – сейчас же w tej chwili – только что zakupy – покупки robić zakupy – делать покупки id ę po zakupy – идти за покупками (s)pocić się – (вс)потеть fałsz (мужской род) – фальшь wyczuwać/ wyczuć – интуитивно (по)чувствовать, ощущать/ ощутить (z)dziwić się – удивляться/ удивиться zyska ć na czym – получить выгоду от чего przywołać do porządku – призвать к порядку rozbiegane myśli – суетливые, торопливые |
PYTANIA
1. Kto prowadzi śledztwo w sprawie śmierci milionera?
2. Jak wygląda inspektor?
3. Jak się układa jego życie? Od kiedy życie inspektora się zmieniło?
4. Co inspektor czuje po odejściu żony?
5. Kiedy i gdzie inspektora zastał dzwonek od szefa?
6. Jak jego szef ocenia sprawę śmierci milionera?
7. Gdzie odbywa się śledztwo?
8. O co prosi inspektora córka milionera?
9. Czy inspektor został w rezydencji milionera na stałe? Gdzie mieszka?
10. Kogo i w jakich okolicznościach zobaczył inspektor przez okno?
11. Kogo inspektor poznał w czasie obiadu? Jakie wrażenie wywierały te osoby na nim?
12. Czy inspektor już zebrał dowody rzeczowe w sprawie śmierci milionera? Czego się o nich dowiedział?
13. Co poczuł inspektor po tym, jak do pokoju weszła pielęgniarka?
DODATKOWE SŁOWNICTWO
Synonimy, warianty sparafrazowania:
amorek = bożek miłości – амур, купидон
przechadzka = spacer – прогулка
zastanowić się nad czym = pomyśleć o kim, czym – подумать
krzew = krzak – куст
ogród = park – парк
nieboszczyk = umarły – умерший
Antonimy
zejść/ zchodzić ≠ wejść/ wchodzić – спускаться ≠ подниматься (на этаж)
pochylić/ pochylać (się) ≠ (wy)prostować się – наклонить(ся)/ выпрямиться
Problemy doboru wyrazów
запахи
pachnąć – пахнуть
zapach – запах
woń – аромат (цветов)
smród – смрад, вонь
(za)śmierdzieć – (за)вонять
Proszę zwrócić uwagę
ogród – парк
ogródek – огород
ogródek działkowy – дачный участок
ogród zoologiczny, ZOO – зоопарк
Zapamiętaj
(za)parkować samochód – (при)парковать машину
parking samochodów – стоянка автомобилей
wsiąść/ wsiadać do samochodu – сесть в машину
wysiąść/ wysiadać z samochodu – выйти из машины
krzesło – кресло в машине
zawrócić/ zawracać – развернуться/ разворачиваться
skręcić/ skręcać – повернуть/ поворачивать
kierowca – водитель
(po)prowadzić samochód – (по)вести машину
odpalić/ odpalać – завести/ заводить
(za)hamować – (за)тормозить
światła – 1. светофор, 2. фары
włączyć/ włączać światła – включить/ включать фары
pasy – пешеходный переход
koło – колесо
zmienić koło w samochodzie – поменять колесо в машине
paliwo – топливо
(za)tankować paliwo – залить топливо
stacja benzynowa – заправочная станция
prawo jazdy – водительские права
złamać reguły jazdy – нарушить правила дорожного движения
zapłacić mandat – заплатить штраф
policja drogowa – ГАИ, дорожная полиция
ZADANIA
1. Odmień czasowniki w czasie teraźniejszym (przyszłym prostym):
zejść/ zchodzić, złamać reguły jazdy, włączyć/ włączać światła, wsiąść/ wsiadać do, oszczędzić/ oszczędzać, pogodzić się z, zaniedbać/ zaniedbywać.
2. Utwórz zdania z wyrazami:
zyskać na czym – получить выгоду от чего
fikać/ fiknąć koziołki – кувыркаться
przyglądać się komu, czemu – присматриваться к кому, чему
jest podobny do kogo, czego – похож на
jestem do pana/ pani dyspozycji – я в вашем распоряжении
udawać/ udać kogo, co – претворяться кем, чем
zaniedbać/ zaniedbywać kogo, co – пренебречь, перестать заботиться, запустить
dopuścić do tego – допустить это
cieszyć się czym – радоваться чему
3. Sparafrazuj zdania przez podanie synonimów, konstrukcji syntaktycznych:
Moja nowa przyjaciółka była kobietą o dużym doświadczeniu życiowym. Policjant powiedział, że w przedziale pociągu nałeży odpowiednio się zachowywać. Bolała mnie głowa, więc pomyślałam, że spacer dobrze mi zrobi. W ogrodzie przy kościele przy ładnym krzaku róży na ławce siedziała starsza pani. Obok ławki stał pięknie wyrzeźbiony bożek miłości.
4. Przetłumacz tekst:
Рядом с моим домом расположен парк, в котром я люблю гулять. Особенно люблю прогулги весной, когда все пахнет свежестью. Я не терплю городской смрад, без сожаления покидаю город и уезжаю на дачу. Там у меня растут кусты сирени, цветы. Вечерами мне нравиться вдыхать их аромат. Я радуюсь тому, что провожу время в таком месте. Я не понимаю тех, кто едет на другой конец всета, бронирует номер в гостинице на берегу моря, целыми дням лежит на пляже.
5. Wstaw wyrazy, by zdania miały sens:
zarezerwować, reguły jazdy, kierowca, samochód, doświadczenie, parking, prowadzić, przyglądać się, skręcać, hamować, wysiadać, światła, zatankować, koło, stacja benzynowa
..... pokój w dobrym hotelu i wyjechaliśmy nad morze. Odrazu postanowiliśmy, że wypożyczymy ........ i pojedziemy zwiedzać okolice. Na ....... samochodowym przy hotelu ......... różnym samochodom, w końcu wybraliśmy opla. Samochód będzie ....... ojciec. On jest ...... o dużym ........., zawsze mnie krytykuje, gdy ......, ......., odpalam. Jego zdaniem, dobrze tylko wsiadam i ........ z samochodu, włączam ......, poza tym pozwala mi ........ paliwo na ........ ............, ponieważ sam tego nienawidzi. Osobiście uważam, że umiem wszystko, nawet zmienić ......... w samochodzie. Dodam, że znam na pamięć wszystkie ............ Również jestem dobrym ..............
| III. PANNA PILAR, PIELĘGNIARKA MILIONERA JOHNA WATHE’A W ciszy, która zapadła po słowach panny Pilar, brzęk tłuczonego kieliszka zabrzmiał jak strzał armaty. Inspektor spojrzał na Krisa. Był czerwony jak burak, rozlane wino rozlało się po śnieżnobiałym obrusie niby krew. Kris stał nad stołem. — Zabraniam pani tak mówić! — krzyknął. — Nie ma pani żadnych dowodów! Panna Pilar pochyliła głowę, a kiedy ją podniosła, w jej oczach błyszczały prawdziwe łzy. Inspektora przeszedł dreszcz. Jak w oczach jego żony, kiedy przysięgała, że go kocha, że była u przyjaciółki, a była wiadomo gdzie. — Muszę powiedzieć prawdę! Pan John nie zasługiwał na taki koniec! To pani! — Umalowany na złoto paznokieć skierowany był prosto na osobę siedzącą po przeciwnej stronie stołu. — Wiem, że to pani! Słyszałam pani kłótnię z panem Johnem, prosił panią o coś, a pani krzyczała «mogłabym cię zabić». Inspektor patrzył na dłoń pielęgniarki. Kątem oka jednak obserwował to, co działo się między Peterem a Dianą. Szybkie spojrzenie — porozumiewawcze spojrzenie — oto co zobaczył. Poza tym? Ulga? Niepokój? Niepokój Diany obudził na dobre jego martwe serce. Dlaczego ona się niepokoi? Co ma na sumieniu? Paznokieć panny Pilar wisiał w powietrzu naprzeciwko twarzy Kathy. Kris położył rękę na ramieniu żony. — To nie ona! Nie ona! To nie moja żona, inspektorze, proszę mi wierzyć! — Ha! — Twarz Pilar wykrzywiła się w grymasie złości. — Proszę zapytać, czy nie rozmawiała ze mną o środkach nasercowych? Czy nie pytała pani w piątek, jaka dawka wystarczy, żeby serce przestało bić? To, co pomaga, może również szkodzić! Ale ja nie mogę milczeć, nie mogę! — Panna Pilar rozszlochała się. — Pan John był dla mnie taki dobry... Diana spuściła głowę i przez moment inspektor David mógł patrzeć na prosty przedziałek dzielący jej włosy na dwie części. Nie wiadomo dlaczego wzbudziło to w nim dawno zapomnianą tkliwość, a anielskie chóry w uszach zabrzmiały jeszcze głośniej. Odgłos odsuwanego krzesła był zbyt głośny jak na to kulturalne towarzystwo. Kris podniósł się i powiedział: — Panie inspektorze, panna Pilar nie wie, co mówi. Oczywiście środki nasercowe były cały czas w naszym domu, teść je zażywał regularnie, wszyscy jesteśmy pod wrażeniem tego, co się stało, ale doprawdy, moja żona akurat nie miała z tym nic wspólnego! Krisowi trzęsły się ręce, kiedy podnosił serwetkę, żeby otrzeć kąciki ust. Kathy nie ragowała. Kłamie — pomyślał inspektor, tak jak kłamała Helen, kiedy mówiła, że wszystko między nimi jest w porządku. — Panie inspektorze, ja wiem, gdzie pani Kathy schowała te środki! Widziałam, jak wynosiła je z pokoju starszego pana! Maleńka buteleczka z żółtym napisem, na mój widok speszyła się, to było dwa dni po rozmowie, na temat szkodliwości tabletek! Niech pani się przyzna! Zresztą Kris wie, gdzie to schowała, bo sam mi o tym powiedział! Fiolka z żółtym napisem spoczywała w torbie inspektora na górze, w jego pokoju. Również notes z notatkami, które inspektor zdążył zrobić przed wyjazdem. Również wyniki sekcji i inne dokumenty. Kathy podniosła dumnie miodowy kok i spojrzała prosto w oczy inspektora. — Panna Pilar nie kłamie. To ja podałam ojcu śmiertelną dawkę leku. Prosił o to. Nie chciał już żyć. Guz mózgu, który ujawnił się trzy miesiące temu, zabijałby go po trochu. Wyłączałby funkcje ciała. Nie mogłam na to pozwolić. Jestem gotowa ponieść konsekwencje swojego czynu! — Mamo! — krzyknęła Diana. Za szybko, za głośno. Peter uspokajająco położył jej rękę na kolanie. Nic nie mogło ujść uwagi inspektora. Ale inspektor patrzył również w brązowe oczy Kathy i widział, że kłamie. Panna Pilar usiadła i szybkim haustem wypiła wino. Kathy czekała na reakcję inspektora. Inspektor nakładał sobie ziemniaki na talerz i powoli zbierał myśli. To nie ona, nie ona. Więc dlaczego to robi? Panna Pilar przesłała zmęczone spojrzenie Krisowi. Kris jednak stał nad stołem jak wmurowany. Inspektor był zmęczony. — Proszę usiąść. Czy wie pan, gdzie żona schowała fiolkę z lekarstwem? — Nie muszę zeznawać przeciwko żonie! — wymknęło się Krisowi. Co za gnida. Inspektor podniósł do ust kęs befsztyka. A może mu się rzeczywiście wymknęło? — pomyślał, a głośno powiedział: — Jeszcze nikogo nie oskarżyłem. — Jako rodzina mam prawo do odmowy zeznań... Nic gorszego nie mógł powiedzieć. A jednak... Inspektorowi nie starczało widać wyobraźni. — ...ale z niego nie skorzystam — dokończył Kris. Panna Pilar zamarła w zadziwieniu, Kathy zwiotczała na swoim miejscu. Po prostu siedziała tam kupka eleganckich ubrań, bez kobiety w środku. — Ale z ciebie szuja, tato... — Peter odsunął się z krzesłem od stołu. Diana spojrzała na inspektora i teraz zamarł inspektor. We wzroku Diany czaiła się nienawiść. Taka sama jak w spojrzeniu Helen, kiedy odchodziła. — Wiem, gdzie schowana jest fiolka, ponieważ sam ją tam położyłem. — Kris stał naprzeciw inspektora Davida dumny. — Sam ją tam schowałem, ponieważ to ja zabiłem swojego teścia. | zapadła cisza – наступила тишина brzęk – бренчанье, звяканье (s)tłuc – разбить (стекло, посуду) strzał – выстрел armata – пушка (wy)strzelić z armaty – выстрелить из пушки (po)strzelić – подстрелить czerwony jak burak – красный как свекла obrus – скатерть niby – как будто zabrania ć / zabroni ć czego – запретить что dowody – доводы, доказательства udowodnić/ udowadniać – доказать, доказывать podnieść/ podnosić – поднять prawdziwy – настоящий (za)błyszczeć – (за)блестеть błysk – блеск przeszedł kogo dreszcz – мурашки побежали przysięgać – присягать (u)malować na złoty kolor – покрасить в золотой цвет paznokieć – ноготь (s)kierować na kogo, co; w stronę kogo, czego – направить/ направлять (po)kierować kim, czym – (по)руководить po przeciwnej stronie czego – на противоположной стороне kłótnia – ссора (po)kłócić się z kim – (по)ссориться porozumieć się z kim – найти общий язык ulga – 1. облегчение; 2. льгота obudzi ć na dobre – окончательно разбудить sumienie – совесть mieć co na sumieniu – иметь на совести powietrze – воздух grymas (м . р.) – гримаса dawka – доза (prze)dawkować lek – дозировать лекарство wystarczyć/ wystarczać – хватить/ хватать szłochać – всхлипывать, рыдать spuścić/ spuszczać głowę – опустить/ опускать голову przedziałek – пробор (о волосах) zapomnieć/ zapominać – забыть/ забывать tkliwy – нежный, ласковый чувствительный odgłos – отзвук odsunąć/ odsuwać – отодвинуть/ отодвигать przesunąć/ przesuwać – передвинуть/ передвигать towarzystwo – сопровождение (w towarzystwie) towarzyszyć komu w czym – сопровождать zażywać leki – употреблять лекарства jestem pod wrażeniem – я под впечатлением doprawdy – в самом деле, правда, действительно nie mam z tam nic wspólnego – я не имею с эти ничего общего akurat – как раз trząść – трясти serwetka – салфетка butelka – бутылка napis (м.р.) – надпись widok – вид (s)peszyć się – смущаться/ смутиться zresztą – впрочем fiołka – ампула, пузырек spoczywać – покоиться zdążyć/ zdążać – успеть/ успевать sekcja zwłok – вскрытие трупа dumny – гордый dumа – гордость jestem dumny z kogo, czego – я горд тем что guz – шишка, опухоль nowotwór – новообразование, рак ujawnić się – проявиться ponieść konsekwencje – ответить за последствия czyn – действие co nie usz ł o uwagi kogo – не осталось незамеченным кем wypić haustem – выпить залпом ziemniaki – картошка stał jak wmurowany – стоял как вкопанный zeznać/ zeznawać w sądzie – дать/ давать показания в суде zeznanie – показание kęs – кусок co ś mi si ę wymkn ęł o – 1. осталось незамеченным, 2. вырвалось (из уст) oskar ż y ć kogo o co – обвинить кого в чем oskarżenie – обвинение mie ć prawo do czego – иметь право на что odm ó wi ć czego – отказать в чем odmowa – отказ wyobrażać/ wyobrazić – представить (вообразить) wyobraźnia – воображение zwiotczeć – стать дряблым kupka, kupa – кучка, куча ubranie – одежда szuja – прохвост odsunąć/ odsuwać – отодвинуть/ отодвигать (przy)czaić się – (за)таиться |
PYTANIA
1. Kogo Pilar oskarżyła o zabójstwo milionera? Jakie podała dowody?
2. Czy Kris wiedział, że jego żona ma zamiar zabić ojca? Jak bronił swojej żony?
3. Jak reagowała Kathe na słowa Pilar?
4. Co na to odpowiedział i zrobił Kris?
DODATKOWE SŁOWNICTWO
Synonimy, warianty sparafrazowania
obrus = serweta – скатерть
doprawdy = naprawdę – в самом деле, правда, действительно
kęs = kawałek – кусок
Antonimy
odsunąć/ odsuwać ≠ przesunąć/ przesuwać – отодвинуть ≠ придвинуть
spuścić/ spuszczać głowę ≠ podnieść/ podnosić – опустить ≠ поднять
zapomnieć/ zapominać ≠ (za)pamiętać – забыть ≠ запомнить