Қозғалтқыштарды қыздыру және салқындату

Рұқсат берілген (Допуск):

1. Қозғалтқыш барлық нүктелерде шексіз үлкен жылуөткізгіштік және бірдей температурада болатын біртекті дене ретінде қарастырылады.

2. Сыртқы ортаға жылуберу қоршаған орта және қозғалтқыш

температурасының бірінші дәрежелі айырмашылығына пропорционал;

3. Қозғалтқышты қыздыру процесінде қоршаған орта температурасы өзгермейді;

4.Қозғалтқыш жылусыйымдылығы және оның жылуберу коэффициенті қозғалтқыш температурасына тәуелді емес.

Жылулық баланс теңдеуі

, (5.25)

 

яғни қозғалтқыштағы қуат шығыны қозғалтқышта артық алып қалынған жылуға және қоршаған ортаға алынған жылуға таралады. Әйтпесе:

, (5.26)

мұндағы

А – қозғалтқыштың жылуберуі, Дж/с·˚С;

С – қозғалтқыштың жылусыйымдылығы, Дж/˚С;

- қозғалтқыш температурасын қоршаған орта температурасынан арттыру, ˚С.

(5.2) теңдеудің шешімі:

, (5.27)

мұндағы

τуст – қозғалтқыш температурасының орныққан арттырылуы, ˚С;

Тн – қозғалтқыш қыздыруының уақыт тұрақтысы, с.

. (5.28)

8.2-суреттегі қозғалтқыш қыздырылуының 1, 2 қисығы әртүрлі жүктемелі қозғалтқыш қыздырылу процесінің жіберілуін, 3 қисық машина білігіндегі жүктемені үлкейту процесін сипаттайды. ТН сәйкес қисықтарға жүргізілген жанамалар бойынша анықталады.

 

 

 

5.23-суретте жүктеме төмендеу жағдайлары (1 қисық) үшін қозғалтқыштың салқындату қисықтары және әртүрлі жүктемелер (2, 3 қисықтар) кезіндегі қозғалтқыштың тордан өшірілуі келтірілген.

Табылған заңдылықтар қыздыру бойынша қозғалтқыштың типтік жұмыс режімдерін бөлуге мүмкіндік береді.

Қозғалтқыштың (S1) жалғастыру жұмыс режімі – қозғалтқыш температурасы орныққан мәнге ие болғанға дейінгі уақытта өзгермейтін жүктеме кезіндегі қозғалтқыштың жұмыс режімі. Бұл режімге tР >3TН (14.4-сурет) шарт сәйкес келеді.

 

Қысқа уақытты жұмыс режімі (S2) кезінде tР жұмыс уақытында қозғалтқыштың қатты қыздырылуы орныққан өлшемге жетуге үлгермейді, ал үзіліс уақыты t0 кезінде қозғалтқыш қоршаған орта температурасына (8.5-сурет) дейін салқындайды. Сонымен қатар tР < 3TН, а t0 >3TН.

Қайталама-қысқа уақытты режім (S3) tР < 3TН, t0 <3TН шарттарына сәйкес келеді, яғни жұмыс уақытында қатты қыздыру τУСТ жетпейді, ал үзіліс уақыты кезінде нөлге тең болмайды (5.30-сурет).

 

 

Циклдардың жеткілікті ұзақ қайталануы кезінде процесс орнығады, яғни қатты қызу температурасы циклдың басы және соңында бірдей және оның тербелуі орташа деңгей τСР маңайында болады. Қайталама-қысқа уақытты режім ПВ немесе ε қосудың салыстырмалы жалғастырылуымен сипатталады:

; . (5.27)

Қайталама-қысқа уақытты режім кезінде ε (ε ≤ 0.6) шектелгендей, цикл уақыты (tЦ ≤10 мин.) да шектеледі.

Қолданылған әдебиеттер

Негізгі

 

1. И.Ф Ильинский. Учебное пособие для ВУЗов М.: «Изд.дом МЭИ» 2007г.

2. С.А.Ковчин, Ю.А.Сабинин. Теория электропривода. Учебник для

вузов. Санкт-Петербург: Энергоатомиздат, 2000г.

3. М.Г. Чиликин, А.С. Сандлер. Общий курс электропривода. Учебник

для вузов М.: Энергоатомиздат, 1986г.

4. В.В. Москаленко. Автоматизированный электропривод. Учебник для вузов М.: Энергоатомиздат, 1986г.

5. Туканова Н.А. Жунусова Г.С Электромеханика және электротехникалық жабдықтар. Жарық көзі және жарық техникасы.

6. Туканова Н.А. Электромеханика және электротехническое оборудование. Светотехника и источники света.

7. Богоридицкий Н.П и др.- Электрические материалы. Учебник- Л. Энергоатомиздат, 1985-304с.

8. Привезенцев В.А., Ларина Э.Т.- Силовые кабели и высоковольтные кабельные линий.-М.Энергия, 1986-424с

9. Брагин СМ,. Электрический и тепловой расчет кабеля.- М. Госэнергоиздат, 1990-325с.

10. Болотов А.В. Шепель Г.А Электротехнологические установки. Учеб. Для вузов.- М Высш шк., 1998.-336с.

Қосымша

1. М.Г. Чиликин, А.С. Сандлер. Общий курс электропривода. Учебник для вузов М.: Энергоатомиздат, 1986г.

2. Балагуров В.А. Проектирование специальных электрических машин. - М. Высшая шко­ла, 1982. –272с.

3. Азбукин Ю.И., Аврух В.Ю. Модернизация турбогенераторов. - М.: Энер­гия, 1980.-232 с.

4.И.Ф Ильинский, В.В. Москаленко. Электропривод. Энерго и ресурсосбережение. М.: Изд.центр «Академия» 2008г.

5.Копылов И.П Электрические машины.- высшая школа, Логос, 2000

 

«Электрмеханикасы және электртехникалық жабдық»

Оқу құралы

 

 

Электрмеханикасы және электртехникалық жабдық» оқу құралды университеттің оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдаған, 2015 ж

 

 

Айтжанов Н.М., Абдикулова З.Қ., Рахимжанова П.Т., Шукенова Ғ.А.

 

Редактор: Е.А.Бекаев

Пішімі 60х90х1/16

Офсеттік қағаз. Офсеттік басылым

Шартты баспа табағы 7,3 таралымы 100 дана. Тапсырыс N1222

Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ “Тұран” баспаханасы