Металл галогенді шамдар
Доғалы металл галогенді шамдар (ДСИ, МГЛ, HMI, HTI)
Таңбалау: Д – доғалы, С –сынапты, И - йодталған.
Металл галогенді шамдар – бұл металл йодидтардың немесе сирек кездесетiн диспрозий (Dy), гольмий (Ho) және тулий (Tm), сонымен қатар (Cs) цезиймен кешенді қосындылар және (Sn) қалайының галогенидтері йодидтарының қосымшаларымен жоғары қысымды сынап шамдары. Бұл қосулар разрядты доғаның орталығында, және металлдың булары қайсыларының қарқындары және спектрлiк үлестiрiлулері металл галогендер буларының қысымына тәуелдi болатындарына қарай жарықтың эмиссиясын ыдыратады,
Сыртқы металл генді шамдар ДСШ шамдарынан колбада люминофордың жоқтығымен айрықшаланады. Олар (100 лм/Втке дейiн) жоғарғы жарық серпуімен және жарықтың едәуiр жақсы спектрлiк құрамдарымен бейнеленеді, бiрақ олардың қызметiнiң мерзiмi ДСШ шамдарына қарағанда айтарлықтай аз, ал қосылу сызбасы күрделiрек, өйткенi, балласт кедергішінен тысқары, тұтандыратын құрылымды құрайды. Жоғарғы қысымды шамдардың жиi қысқа мерзiмдi қосылулары олардың қызмет мерзiмiн қысқартады. Бұл шамдардың iске қосылуында суық, сол сияқты ыстық күйіне жатады.
Жарық ағыны iс жүзiнде (шырақтан тыс) қоршаған ортаның температурасынан тәуелдi болмайды. Қоршаған ортаның төмен температуралары кезінде (-50 °С дейiн) оталдырудың арнайы құрылымдарын қолдану керек.
HMI шамдары
HTI-ң қысқа доғалы шамдары - қабырғаға көтеріңкі жүктемесi бар және өте қысқа электродаралық қашықтықты металл галогенді шамдар биiгiрек жарық серпуiне және түс беруіне ие, алайда, қызмет мерзiмiне шек қояды. HMI шамдарын қолданудың басты облыстары сахналық жарық, эндоскопия, күндiзгi жарықта кино және видео түсiру (тiң түсті температурасы = 6000 К) болып табылады. Бұл шамдардың қуаты 200 Вт-тан 18 кВт аралығында жатыр.
Оптикалық мақсаттар үшiн аз электродаралық қашықтықтары бар HTI қысқа доғалы металл галогенді шамдар жасалды. Олар өте жоғары жарықтықтармен ерекшеленеді. Сондықтан, олар эндоскопияда да, позициялы жарық көздерi ретінде, ең алдымен жарық әсерлері үшiн қолданылады (кесте1, 2)