Қыздыру лампалары
Қыздыру лампалары типті жылу сәуле шығарғыш болып табылады. (Олардың вакуум немесе интернтті газбен толтырылған колбасында вольфрамды спираль жоғары температураға жеткенге дейін қыздырылады шамамен 2600-3000 К), нәтижесінде жарық және жылу шығады. Бұл сәуленің көп бөлігі инфрақызыл диапазонда болады.
Қыздыру лампаларының негізгі түрлері жалпы мақсатта қолданылатын лампалар, арнайы мақсатта қолданылатын лампалар, декоративті лампалар және жарық түсіргіш лампалар болып табылады.
25 ден 1000 Вт-ға дейінгі диапазондағы қыздыру лампаларының жарықты берілісі шамамен 1000 сағ орташа қызмет мерзімі бар лампалар үшін 9 дан 19 лм/Вт құрайды. Қыздыру лампаларының анағұрлым үлкен көлемі 50 Гц жиілікті 220 В, 127 В номиналды кернеуі бар ауыспалы тоқтың желілерінде ішкі және сыртқы жарық беру шамдарына арналған.
Қыздыру лампалары қуаттылығы мен колбаларының түрлерімен ерекшеленеді. Қыздыру лампалары шар тәріздес түрде «шырақ» және «Саңырауқұлақ» түрлі колбамен шағын габаритті түрде жүзеге асырылады. Анық лампалар әдемі ашық түсті түсіреді, ал жарықты тарататын жабын жарықты біркелкі үлестіреді және көзді шағылысуды болдырмайды. Жоғары кернеуге есептелген (230-240 В) (желідегі кернеу 10% пайызға жоғарылауы кезінде кәдімгі лампалардың қызмет мерзімі 3 есе қысқарды) желідегі кернеудің тербелісіне бейімделген лампалар шығарылады, бұл олардың техникалық сипаттамаларын көбірек сақтауға мүмкіндік береді. Қыздырудың лампаларының жану ұзақтығы қалыпты кернеу кезінде 1000 cағ кем емес, 127-135 В кернеулі лампалар үшін 2500сағ, МО лампалары үшін - 700 сағ.
Қыздыру лампаларының негізгі ерекшеліктері:
1. Қолданудың белгілі бір талаптарына бейімделген түрлі типті және түрлі қуаттылық пен кернеулерге кең сортаментте дайындау.
2. Қосымша аппараттарсыз желіге тікелей қосылу;
3. Номиналдыдан желі кернеуінің ауытқуы кезіндегі жұмыс қабілеттілігі (тіпті күрт өзгерген уақытта);
4. Қызмет мерзімі аяқталған уақытқа қарай жарық ағынының төмендеуі (шамамен 15%)
5. Қоршаған ортаның талаптарына байланысты болуы (су ішіне салынып жұмыс жасау мүмкіндігіне дейін), оның ішінде температурадан.
6. Тұтастығы
Қыздыру лампаларының кемшіліктері: төмен жарық берілісі, спектрдың сары-қызыл бөлігінің сәулелену спектрында басым болуы, қызмет мерзімін шектеу, келтірілетін кернеуден қыздыру лампалары сипаттамаларының тәуелділігі (кернеудің жоғарылауымен қыздыру жігінің температурасы өскендігіне байланысты, жарық анағұрлым жарығырақ болады, жарық ағыны жылдам өсіп, жарық берілісі біршама баяулайды, қызмет ету мерзімі күрт азаяды).
Қыздыру лампаларының негізгі сипаттамалары болып кернеудің номиналды мәндері, қуаттылық, жарық ағыны, қызмет мерзімі, сондай ақ габаритті көлемі болып табылады.
Қыздыру лампаларының цокольдерінің анағұрлым кең қолданылатын түрлері: Е – бұрандалы, Bs – штифті бір түйіспелі, Bd штифті екі түйіспелі.
Қыздыру лампаларының белгіленуі: Г – газ толтырылған жалғыз спиральді (аргонды); Б – биспиральді аргонмен толтырылған; БК – криптонмен толтырылған биспиральді; МТ - матталған; 125-135, 220-230, 230-240 – вольттардағы кернеу диапазоны; 25-500 – ваттардағы номиналды қуаттылық; 1 - 12 – базалық үлгідегі ерекшелік.
Мысалы: Б 230-240-40-1, МО 36-100
Қыздыру лампаларының басқа түрлерінің көп саны әзірленеді: кен лампалары, метроға арналған, бағдаршамдарға арналған, проекциялық, суреттерге арналған, шағын және аса шағын, коммутациялық, айна (колбада айна немесе диффузиялық шағылысу айналары бар лампа-шамдар) және басқалары.