Объектілерді бұрылу. Команда ROTATE осуществляет поворот объектов. Она вызывается из падающего меню Modify → Rotate или щелчком на пиктограмме Rotate на панели инструментов Modify.
Объектілерді масштабтау. Команда SCALE осуществляет масштабирование объектов. Она вызывается из падающего меню Modify → Scale или щелчком на пиктограмме Scale на панели инструментов Modify.
45-б
1. AutoCAD -тағы координаталар жүйелері: координаталарды еңгізу, еңгізу режимдері,
еңгізу тәсілдері, декарттық координатасы.
1. Екі берілген нүктелердің орналасу туралы ақпарат алу: олардың арасындағы қашықтық, X, Y және Z өстеріне проекция ұзындықтар, XY жазықтағы бұрыштары. Мөлдір команда түрінде пайдалануға болады.
Команданы шақыру үшін мынадай тәсілдер бар:
· Сервис→Сведения→Расстояние меню команданы орындау;
· Таспаның Сервис ішкі беті → Сведения панелі → Расстояние батырмасы;
· командалық жолында ДИСТ, ДИ псевдонимі немесе _dist команданы орындау.
Команда орындап болғаннан кейін нүктенің координаталар сүралады, содан кейін қысқаша есеп беріледі.
Команда: ДИСТ
Первая точка:(бірінші нүктені көрсетеміз) Вторая точка: (екінші нүктені көрсетеміз)Расстояние = 188.9213, Угол в плоскости XY = 355, Угол от плоскости XY = 0 Дельта X = 188.2610, Дельта Y = -15.7810, Дельта Z = 0.0000
2. Нүктенің координатасын бейнелеу. Мұнда таңдалған нүктенің X, Y және Z-координаталарын көрсетуге
мүмкіндік береді. Келесі нүктені көрсеткенде осы нүктеге @ жазып сілтеуге болады.
Команданы шақыру үшін мынадай тәсілдер бар:
· Сервис→Сведения→Координаты меню команданы орындау;
· Таспаның Сервис ішкі беті → Сведения панелі → Координаты батырмасы;
· командалық жолында КООРД немесе _id команданы орындау. Команда: _id Точка: X = -34.7640 Y = 277.4117 Z = 0.0000
3. Таңдалған объектілердің қасиеттерін бейнелеу. Объектілер туралы мәтіндік терезеде толық мәләмет алуға
болады. ВМәтіндік терезеде объектінің типі, объектінің қабаты, ағымдағы ПКЖ-де X, Y, Z координаталар, объект орналасы кеңістік (модель немесе парақ). Сызықтын түсі, типі және салмағы айқын берілген болса шығарылады (ПОСЛОЮ емес). Сонымен қатар үш өлшемді объектінің биіктігі, егер нөл емес болса шығарылады, және тағы да басқа мәліметтер көрсетіледі.
3. AutoCAD-тағы сызбаларды рәсімдеу командалары: штрихтеу (команданы шақыру тәсілдері), "Штриховка и градиент" диалогты терезесі, сызықты өлшемдер.
Штрихтар.КШТРИХ (ВНАТСН) командасы суреттің тұйықталған аймақтарын штрихтау үшін қолданылады, бұл команданы Рисование (Draw) құрал-саймандар панелінің Штриховка (Hatch) басқышы арқылы немесе Рисование (Draw) мәзіріндегі Штрихование (Hatch) пунктінен шығаруға болады.
КШТРИХ (ВНАТСН) командасы бұл контур ішінде нүктені көрсету арқылы, сонымен қатар объект таңдау арқылы сызықтармен шектеліп тұйықталған аймақтарды штрихтауға мүмкіндік береді. Ол контурды автоматты түрде анықтайды. Команда екі қосымшалы Штриховка по контуру(Boundary Hatch) диалогтык терезесін шақырады.
Қосымшаның сол жақ бөлігі штрихтың параметрлерін, ал оң жағы – штрихтар арқылы толтырылған аймақ. Тип (Type) жолы штрихтардың үлгілерін таңдауды ұсынады:
• Стандартты/Стандартный (Predefined)
• Сызықтың типі бойынша/По типу линии (User defined)
• Қолданбалы/Пользовательский (Custom)
Жүйе стандартты штрихтардың кеңейтілген тобын ұсынады. Штрихты тізімдегі атаудан немесе визуалды алуға болады. Визуалды таңдау "..." символын басу арқылы шығады, осыдан кейін төрт бөлімнен тұратын Палитра образцов штриховки (Hatch Pattern Palette) диалогтык терезесі ашылады. ANSI және ISO бөлімдері жүйенің берілген версиясымен бірге қойылған ANSI және ISO стандартты штрихтарының үлгілерін құрайды. Другие стандартные (Other Predefined) бөлімі алдыңғы екі бөлімге кірмейтін үлгілерден тұрады.
Төртінші Пользовательские (Custom) бөлімінде қолданушы арқылы жасалған үлгілер болады.
Басқа стандартты штрихтардың тізімінде Solid деп аталатын штрих орналасқан. Үлгінің аты Штриховка по контуру (Boundary Hatch) терезесінде Структура (Swatch) жолында көрсетіледі.
Штрихтау үшін градиентті қолдану.Hatch and Gradient (Штрих және градиент) диалогтық терезесінің Gradient (Градиент) қосымшасы тұйық аймақтарды штрихтауға қолдануға болатын градиенттік құйып бояудың параметрлерін нақтылауды жүзеге асырады. Градиент бір түстен екінші түске бірте-бірте ауысуды білдіреді.
Бұл терезені шақыру үшін келесі әрекеттерді жасау қажет:
GRADIENT (Градиент) әмірін әмірлік жолға енгізіңіз;
Draw (Сурет салу) аспаптар панеліндегі GRADIENT (Градиент) батырмасын басыңыз;
Draw Gradient (Сурет салу Градиент) әмірін орындаңыз.
Gradient (Градиент) қосымшасындағы баптауды пайдалана отырып,градиенттің түрін және оның түсін нақтылауға болады. Color (Түс) аумағындағы ауыстырып-қосқыштың кӛмегімен таңдалған түске (One color) немесе бірнеше түске (Two color) қарай градиент жасауға болады. Түс Select Color (Түс таңдау) терезесінің кӛмегімен таңдалады, ол түстер тізіміндегі кӛп нүкте батырмасын басқанда пайда болады. One color (Бір түс) градиентін қолданғанда реңктің ӛзгеруін сырғыманың кӛмегімен салуға болады. Егер де оны Shade (Қою) жаққа қарай ауыстырса реңк қоюлана түседі де, ал Tint (Ашық) жаққа қарай болса, онда ашық түске қарай ӛзгереді.Orientation (Орналастыру) аумағындағы жалаушаны баптау Centered (Ортаға қою) құйып бояудың симметриялы болуын қамтамасыз етеді. Үлгінің қисайту бұрышын Angle (Бұрыш) алаңы арқылы беруге болады. Дайын болған үлгінің қалай шыққанын қарау Preview (Алдын ала қарау) батырмасын басу арқылы кӛруге болады
46-б
1. AutoCAD-та сызба файлдармен жұмыс істеу AutoCAD-тағы файлдар
.dwg – AutoCAD-та жасаланатын сызбалар;
.dws – шаблон-файлдар;
.dxf – басқа программалармен деректерді алмасу үшін пайдаланатын мәтіндік немесе екілік форматтағы сурет файлдар.
AutoCAD-та жаңа сызба жасау
AutoCAD іске қосылғанда жаңа сызба жасау үшін екі тәсілмен болады:
· миллиметрлер бірлік өлшемімен үңсіз бойынша (өлшемі А3 420х297мм.) параметрлемен жаңа бос сызба немесе
· Начало работы (Startup) арнаулы диалогты терезе жүктеледі. Оны AutoCAD іске қосылған кезінде жүктету үшін командалық жолында _startup теріп және Enter басу керек. «Новое значение STARTUP <0>» хабарлама жауабына 1 еңгізу қажет.
Команда: _startup Новое значение STARTUP <0>: 1
Начало работы (Startup) терезесінде мынадай төрт батырма бар:
· Открытие чертежа (Open a Drawing) – бұрын жасалған сызбаны ашу, сонымен қатар Обзор батырма арқылы басқа орнынан сызбаны ашуға болады;
· Простейший шаблон (Start from Scratch) – британдық (футтар және дюймдар) немесе метрлік бірлік өлшемдермен жаңа сызбаны жасау;
· По шаблону (Use a Template) – шаблон көмегімен жаңа сызбаны жасау. Шаблонда дайын баптаулар бар және оны Выберите шаблон тізімнен таңдайды;
· Вызов мастера (Use a Wizard) – шеберлер көмегімен жаңа сызбаны жасау: Быстрая подготовка немесе Детальная подготовка. Шеберлер сызбаның параметрлерін таңдаумен (бірлік өлшемдері, сызбаның аймағы, бұрыштар, нөлдік бұрышы, бұрыштардың есептеу бағыттары) жаңа сызбаны дайындауға мүмкіндік береді. Жаңа сызбаны жұмыстын процесінде жасауға болады, ол үшін командалардың біреуің орындау керек:
· тез іске қосу панелде БСоздать батырманы шерту;
· құрал-саймандар панелде БСоздать батырманы шерту;
· А →Файл→Создать меню команданы орындау ;
· Ctrl + N пернелер тіркесін басу.
Командалардың біреуін орындағанан кейін экранда Создание нового чертежа (Create New Drawing) диалогты терезе пайда болады. Терезеде Начало работы терезесіндегідей батырмалары бар, бірақ Открытие чертежаактивті емес. Сызбаның бірлік өлшемдеріСызбаның бірлік өлшемдері Единицы чертежа диалогты терезеде орнатылады. Терезені Формат (Format)→Единицы (Units) меню командамен немесе командалық жолында _units команданы орындап шақыруға болады. Команда: _units Единицы чертежа терезесінде бірлік өлшемдердің мынадай параметрлер орнатылады:
· Линейные тобында бірліктің форматы (архитектуралық, оңдық, бөлшектік, инженерлік, ғалымдық) және ондық нүктеден кеін дәлдік таңдалады;
· Угловые тобында бірліктің форматы (град/мин/сек, градтар, оңдық градустар, радиандар, топографиялық бірліктер) және ондық нүктеден кеін дәлдік таңдалады.
Егер По часовой стрелке жалаушасы қосылған болса, оңда бұрыштарды есептеу үшін он бағыты сағаттың тілсызық жүру бойынша есепке алынады, үңсіз бойынша ол өшірілген;
· Масштаб вставки тобында Единицы тізімнен кірістірілген элементтерді өзгерту үшін сызбаның бірлігі таңдалады;
· Направление батырмасы Выбор направления терезені іске қосуға мүмкіндік береді.
Бұл терезеде нөлдік бұрыштың бағытың баптауға болады, осыдан бұрыштар есептеледі.Сызбаның өлшеміСызбаның өлшемін орнату үшін А → Формат (Format)→ Лимиты чертежа (Limits) меню команданы орындау қажет немесе командалық жолға _limits команданы теру керек. Содан кейін төмендегі сол жағындағы координаталар беріледі, жақшаның ішінде үңсіз бойынша 0,0 мәндері ұсынылады. Enter үңсіз бойынша мәндерді растайды. Содан кейін жоғарыдағы оң жағындағы координаталар беріледі, мұнда сызбаның ені мен биіктікті көрсетеді. А4 формат үшін 210,297, ал А3 үшін 420,297.
3. Настройка размерных параметров.
К размерным параметрам относятся величины стрелок, размещение, шрифт размерного числа и др. Эти параметры должны соответствовать действующим стандартам: ГОСТ 2.307 – 68. Различные варианты простановки размеров требуют настройки и корректировки размерных параметров.
Возникло диалоговое окно, «путешествую» по которому, можно найти настройки всех размерных параметров. Пусть, например, высота размерного шрифта (она по умолчанию 2,5 мм), стрелок и переход выносных линий за размерные оказались меньше требуемых значений в два раза. Эти параметры можно изменить одной корректировкой в диалоговом окне размерного стиля. Для этого необходимо выполнить следующие шаги:
§ Modify (Изменить)/Fit (Расположение/Размещение)/UseOverallScaleof (Общий линейный масштаб/масштаб размерных элементов )/2
§ Ok – покинуть окно Fit/ указать SetCurrent (сделать текущим)/Закрыть.
Внесенные корректировки будут учтены при простановке новых размеров. Для внесения их в ранее проставленные размеры выполнить редактирование размеров.
Можно так же вносить изменения в размерный стиль, настраивая его:
6. форма и размер стрелок
7. расположение текста, его высота, цвет
8. размещение размерного числа, отступ от размерной линии
9. точность единиц измерения
10. масштаб измерения
47 б
1. AutoCAD-қа кіріспе: меню жолы, интерфейстің элементтері, жұмыс істеудің жылпы әдістемесі, командалармен жұмыс.Меню жолы AutoCAD-тың меню жолында мынадай пунктілер бар:
· File (Файл) – сызба файлдармен жұмыс істеу үшін командалар: ашу, сақтау, басу, басқа форматқа экспорттау, AutoCAD-тан шығу;
· Правка (Edit, Түзету) – сызбаларды редакциялау үшін командалар: көшіру, кірістіру, қию;
· Вид (View, Көрініс) – экранда сызба түрін басқару, үш өлшемді моделдердің бейнелеу параметрлерін басқару үшін командалар;
· Вставка (Insert) – сызбаға әртүрлі элементтерді кірістіру үшін командалар;
· Формат (Format) – сызбаның шектерін және өлшем бірліктерін орнату, мәтін мәнерін және өлшемдерін, қабаттармен жұмыс істеу, линия түсін, түрін және қалыңдығын басқару үшін командалар;
· Сервис (Tools) – жүйенің және сызба параметрлерін баптау командалар;
· Рисование (Draw) – әртүрлі графикалық элементтерін сызу үшін командалар;
· Размеры (Dimension) – сызбалардың өлшемдерін түсіру үшін командалар;
· Редактировать (Modify) – графикалық объектілерді редакциялау үшін командалар; Окно (Window) – бірнеше терезелерді басқару;
· Справка (Help) – AutoCAD бойынша аңықтамалық ақпараттарды алу үшін командалар.
AutoCAD-тың интерфейс элементтері
1. Графикалық меңзер. Меңзердің түрі әртүрлі болу мүмкін, ол экранның орнынан және таңдалған командаға тәуелді. Графикалық аймақта меңзер көздеу және қиылысудан тұрады. Көздеу редакциялау барысында объектілерді таңдау үшін, ал қиылысу сызбада нүктелерді көрсету үшін пайдаланылады, сонымен қатар қиылысу әрқашанда ағымдағы координаталар жүйесінде X және Y
өстеріне паралельді.
2. Диалогты терезелер және басқару элементтер. Диалогты терезелер күрделі құрылымнан тұрады және басқару элементтер жиынтық арқылы параметрлерді беру үшін пайдаланылады: ауыстырып қосқыштар, жалаушылар, санауыштар, сырғытпалар, еңгізу өрістер, ашылатын тізімдер, алдың ала қарау өрістер.
3. AutoCAD -тың мәтіндік терезе, хаттама түрінде орындалған командаларды қарау үшін пайдаланылады. Бұл терезені F2 функционалды пернені басу арқылы шақырылады.
4. Контексті менюілер, объектіге командаларды тез орындау үшін пайдаланылады.
AutoCAD-та жұмыс істеудің жылпы әдістемесі
Командалардың негізгі принциптері және оларды шақыру:
1. AutoCAD-та барлық әрекеттер командалар көмегімен орындалады.
2. Әр команда үш тәсілмен шақыруға болады:
· Құрал-саймандар панелінде немесе құрал-саймандар таспасыда керекті батырманы тышқанның сол жақтағы батырманы шерту;
· Меню жолынан немесе шолушы менюіден таңдау;
· Командалық жолға команданың атауын еңгізу және Enter пернені басу;
3. Келесі команданы тек қана алдыңғы команда аяқталғаннан кейін пайдалануға болады.
Егер командалық жолында мынадай сұраныс болса, оңда жаңа команданы енгізуге болады: Command: немесе Команда:
Алдыңғы команданы орындаудан Esc перне арқылы тоқтатуға болады. Қайталанатын команданы Esc немесе Enter пернелер арқылы тоқтатуға болады.
AutoCAD командалармен жұмыс:
1. Кез келген тәсілмен команданы шақырыңыз. Бірінші сұраныс пайда болады.
2. Бірінші сұраныстың опциясын немесе параметрді беріңіз. Екінші сұраныс пайда болады.
3. Екінші сұраныстың опциясын немесе екінші параметрді беріңіз. Осылай ары, аяқталғанша дейін.
Ағылшын нұсқасыда командалар тек қана ағылшын тілінде еңгізіледі. Орыс нұсқасында командаларды орыс және ағылшын тілінде еңгізуге болады, бірақ ағылшын атаулардың алдыңда төменгі сызу қою керек, мысал:
Команда: _line
3. AutoCAD-та күрделі объектілерді тұрғызу: мәтіндік мәнерлер, біржолды мәтін, арнаулы таңбаларды кірістіру, көпжолды мәтін.
1. Бір жолды мәтінді сызбаға енгізу:
Сурет салу (Draw) құралдар тақтасынан батырмасын басу;
Бұйрық жолына DTEXT бұйрығын енгізу;
Меню қатарынан Сурет салу→Бір жолды мәтін (Single Line Text) бұйрығынтаңдау.
Опциисы:
Justify – мәтін жолының туралау түрлерін ӛзгерту қажет болса қолданылады.Сонымен қатар жүйе қосымша параметрлерді нақтылау тізімін кӛрсетеді:
А lign – екі берілген нүктенің арасына мәтін орналастыру қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.
С enter – кӛрсетілген нуктеге катысты мәтіндік жолды ортаға қою қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.
Fit – екі берілген нүктенің арасына биіктігі бекітілген мәтін орналастыру қажет болса қолданылады, жүйенің қосымша сұранысы.
М iddle – мәтінді кӛлденеңнен және тігінен ортаға қою қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.
Right – мәтінді кӛрсетілген нүктеден оң жаққа туралау қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.
Top Left , Top Center , Top Right ( TL , ТС, TR ) – кӛрсетілген нүкте бойынша мәтінді жоғары сол жаққа, жоғары ортасына, жоғары оң жаққа туралау қажет
болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.
Middle Left , Middle Center , Middle Right (ML , MC , MR ) – кӛрсетілген нүкте бойынша мәтінді ортасымен сол жаққа, ортасымен тігінен және кӛлденеңнен,ортасымен оң жаққа туралау қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша
сұранысы.
Bottom Left , Bottom Center , Bottom Right ( BL , ВС, BR ) – кӛрсетілген нүкте бойынша мәтінді тӛмен сол жаққа, тӛмен ортасына, тӛмен оң жаққа туралау қажет болса қолданылады; жүйенің қосымша сұранысы.Бір жолды мәтінге арнайы символдарды қолдану басқарушы кодтар кӛмегімен орындалады:
% % 0 – мәтін үстін сызу режимін не іске қосады, не өшіреді
% % u – мәтін астын сызу режимін не іске қосады, не өшіреді
% % d – градус дәрежесін (º) құру
% % p – плюс-минус (±) символдарын құру
% % c – шеңбер диаметрі (ø) символын құру
2. Көп жолды мәтін сызбаға енгізу:
Сурет салу (Draw) құралдар тақтасынан батырмасын басу;
Бұйрық жолына М TEXT бұйрығын енгізу;
Меню қатарынан Сурет салу→Кӛп жолды мәтін (Multi Line Text) бұйрығын таңдау. Microsoft Word мәтіндік процессорліктегі туралау мен түзету мүмкіндіктері тәрізді ұзын мәтінді толық абзацты сызбаға енгізуге мүмкіндік береді.
Multiline Text Editor сұқбаттасу терезесі тӛрт қосымшадан және Import Text батырмасынан тұрады: Character қосымшасы тӛмендегідей мәтіннің символдарын форматтау
құралдарынан тұрады:
Font – шрифты таңдау тізімін ашады;
Font Height – шрифтың биіктігін енгізетін тізімді ашады;
Bold – символды жартылай қоюландыруды орнататын батырма;
Italic – символды курсивтеуді орнататын батырма;
Underline – символдың астын сызуды орнататын батырма;
Undo – болдырмау (қайтару) батырмасы;
Stack/Unstack – бір немесе екі жолды сызықшаларды сызу батырмасы;
Text Color – символдардың түстерін таңдау тізімін ашады;
Symbol – арнайы символдарды қою тізімін ашады.
Properties қосымшасы мәтін абзацының жалпы қасиеттерін басқару құралдарынан тұрады:
Style – мәтін стилінің таңдау тізімін ашады;
Justification – мәтінді мәтіндік терезеде туралау түрлерін таңдау тізімін ашады;
Width – мәтіндік терезе жиегінің енін таңдау тізімін ашады;
Rotation – мәтіннің бұрылу бұрышын таңдау тізімін ашады;
Line Spacing қосымшасы мәтін жолдары арасындағы ара қашықтықты ӛзгертетін құралдардан тұрады:
Line Spacing – жолдар арасындағы ара қашықтықты беруді таңдау тізімін ашады;
Spacing – жолдар арасындағы ара қашықтықты таңдау тізімін ашады;
Find / Replace қосымшасы тӛмендегідей мәтіннің фрагменттерін ауыстыру жәнеіздеу тәсілдерінен тұрады:
Find – іздеу үшін енгізілген мәтінді іздеу тізімін ашады. Find батырмасы мәтін тізімінде кӛрсетілген іздеу процедурасын іске қосу үшін қолданылады.
With Replace – ауыстыру үшін енгізілген мәтін тізімін ашады;
Replace батырмасы ӛзгерту және іздеу процедурасын қосу үшін қолданылады.
Match Case – регистрді оқу немесе оқымау мүмкіндігін беретін жалауша;
Whole Word – бүтін сӛзді іздеу немесе іздемеу мүмкіндігін жарнамалайтын жалауша. Import Text батырмасы Multiline Text Editor түзету терезесінде қарапайым мәтіндік файлды ( .ТХТ немесе .RTF) импорттауға мүмкіндік береді.
48-б
1. AutoCAD -тағы объектілердің қасиеттері: түс, сызықтын типі және салмағы,
Түс объектілерді көзбен шолу топтауға мүмкіндік береді. Объектілерге әртүрлі түстерді қабат немесе жеке
бойынша тағайындауға болады. Түстерді беру үшін мынадай құрал-саймандар бар:
· құрал-саймандар палитрасында Главная ішкі беті → Свойства панелі → Выбор цвета тізімі;
· А→Формат→Цвет меню командасы;
· Свойства құрал-саймандар панелінде немесе Быстрые свойства панелінде Цвета тізімі;
· командалық жолында цвет немесе _color команданы орындау.
Егер барлық объектілерді белгілеп, ал содан кейін түсті өзгертсе, оңда олар таңдалған түске өзгереді. Егер
сызбада ешнәрсе таңдамасақ, оңда ағымды түс өзгереді және жаңа тұрғызылатын объектілер таңдалған түсте болады.
Сызықтын типі. Сызықтын типі сызбада сызықты белгілеу тәсілін анықтайды. Объектілірге сызықтардың әртүрлі типтерді қабат немесе жеке бойынша тағайындауға болады. Сызықтын типін беру үшін мынадай құрал-саймандар бар:
. Объектілірдің қасиеттері
· құрал-саймандар палитрасында Главная ішкі беті → Свойства панелі → Выбор типа линии тізімі;
· А→Формат→Типы линии меню командасы;
· Свойства құрал-саймандар панелінде немесе Быстрые свойства панелінде Типы линий тізімі;
· командалық жолында типлин немесе _linetype команданы орындау.
Басқа сызықтын типін Диспетчер типов линий терезеде таңдауға болады. Мұнда Загрузить батырмасы
Загрузка/ перезагрузка типов линий терезені шақырыды, ал содан кейін тізімнен қажетті сызықтын типін таңдауға
мүмкіндік береді.
Сызықтын типі үшін оның масштабын өзгертуге болады, яғни штрихтін жиілігін анықтау. Ол үшін Вкл
подробности батырманы басыңыз, содан кейін Подробности аймақта сандық өрістерде масштабтау коэффициентерді көрсетіңіз, мұнда Глобальный масштаб – барлық сызықтардың типтеріне, Текущий масштаб – тек қана жаңа тұрғызылатын объектілерге.
Сызықтын салмағы. Сызықтын салмағы графикалық объектілер үшін және мәтіннің кейбір типтеріне қалындығын анықтайды.
Сызықтын салмағын беру үшін мынадай құрал-саймандар бар:
· құрал-саймандар палитрасында Главная ішкі беті → Свойства панелі → Выбор веса линии тізімі;
· А→Формат→Веса линии меню командасы;
· Свойства құрал-саймандар панелінде немесе Быстрые свойства панелінде Веса линий тізімі;
· командалық жолында веслин немесе _lweight команданы орындау.
Сызықтын салмағын сызбада көрсету/жасыру үшін қалып-күй жолында Отображение линии в соответствии с весами батырманы қосу/өшіру керек
3. AutoCAD-та сызбаларды редакциялау: объектілерді созу, қию және ұзарту.Объектілерді созу. Команда STRETCH осуществляет растягивание объектов, сохраняя при этом связь с остальными частями рисунка. Вызывается она из падающего меню Modify → Stretch или щелчком на пиктограмме Stretch на панели инструментов Modify.
Объектілерді қию.Обрезать (TRIM) командасы кесу кромкалар бойынша объектінің бөлігін қию үшін пайдаланылады. Кесу кромкалар – бұл басқа объектілердің жақтары (кескінділер, доғалар, шенберлер, екі өлшемді полилиниялар, эллипстер, сплайындар, түзулер, сәулелер). Команданын басында алдымен барлық кесу кромкалар сұралады, содан кейін цикл бойынша меңзер көрсетумен тікелей объектінің қию бөліктері көрсетіледі.
Команданы мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
• Главная ішкі бетіндегі Редактирование панелінде Обрезать батырмасы;
• Редактирование құрал-саймандар панеліндегі Обрезать батырмасы;
• А → Правка → Обрезать меню командасы;
• командалық жолда Обрезать немесе ОБР псевдонимі немесе _trim команданы орындау.
Команданың сұраныстары: Команда: _trim
Текущие установки: Проекция=ПСК, Кромки=Без продолжения
Выберите режущие кромки ...
Выберите объекты или <выбрать все>: кесу кромкаларды таңдаңыз
Выберите объекты: найдено: кесу кромкаларды таңдауды жалғастырыңыз немесе Enterпернені басумен таңдауды аяқтаңыз
Выберите объекты:Выберите обрезаемый (+Shift -- удлиняемый) объект или[Линия/Секрамка/Проекция/Кромка/уДалить/Отменить]: суреттің қиюға арналған бөлігін таңдаңыз
Выберите обрезаемый (+Shift -- удлиняемый) объект или
[Линия/Секрамка/Проекция/Кромка/уДалить/Отменить]: суреттің қиюға арналған бөлігін таңдауды жалғастырыңыз немесе Enter перенені басумен таңдауды аяқтаңыз
Команданың опциялары:
Линия – объектілерді қиылысқан линиямен таңдау;
Секрамка – қию рамкасы көмегімен объектілерді таңдау;
Проекция – үш өлшемді кеңістіктегі шекарасымен объектілердің проекциялары қиылыс бойынша объекетілерді қию режимін анықтайды;
Кромка – үш өлшемді кеңістікте қиюға арналған объектін тек қана қиылысатын объектке дейін немесе басқа объектінің жалғасу кромка бойынша қиылыс іздеу режимін анықтайды;
уДалить – таңдалған объектілерді жою;Отменить – TRIM команданың соңғы әрекетті болдырмау.
Объектілерді ұзарту.Удлинить (EXTEND) командасы көрсетілген объектілерді берілген шектеу кромкаға (немесе кромкаларға) дейін ұзарту. Команданын басында шектеу кромкалар ретінде объектілер көрсетіледі (кесінділер, доғалар, шеңберлер, өсі линия бойынша полилиниялар), содан кейін ұзартылатын объектінің ұзартуға араналған бөліктер айқын көрсетіледі. Егер бірнеше шектеу кромкалар берілсе, онда объект бірінші шектеу кромка кездескенше дейін ұзартылады. Кейбір объектілер ұзартылмайды, мысалы шенберлер. Тек қана ашық (түйындалмаған емес) полилинияларды ұзартуға болады.
Команданы мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
• Главная ішкі бетіндегі Редактирование панелінде Удлинить батырмасы;
• Редактирование құрал-саймандар панеліндегі Удлинить батырмасы;
• А → Правка → Удлинить меню командасы;
• командалық жолда Удлинить немесе _extend команданы орындау.
Команданың сұраныстары: Команда: _extend
Текущие установки: Проекция=ПСК, Кромки=Без продолжения
Выберите граничные кромки ...
Выберите объекты или <выбрать все>: шектеу кромка үшін объект таңдаңыз
Выберите объекты: келесі шектеу кромка үшін объект таңдаңыз немесе Enter перенені басумен таңдауды аяқтаңыз Команда EXTEND, которая осуществляет удлинение объектов до граничной кромки, вызывается из падающего меню Modify → Extend или щелчком на пиктограмме Extend на панели инструментов Modify.
49=23
50 б
1. AutoCAD -та экранды басқару: зуммалау командасы және оның опциялары, объектілерді сызу ретін өзгерту. Система AutoCAD обладает широкими возможностями отображения различных видов рисунка. Предусмотрены команды, которые позволяют при редактировании чертежа быстро перемещаться от одного его фрагмента к другому для визуального контроля внесенных изменений. Можно зумировать изображение, изменяя его экранное увеличение, или производить панорамирование, перемещая рисунок по видовому экрану; также допускается сохранение выбранного вида с его последующим восстановлением для вывода на печать или просмотра. Кроме того, обеспечивается одновременный просмотр различных участков рисунка путем разделения области рисунка на несколько неперекрывающихся видовых экранов.
Зумирование.Видом называется совокупность экранного увеличения, положения и ориентации части рисунка, видимой на экране. Основной способ изменения вида – выбор одного из имеющихся в AutoCAD режимов зумирования, при котором размер изображения фрагмента в области рисунка увеличивается или уменьшается. При зумировании либо увеличивают изображение с целью большей детализации, либо уменьшают для того, чтобы на экране помещалась большая часть рисунка
При зумировании абсолютные размеры рисунка остаются прежними – изменяется лишь размер его части, видимой в графической области.
Zoom Realtime – увеличение и уменьшение масштаба изображения в режиме реального времени. Zoom Scale – установка масштабного коэффициента увеличения. Zoom Dynamic – динамическое определение области отображения. Zoom Center – определение области изображения путем ввода точки центра и высоты окна в единицах рисунка. Zoom Object – отображение области, которая содержит выбранные объекты. Zoom In – увеличение изображения. Zoom Out – уменьшение изображения. Zoom All – отображение всей области чертежа или области внутри границ, если они заданы. Zoom Extents – отображение области, которая содержит все примитивы чертежа. Zoom Previous – использование предыдущего вида рисунка.
3. AutoCAD-та үш өлшемді модельдерді тұрғызу: сына мен конусты тұрғызу (командаларды шақыру тәсілдері, командалардың сұраныстары мен опциялар).Клин (Wedge) командасы катты денелік сынаны жасау мумкіндік береді. Команда мынадай тәсілдермен шакырылады:
• курал-саймандар таспада Главнаяiшкі бетінде 3D-моделирование панельде Клин батырманы басу;
• Моделирование курал-саймандар панельде Клин батырманы басу;
• А —> Рисование —> Моделирование —> Клин меню команданы орындау;
• командалык панельда Клин немесе _wedge команданы орындау. Команданьщ сураныстары: Команда: _wedge
Первый угол или [Центр] : сынаныі 6ipiншi бурышының координатасын енгіз немесе корсет
Другой угол или [Куб/Длина] : сынаның қарама-қарсы бурышының координатасын енгіз немесе корсет
Высота или [ 2Точки] :- сынанын биіктік мәнін енгіз
Команданын опциялары:
• Центр – сынаның орталык нуктенің орнын көрсету көмегімен сына жасау мумкіндік береді
• Куб - барлык кабыргалары тең сына жасауға мумкіндік береді
• Длина - агымдагы ПКЖ-де берілген узындыкпен (X оci бойынша), енімен У оci бойынша) және биіктікпен (Zоci бойынша) сына жасауға мумкіндік береді
• 2Точки - ені берілген нуктелер арасында кашыктыкка тен биіктікті аныктауга мумкіндік береди.
Конус (СоЬе) командасы катты денелі конусты жасау ушін арналган. Оның негізі (шеңбер немесе эллипс) агымдагы жуйе координатасы XY жазыкта жатыр, ал төбесі Z оci бойынша орналасады. Команда мынадай тәсілдермен шакырылады:
• курал-саймандар таспада Главная ішкі бетінде 3D-моделирование панельде Конус батырманы басу;
• Моделирование курал-саймандар панельде Конус батырманы басу;
· А — Рисование — Моделирование —> Конус меню команданы орындау;
· командалык жолда Конус немесе _Cone команданы орындау.
Команданын сураныстары: Команда: _сопе
Центр основания или [ЗТ/2Т/ККР/Эллиптический] : - конус негізінің орталық нуктені көрсет
Радиус основания или [Диаметр] :- конус негізінің радиусын көрсет
Высота или [2Точки/Конечная точка оси/Радиус верхнего основания]:- конустың биіктік көрсет
Команданын опциялары:
• ЗТ - уш нукте беру көмегімен конус негізінің шеңбер узындығы және базалык жазык аныкталады;
• 2Т - eKi нукте беру кемепмен конус непзшщ диаметр! аныкталады;
• ККР - конустын нeгiзi eкi жанама бойынша және радиуспен тургызылган шенбер болып табылады;
Эллиптический - эллипс турінде конустың нeгiзін жасауга мумкіндік береді;
• Диаметр - конустың негізінің диаметрін беруге мумкіндік береді
• 2Точки - eKi берілген нуктелер арасында кашыктыкка тең конустын биіктігін aныктауга мумкіндік береді
• Конечная точка оси - конус оci ушін сонгы нуктенің турган орнынаныктауга мумкіндик береди. осінің сонгы нүктeci конустың жогаргы нукте немесе молтақ конустын жогаргы негізінің орталык нуктесі болып табылады. осінің сонгы нүктесі 3D кеңістікте кез келген нуктеде орналасу мумкін. осінің сонгы нуктесі конустын узындыгын және бағдарын аныктайды;
• Радиус верхнего основания -молтак конустын жогаргы негізінің радиусын беруге болады.
51-б
1. AutoCAD-та экранды басқару: зуммалау командасы және оның опциялары, объектілерді сызу ретін өзгерту. Система AutoCAD обладает широкими возможностями отображения различных видов рисунка. Предусмотрены команды, которые позволяют при редактировании чертежа быстро перемещаться от одного его фрагмента к другому для визуального контроля внесенных изменений. Можно зумировать изображение, изменяя его экранное увеличение, или производить панорамирование, перемещая рисунок по видовому экрану; также допускается сохранение выбранного вида с его последующим восстановлением для вывода на печать или просмотра. Кроме того, обеспечивается одновременный просмотр различных участков рисунка путем разделения области рисунка на несколько неперекрывающихся видовых экранов.
Зумирование.Видом называется совокупность экранного увеличения, положения и ориентации части рисунка, видимой на экране. Основной способ изменения вида – выбор одного из имеющихся в AutoCAD режимов зумирования, при котором размер изображения фрагмента в области рисунка увеличивается или уменьшается. При зумировании либо увеличивают изображение с целью большей детализации, либо уменьшают для того, чтобы на экране помещалась большая часть рисунка
При зумировании абсолютные размеры рисунка остаются прежними – изменяется лишь размер его части, видимой в графической области.
Zoom Realtime – увеличение и уменьшение масштаба изображения в режиме реального времени. Zoom Scale – установка масштабного коэффициента увеличения. Zoom Dynamic – динамическое определение области отображения. Zoom Center – определение области изображения путем ввода точки центра и высоты окна в единицах рисунка. Zoom Object – отображение области, которая содержит выбранные объекты. Zoom In – увеличение изображения. Zoom Out – уменьшение изображения. Zoom All – отображение всей области чертежа или области внутри границ, если они заданы. Zoom Extents – отображение области, которая содержит все примитивы чертежа. Zoom Previous – использование предыдущего вида рисунка.
3. AutoCAD-та үш өлшемді модельдерді тұрғызу: тор мен пирамиданы тұрғызу (командаларды шақыру тәсілдері, командалардың сұраныстары мен опциялар). Top командасы каты денелік торды жасау ушiн арналған. Тор көлік шинаның камерасына уксайды. Бул жерде труба айналысы курастыратын радиус мәнін және тор ортасынан труба ортасына дейін кашыктыкты аныктайтын радиус мәнін енгізу кажет. Тор ағымдағы координата жүйесінің ХУ жазыкка параллелді турғызылады. Команданы мынадай тәсілмен шакыруга болады:
• курал-саймандар таспада Главная ішкі бетінде ЗD-моделирование панелінде TOP батырманы басу;
· Моделирование курал-саймандар панельде Тор батырманы басу;
· Рисование —> Моделирование —* Тор меню команданы орындау;
· командалык жолда Тор иемесе _ torus команданы орырдау.
Ко манданың сураныстары: Команд^: _torus
Центр или [ЗТ/2Т/ККР] : _mop ортасыны ң координата н ы енгізіңіз немесе көрсетіңіз