Центр или [ЗТ/2Т/ККР] : _mop ортасыны ң координата н ы енгізіңіз немесе көрсетіңіз
Радиус или [Диаметр] : —торды ң радиусы н керсет іңі з
Радиус полости или [2Точки/Диаметр] : - тордагы қуыстың радиусы н корсе тіңіз
Команданьщ опциялары:
• ЗТ (Yш нукте) - уш нукте бойынша тор айналысының узындыкты беру, онымен шар айналысының жазык аныкталады;
• 2Т (Eki нукте) - екі нукте бойынша тор айналысының узындыкты беру. Шар айналысының жазьщ Z координатаның бірінші нуктемен аныкталады;
• ККР (Жанама, Жанама, Радиус) - Екі объектіні жанасатын берілген радиус бойынша торды тургызу. Керсетілген жанасу нуктелер агымдагы ПКЖ-не проекциялайды;
• Диаметр - екінші сураныста тордың диаметрін, ал үшінші сураныста тордағы куыстың диаметрін беруге болады.
Пирамида (Pyramid) командасы катты денелік пирамида тургызу ушін арналган Команданы мынадай тәсілдермен шағаруға болады:
• курал-саймандар таспада Главная ішкі бетде З D -моделирование панелінде П ирам и да батырманы басу;
• Моделирование курал-саймандар панельде Пирамида батырманы басу;
• А —► Рисование —► Моделирование —► Пирамида меню команданы орындау;
• командалык жолда Пирамида немесе _ pyramid команданы орындау.
Команданьщ сураныстары: Команда: _pyramid
4 сторон Описанный - агымдагы жа қ тарды ң са н ы ж ә не тургызу режи мі к ө рсетт іледі
Центральная точка основания или [Кромка/Стороны] : - пирамида негізінің орталы қ
нуктні көрсетіңіз немесе команданың опциясын енгізіңіз
Радиус основания или [Вписанный]: - негізінің көрсетіңіз
Высота или [2Точки/Конечная точка оси/Радиус верхнего основания]: пирамиданы ң биіктік мәнін көрсетіңіз немесе команданы ң опциясы н е нгізіңіз
Команданың опциялары:
• Кромка - пирамида негізінің бip жиектің узындыгы керсетіледі
• Стороны - пирамиданың жактар саны беріледі
• Вписанный - пирамиданьщ негізгі шенбердің iшіне сызылады;
• Описанный - пирамиданың Hегізгi шенбердің айналада сызылады;
• 2Точки - пирамиданың биіктігі екі берілген нуктелердің арасындагы кашактыгына тен беріледі
• Конечная точка оси - пирамиданьщ eci ушін сонгы нуктенің орны аныкталады;
• Радиус верхнего основания - молтак пирамида ушін жогаргы негізінің радиусы аныкталады.
20-б
1.AutoCAD-та экранды басқару: панорамалау командасы және оның режимдері
Панорамирование . Pan Realtime – панорамирование в реальном времени.Команда PAN обеспечивает возможность интерактивного панорамирования изображения. При перемещении указателя мыши по видовому экрану происходит динамическое перемещение изображения. Для активизации функции панорамирования в реальном времени можно либо щелкнуть на кнопке Pan Realtime на стандартной панели инструментов, либо выбрать команду из падающего меню View > Pan > Realtime.Перерисовка и регенерация. Чтобы обновить изображение на экране монитора, его можно перерисовывать или регенерировать. При регенерации, кроме перерисовки изображения текущего видового экрана, производится пересчет экранных координат (преобразование значений с плавающей точкой из базы данных в соответствующие целочисленные экранные координаты) всех объектов базы данных рисунка. Таким образом, перерисовка происходит быстрее, чем регенерация.Иногда в процессе работы возникает необходимость полной регенерации рисунка с пересчетом экранных координат всех объектов. В этом случае AutoCAD выполняет регенерацию автоматически, выдавая соответствующее сообщение. Команда REDRAWALL перерисовывает или «освежает» текущий видовой экран. Она вызывается из падающего меню View > Redraw.Для регенерации рисунка используется команда REGEN, вызываемая из падающего меню View > Regen или View > Regen All.
Изменение порядка рисования объектов. По умолчанию объекты отображаются на экране в порядке их создания. Порядок отображения можно изменить, поместив один объект перед другим.Это существенно, когда один объект перекрывает другой. Изменение порядка отображения объектов производится с помощью команды DRAWORDER, которая вызывается с панелей инструментов Modify II и Draw Order, а также из падающего меню Tools > Draw Order.Bring to Front – размещение объекта на переднем плане.Send to Back – размещение объекта на заднем плане.Bring Above Objects – размещение объекта впереди заданного объекта.Send Under Objects – размещение объекта позади заданного объекта.
3. AutoCAD-та үш өлшемді модельдерді тұрғызу: сына мен конусты тұрғызу (командаларды шақыру тәсілдері, командалардың сұраныстары мен опциялар).Клин (Wedge) командасы катты денелік сынаны жасау мумкіндік береді. Команда мынадай тәсілдермен шакырылады:
• курал-саймандар таспада Главная iшкі бетінде 3D-моделирование панельде Клин батырманы басу;
• Моделирование курал-саймандар панельде Клин батырманы басу;
• А —> Рисование —> Моделирование —> Клин меню команданы орындау;
• командалык панельда Клин немесе _wedge команданы орындау. Команданьщ сураныстары: Команда: _wedge
Первый угол или [Центр] : сынаныі 6ipiншi бурышының координатасын енгіз немесе корсет
Другой угол или [Куб/Длина] : сынаның қарама-қарсы бурышының координатасын енгіз немесе корсет
Высота или [ 2Точки] :- сынанын биіктік мәнін енгіз
Команданын опциялары:
• Центр – сынаның орталык нуктенің орнын көрсету көмегімен сына жасау мумкіндік береді
• Куб - барлык кабыргалары тең сына жасауға мумкіндік береді
• Длина - агымдагы ПКЖ-де берілген узындыкпен (X оci бойынша), енімен У оci бойынша) және биіктікпен (Zоci бойынша) сына жасауға мумкіндік береді
• 2Точки - ені берілген нуктелер арасында кашыктыкка тен биіктікті аныктауга мумкіндік береди.
Конус (СоЬе) командасы катты денелі конусты жасау ушін арналган. Оның негізі (шеңбер немесе эллипс) агымдагы жуйе координатасы XY жазыкта жатыр, ал төбесі Z оci бойынша орналасады. Команда мынадай тәсілдермен шакырылады:
• курал-саймандар таспада Главная ішкі бетінде 3D-моделирование панельде Конус батырманы басу;
• Моделирование курал-саймандар панельде Конус батырманы басу;
· А — Рисование — Моделирование —> Конус меню команданы орындау;
· командалык жолда Конус немесе _Cone команданы орындау.
Команданын сураныстары: Команда: _сопе
Центр основания или [ЗТ/2Т/ККР/Эллиптический] : - конус негізінің орталық нуктені көрсет
Радиус основания или [Диаметр] :- конус негізінің радиусын көрсет
Высота или [2Точки/Конечная точка оси/Радиус верхнего основания]:- конустың биіктік көрсет
Команданын опциялары:
• ЗТ - уш нукте беру көмегімен конус негізінің шеңбер узындығы және базалык жазык аныкталады;
• 2Т - eKi нукте беру кемепмен конус негизги диаметри аныкталады;
• ККР - конустын нeгiзi eкi жанама бойынша және радиуспен тургызылган шенбер болып табылады;
Эллиптический - эллипс турінде конустың нeгiзін жасауга мумкіндік береді;
• Диаметр - конустың негізінің диаметрін беруге мумкіндік береді
• 2Точки - eKi берілген нуктелер арасында кашыктыкка тең конустын биіктігін aныктауга мумкіндік береді
• Конечная точка оси - конус оci ушін сонгы нуктенің турган орнынаныктауга мумкіндик береди. осінің сонгы нүктeci конустың жогаргы нукте немесе молтақ конустын жогаргы негізінің орталык нуктесі болып табылады. осінің сонгы нүктесі 3D кеңістікте кез келген нуктеде орналасу мумкін. осінің сонгы нуктесі конустын узындыгын және бағдарын аныктайды;
• Радиус верхнего основания -молтак конустын жогаргы негізінің радиусын беруге болады.
21-б
1. Сызықты объектілерді тұрғызу.Көпбұрыш
AutoCAD-та дұрыс көпбұрыштарды тез тұрғызуға болады, олардың барлық шеттері және бұраштары тең. Көпбұрышты тұрғызу үшін шет саны көрсетіледі және тәсілі таңдалады:
· шет ұзындығы бойынша және оның орналасу, бірінші нүктенің координатасы көрсетіледі,содан кейін екінші нүктенің координатасы көрсетіледі және оның бағыты таңдалады;
· көп бұрыштын ортасы және ішкі шеңбердің радиусы;
· көп бұрыштын ортасы және сыртқы шеңбердің радиусы.
Көпбұрышты жасау үшін Polygon (МН-УГОЛ) командасы пайдаланылады, оны мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
· Рисование қ-с п н/е қ-с п Главная-Многоугольник
· А → Рисование → Многоугольник
· командалық жолда _polygon,МН-УГОЛ, МН
Команданы шақырудан кейін командалық жолда мынадай сұраныс пайда болады:
Команда: _polygon Число сторон <4>:
Жауапқа көпбұрыштын жақтар саны еңгізу керек немесе үңсіз бойынша жақтар саның қалдырып
және Enter басу. Ары сұраныс пайда болады:
Укажите центр многоугольника или [Сторона]:
Жауапқа көпбұрыштың орта координатасын көрсету керек немесе Сторона опцияны таңдап және Enter басу.
Егер көпбұрыштың орта координатасын көрсетілген болса, оңда сұраныс пайда болады:
Задайте опцию размещения [Вписанный в окружность/Описанный вокруг окружности] <В>:
Жауапқа команданың опцияларын біреуін таңдау мен радиусты орнату керек.
Егер Сторона опцияны еңгізілген болса, оңда мынадай сұраныс аласыз:
Первая конечная точка стороны:
Жауапқа көпбұрыштың төбе координатасын көрсету керек. Содан кейін сұраныс пайда болады:
Вторая конечная точка стороны:
Жауапқа көпбұрыштын орналасуын таңдаңыз және екінші төбенің координатасын көрсетіңіз.
Тікбұрыш.Тікбұрышты жасау үшін Rectangle (Прямоуг) командасы пайдаланылады, оны мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
· Рисование қ-с п н/е қ-с п Главная -Прямоугольник
· А → Рисование → Прямоугольник меню команданы
· командалық жолда _rectangle,ПРЯМОУГ,ПРЯ Команданы шақырудан кейін командалық жолда мынадай сұраныс пайда болады:
Первый угол или [Фаска/Уровень/Сопряжение/ Высота/Ширина]:
Жауапқа тікбұрыштың төбе координатасын көрсету керек немесе команданың опциясын еңгізу.
Төбені көрсетіп мынадай сұраныс аламыз:
Второй угол или [Площадь/Размеры/поВорот]:
Жауапқа тікбұрыштың басқа төбенің координатасын көрсетініз немесе команданың опциясын еңгізу керек.
Команданың опциялары:
· Фаска – кесілген бұрыштармен тікбұрыш жасау, бұл жерде биіктік пен еңі бойынша фаска ұзындықтардың мәндерін еңгізу керек;
· Уровень – тікбұрыштың деңгейін орнату
· Сопряжение – домалақты бұрыштармен тікбұрыш
· Высота – үшөлшемді тұрғызуда биіктік мәнің орнату;
· Ширина – тікбұрыштың линияның қалындық мәні
· Площадь – тікбұрыштың ауданыі;
· Размеры – ұзындық және еңі мән
· поВорот – горизантал салыстырмалы кейбір бұрышта тікбұрышты жасау.
3. AutoCAD-та үш өлшемді көріністерді анықтау: камера, аралап шығу және айнала ұшу кезінде тасымалдау анимациясы.
Камера(CAMERA) командасы перспективада объектілердің үш өлшемді көріністерді жасау мен сақтау үшін камераны және мақсат орынды орнатуды мүмкіңдік береді. Команданы мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
• Главная —› Вид—›Орбита —›Создать камеру
• А —› Вид —›Орбита —› Создать камеру;
• Обход и облет қ.с.п Создать камеру
• Вид қ.с.п Обход и облет —› _camera
Команданың опциялары:
• ?- осы шақта анықталған камералар тізімі экранда шығарылады;
• Имя – камераға атын меншіктеу;
• Положение- үш өлшемді моделін қарау үшін камераның орыны көрсетіледі;
• Высота- камераның биіктігін өзгерту;
• Цель- камераның қарап жатқан мақсатты объекті көрсетіледі;
• Объектив – камераның фокусты қашықтығын өзгерту үшін, мұнда объективтің фокусты қашықтығы үлкен болған сайын қарау өрісі жақын болады;
• подРезка – алдыңғы және артыңғы қию жазықтарды анықтау және олардың мәндерін орнату;
• ВиД – камераның орнатумен сәйкесте ағымдағы көріністі орнату;
• выХод – команданы орындаудан тоқтау.
Сызбада орнатылған камераны өшіруге және қосуға болады, оның және мақсатын орындарын немесе объективтің фокусты қашықтығын өзгерту үшін қаламды пайдалануға болады.
Аралап шығу және айнала ұшу кезінде тасымалдау орын ауыстыру анимациясы.Орын ауыстыру анимациясы кез келген жылжудың, сонымен қоса сызбаны аралап шығуды және айналып ұшуды алдын ала қарауды қамтамасыз етеді. Траектория бойынша орын ауыстыру анимацияны жасау алдында алдын ала қарау үлгісін жасау керек.
АНИМТРАЕКТ (ANIPATH) комагдасы үш өлшемді модельде анимациялық файлды жасаумен траектория жанында анимацияны сақтайды.
Команданы мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
• Сервис—› Анимация —› Анимация перемещения по траектории батырмасын шертіңіз;
• А —› Вид —› Анимация перемещения по траектории меню команданы орындаңыз;
• Командалық жолда анимтраект немесе _anipath команданы орындаңыз .
Команданы орындаудан кейін экранда Анимация траектории перемещения диалогты терезесі пайда болады, оның ішінде мынадай параметрлерді орнатуға болады:
• Камера тобында – камераны баптау;
• Цель тобында – мақсатты баптау;
• Параметры анимации тобында – кадрлар жиілігін және санын анықтау, анимацияның ұзындығы, көрсетушілік мәнерін, анимация үшін файлдың форматын, бейне қабілетін баптау, бұру кезінде камераның орын ауыстыруын бәсеңдікті қосу/өшіру, анимацияның кері жүрісін қосу/өшіру;
• При просмотре показать предварительный просмтор камеры жалаушасы – анимация аддын ала қарау үшін Animation Preview диалгты терезесіг жүктеу:
• Просмотр... батырмасы – Предварительный просмотр анимации диалгты терезеде анимацияны алдын ала қарау.
22-б
1. Сызықты объектілерді тұрғызу.Көпбұрыш
AutoCAD-та дұрыс көпбұрыштарды тез тұрғызуға болады, олардың барлық шеттері және бұраштары тең. Көпбұрышты тұрғызу үшін шет саны көрсетіледі және тәсілі таңдалады:
· шет ұзындығы бойынша және оның орналасу, бірінші нүктенің координатасы көрсетіледі,содан кейін екінші нүктенің координатасы көрсетіледі және оның бағыты таңдалады;
· көп бұрыштын ортасы және ішкі шеңбердің радиусы;
· көп бұрыштын ортасы және сыртқы шеңбердің радиусы.
Көпбұрышты жасау үшін Polygon (МН-УГОЛ) командасы пайдаланылады, оны мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
· Рисование құрал-саймандар панелінде немесе құрал-саймандар таспасында Главная ішкі бетінде Многоугольник батырманы басу;
· А → Рисование → Многоугольник меню команданы орындау;
· командалық жолда _polygon немесе МН-УГОЛ немесе псевдоним МН команданы орындау.
Команданы шақырудан кейін командалық жолда мынадай сұраныс пайда болады:
Команда: _polygon Число сторон <4>:
Жауапқа көпбұрыштын жақтар саны еңгізу керек немесе үңсіз бойынша жақтар саның қалдырып
және Enter басу. Ары сұраныс пайда болады:
Укажите центр многоугольника или [Сторона]:
Жауапқа көпбұрыштың орта координатасын көрсету керек немесе Сторона опцияны таңдап және Enter басу.
Егер көпбұрыштың орта координатасын көрсетілген болса, оңда сұраныс пайда болады:
Задайте опцию размещения [Вписанный в окружность/Описанный вокруг окружности] <В>:
Жауапқа команданың опцияларын біреуін таңдау мен радиусты орнату керек.
Егер Сторона опцияны еңгізілген болса, оңда мынадай сұраныс аласыз:
Первая конечная точка стороны:
Жауапқа көпбұрыштың төбе координатасын көрсету керек. Содан кейін сұраныс пайда болады:
Вторая конечная точка стороны:
Жауапқа көпбұрыштын орналасуын таңдаңыз және екінші төбенің координатасын көрсетіңіз.
Тікбұрыш.Тікбұрышты жасау үшін Rectangle (Прямоуг) командасы пайдаланылады, оны мынадай тәсілдермен шақыруға болады:
· Рисование құрал-саймандар панелінде немесе құрал-саймандар таспасында Главная ішкі бетінде Прямоугольник батырманы басу;
· А → Рисование → Прямоугольник меню команданы орындау;
· командалық жолда _rectangle немесе ПРЯМОУГ немесе псевдоним ПРЯ команданы орындау.
Команданы шақырудан кейін командалық жолда мынадай сұраныс пайда болады:
Первый угол или [Фаска/Уровень/Сопряжение/ Высота/Ширина]:
Жауапқа тікбұрыштың төбе координатасын көрсету керек немесе команданың опциясын еңгізу.
Төбені көрсетіп мынадай сұраныс аламыз:
Второй угол или [Площадь/Размеры/поВорот]:
Жауапқа тікбұрыштың басқа төбенің координатасын көрсетініз немесе команданың опциясын еңгізу керек.
Команданың опциялары:
· Фаска – кесілген бұрыштармен тікбұрыш жасау, бұл жерде биіктік пен еңі бойынша фаска ұзындықтардың мәндерін еңгізу керек;
· Уровень – тікбұрыштың деңгейін орнату, 3D сызбада пайдаланылады;
· Сопряжение – домалақты бұрыштармен тікбұрыш жасау, бұл жерде айналдыры радиустын мәнің еңгізу керек;
· Высота – үшөлшемді тұрғызуда биіктік мәнің орнату;
· Ширина – тікбұрыштың линияның қалындық мәнің орнату;
· Площадь – тікбұрыштың ауданының мәніне негізделген тікбұрыш жасау. Мұнда бір жақтың (ұзындығы немесе еңі) мәнің еңгізу қажет, ал басқа жағы есептелінеді;
· Размеры – ұзындық және еңі мәндер негізінде тікбұрышты жасау;
· поВорот – горизантал салыстырмалы кейбір бұрышта тікбұрышты жасау.
3. AutoCAD-тағы сызбаларды рәсімдеу командалары: өлшемдерді тез қондыру, базалық өлшемдер, тізбекті өлшем, шығарулар және түсінік жазбалар, өлшемді мәнерлерді басқару.
Базалық ӛ лшемдер (DIMBASELINE) – алдыңғы ӛлшемнен алынған екінші сызықтың жалғасқан сызық ӛлшемі болып табылады. Бір базалық нүктеден бірнеше сызықтық ӛлшемдер құруға мүмкіндік береді. Объектті еркін түрде сызу.
Select base dimension: (1-нүктені кӛрсету)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (2-нүктені кӛрсету)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select> : (3-нүктені кӛрсету)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: Enter
Select base dimension: Enter
Ӛ лшемдік шынжыр (DIMCONTINUE) немесе тізбектік шынжырбірінен кейін бірі жалғасатын сызықтық ӛлшемдер тобын құруға мүмкіндік береді. Объектті еркін түрде сызу.
Select continued dimension: (1-нүктені кӛрсету)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (2-нүктені кӛрсету)
Specify a second extension line origin or [Undo/Select] <Select>: (3-нүктені кӛрсету)
23-б
1. Сызықты объектілердітұрғызу Рисунки вAutoCAD строятся из набора геометрических примитивов. Под геометрическим примитивом понимается элемент чертежа, обрабатываемый системой как целое, а не как совокупность точек или объектов. Геометрические примитивы создаются командами вычерчивания или рисования, которые вызываются из падающего меню Draw или одноименной панели инструментов. Нүкте Команда POINT, формирующая точку, вызывается из падающего меню Draw → Point или щелчком на пиктограмме Point на панели инструментов Draw.
Кесінді Базовым примитивом в AutoCAD является линия. Линии бывают различного рода – одиночные отрезки, ломаные (с сопряжениями дугами или без них), пучки параллельных линий (мультилинии), а также эскизные. Линии рисуют, задавая координаты точек, свойства (тип, цвет и др.), значения углов. Команда LINE, формирующая отрезок, вызывается из падающего меню Draw → Line или щелчком на пиктограмме Line на панели инструментов Draw. Кескінрежимдекоманданыңопциялары:
• Дуга – доға тұрғызу режиміне өту;
• Полуширина – жарты еңі өлшемін орнату, бұл кең сегментінің өс линиядан шекарасына дейін қашықтығы;
• длИна – қашықтықты орнату, осы ұзындыққа соңғы нүкте алдыңғы сегменте сол бағытта жылжыйды;
• Отменить – соңғы жасалған сегменті тұрғызуды болдырмау;
• Ширина – келесі сегменттердің еңі өлшемін орнату;
• Замкнуть – полилинияның соңғы нүктеден бастапқы нүктеге дейін линия өткізеді.
Егер Дуга опциясы тандалса, оңдамынадайхабарлама:
Конечная точка дуги или Және сұраныс пайда болады:
[Угол/Центр/Направление/Полуширина/Линейный/Радиус/Вторая/Отменить/Ширина]:
Жауапқа келесі нүктенің координатасын көрсету керек немесе команданың опцияларын орнатып және доғалық полилинияны тұрғызуды жалғастыруға болады. Доғалық полилинияны тұрғызу процесінде команда аяқталғанға дейін мынадай сұраныс активті болады:
[Угол/Центр/Замкнуть/Направление/Полуширина/Линейный/Радиус/Вторая/Отменить/Ширина]:
Доға режимде команданың опциялары:
• Угол – доғаның орта бұрыштың мәнін орнату;
• Центр – доғаның орта координатасын орнату;
• Направление – доғаның жанама бағытың орнату;
• Полуширина – доға полилинияның жарты еңін орнату;
• Линейный – кескіндер тұрғызу режиміне өту;
• Радиус – доғаның радиус мәнің орнату;
• Вторая – үш нүкте бойынша доғаның екінші нүктені орнату;
• Отменить – соңғы нүктені болдырмау;
• Ширина – доғаның линияның қалындық өлшемін орнату.
3. AutoCAD-та үш өлшемді объектілерді редакциялау: объектілерді тасымалдау және бұру (командаларды шақыру тәсілдері, командалардың сұраныстары мен опциялар). Обьектілерді тасымалдау . З D ПЕРЕНЕСТИ (3 DMOVE ) командасы керсетілген объектілерді тасымалдауға мүмкіндік береді Тасымалдау кезінде тасымалдау қаламын үш олшемін түрінде бейнелейді. Команданы келесі тәсілдермен шақыруға болады:
• Главная — Редактирование —► 3D перенос батырманы басу
• Моделирование қ-с.п. 3D перенос батырманы басу;
• А —► Редактирование —> 3D операции —> 3D перенос;
• командалық жолда 3 d пере н ест и немесе _3dmove команданы орындау.
Командан ың сураныстары: Команда:_3omove