Тэма 5. Культурныя ўзаемадзеяння ў сярэднявечнай Еўропе

Фактары, якія вызначалі міжнародныя культурныя сувязі пасля распаду Рымскай імперыі. Роля заходняй хрысціянскай царквы ў культурным узаемадзеянні і фарміраванні культуры сярэднявечнай Еўропы. Культура Візантыі як сінтэз рымскай, грэчаскай і ўсходніх культур, яе ўплыў на культуру славян. Сярэднявечныя манастыры, манаскія ордэны і ўніверсітэты ў сістэме еўрапейскай міжкультурнай камунікацыі.

Фарміраванне ісламскай культуры на аснове антычнай, семіцкай і старажытнаіранскай культуры, яе кантакты з еўрапейскай сярэднявечнай культурай (Кардоўскі халіфат), культурай Індыі (Дэлійскі султанат), усходняй Афрыкі (Суахілійская цывілізацыя). Крыжовыя паходы як фактар культурнага ўзаемадзеяння Усходу і Захаду.

Мангольскія ханствы і культурны абмен паміж імі. Падарожжы як фактар міжцывілізацыйных кантактаў.

Культурныя сувязі беларускіх зямель з Візантыяй, Заходняй і Паўночнай Еўропай. Еўрапейская культура і развіццё каменнага дойлідства і музычнай культуры на Беларусі.

 

Тэма 6. Культурная ўзаемадзеянне ў Новы час

Вялікія геаграфічныя адкрыцці. Асаблівасці культурных працэсаў, якія адбываліся на Амерыканкім кантыненце ў выніку экспансіі еўрапейскіх краін (транскультурацыя, асіміляцыя, гібрыдызацыя), у розных рэгіёнах. Роля каталіцкай царквы ў станаўленні лацінаамерыканскай цывілізацыі. Біскуп Бартоломе дэ Лас Касас. Будаўніцтва гарадоў. Развіццё архітэктуры. Лацінаамерыканскае барока і ультрабароко. Творчасць Хуаны Інэс дэ ла Крус (Смецце Хуаны). Станаўленне і развіццё свецкага мастацтва.

Асаблівасці супрацьстаяння еўрапейскай экспансіі: Японія, Кітай, мусульманскі свет. Каталіцкія місіі ў Кітаі і Японіі. Культурнае ўздзеянне Захаду на азіяцкія калоніі. Усходні ўплыў на мастацтва Еўропы. Стыль шінуазрі.

Асаблівасці культурных кантактаў у Еўропе. Франкфуртскі міжнародны кніжны кірмаш. Феномен нідэрландскай кальвінісцкай дыяспары. Развіццё адукацыі на роднай мове за мяжою. Рост рэвалюцыйных настрояў і распаўсюджванне ідэй асветніцтва. Уплыў Францускай рэвалюцыі на Еўропу. Ваенныя кампаніі Напалеона і распаўсюджанне моды на ўсходнюю культуру. Абвастрэнне барацьбы за перадзел свету ў 19 ст. Пашырэнне сферы ўплыву еўрапейскай цывілізацыі. Першыя музычныя конкурсы.

Уплыў ідэй еўрапейскага Рэнесансу і Адраджэння на духоўную і мастацкую культуру беларускіх зямель. Развіццё кнігадрукавання і адукацыі ў Беларусі ў міжнародным кантэксце. Замежныя паездкі жыхароў беларускіх зямель, навучанне за мяжою як шляхі распаўсюджання заходнееўрапейскай культуры. Літаратурныя кантакты. Запрашэнне еўрапейскіх майстроў для працы на беларускіх землях. Арыенталізацыя культуры і стулю жыцця шляхты. Еўрапейскае ўплыў у архітэктуры, музыцы, тэатры. Войны з Маскоўскай дзяржавай і іх роля ў культурных сувязях. Цікавасць да Беларусі пачынаючы з канца XVIII ст. польскіх i рускіх даследчыкаў. Эмігранты з беларускіх зямель: роля ў культуры іншых краін, развіцці культурных сувязяў.

 

Тэма 7. Культурныя сувязі перыяду сусветнай каланіяльнай сістэмы (1870-1945)

Каланіяльная экспансія і стварэнне сусветнай каланіяльнай сістэмы. Тэорыя сацыяльнага дарвінізму і расізму як ідэалагічныя абгрунтавання заваявання калоній. “№Культурны імперыялізм”. Стварэнне першых сталых культурных устаноў за мяжой. Французская і Нямецкі археалагічныя інстытуты. Адукацыйныя, навуковыя ўстановы і «прапагандысцкай школы» за мяжой. Асацыяцыя «Альянз Франсэз». Імперскі фонд па садзейнічанню і падтрымцы нямецкіх школ за мяжой. Саперніцтва дзяржаў за культурныя ўплывы («вайна моваў»). Дыяспара як важны элемент палітыкі «маральных заваёў». «Таварыства Дантэ Аліг'еры». «Саюзы замежжа», «дуалістычная саюзы» і іх роля ў культурнай прапагандзе. Карл Лампрехт і абгрунтаванне знешняй культурнай палітыкі.

Уплыў заходніх ідэйна-палітычных канцэпцый на рост нацыянальнага патрыятызму ў Кітаі. Еўрапейскі ўплыву на рэформы Мэйдзі. Барацьба з каталіцызмам і замежным культурным уплывам у Карэі. Еўрапейская ідэалогія ў руху «Кэхва Ундон». Выяўленчае мастацтва як прыклад культурных уплываў.

Барацьба культур у перыяд Першай сусветнай вайны. Рост дыпламатычнай актыўнасці ў сферы культуры ў пасляваенны час. “Культурная прапаганда”. Служба французскай культурнай дзейнасці. Дэпартамент немцаў замежжа і пытанняў культуры. Французскія інстытуты. Нямецкая служба акадэмічных абменаў. Асацыяцыя “Італіка”. Усесаюзнае таварыства дружбы і культурнай сувязі з замежжам. Брытанскі Савет. Аддзел культурных сувязяў Дзярждэпартамента ЗША. Роля Лігі нацый у развіцці міжнародных культурных сувязяў. Першыя міжнародныя арганізацыі шматбаковага супрацоўніцтва ў сферы культуры. Кемалізм і еўрапеізацыя Турцыі. Змяненне характару культурных кантактаў падчас Другой сусветнай вайны.

Міжнародныя культурныя сувязі беларускіх зямель у канцы ХІХ-пачатку ХХ ст. Роля рэдакцыі “Нашай нівы” у наладжванні і развіцці міжнародных культурных кантактаў Асаблівасці культурных кантактаў БССР у міжваенны перыяд. Беларуская эміграцыя ў Чэхаславакіі. Беларускае таварыства дружбы і культурнай сувязі з замежнымі краінамі.