Тэма 1. Уводзіны. Гісторыя міжнародных культурных сувязяў: прадмет і методыка

Значэнне дысцыпліны “Гісторыя і тэорыя міжнародных культурных сувязяў” у працэсе падрыхтоўкі спецыялістаў у галіне міжкультурных камунікацый. Прадмет, задачы, структура і змест вучэбнай дысцыпліны. Роля і месца дысцыпліны ў сістэме культуралагічнага адукацыі. Крыніцазнаўчая база. Метады даследавання.

Важнасць вывучэння гісторыі міжнародных культурных сувязяў для разумення логікі развіцця асноўных працэсаў культурнага ўзаемадзеяння ў розныя перыяды гісторыі чалавецтва і нацыянальнай гісторыі. Перасяленні народаў, заваёвы і гандлёвы абмен як фактары міжкультурных камунікацый. Гістарычная трансфармацыя формаў і метадаў міжкультурных кантактаў. Асноўныя тэндэнцыі міжкультурных адносін на сучасным этапе.

 

Тэма 2. Цывілізацыі Старажытнага Усходу ў міжкультурным кантэксце

Цывілізацыя Старажытнага Егіпта: агульная характарыстыка. Уплыў рэлігійнай культуры на фарміраванне ідэі ббога, які памірае і ўваскрашае, монатэізм. Навуковыя дасягненні ў галіне матэматыкі і геаметрыі, іх выкарыстанне ў антычнай навуцы. Дасягненні ў астраноміі. Трансфармацыя старажытнаегіпецкага календара ў юліянскі і грыгарыянскі. Старажытнаегіпецкае мастацтва і яго ўплыў на мастацтва краін Блізкага Ўсходу і Нубіі (Эфіопіі).

Культура народаў Месапатаміі. Мова і пісьменнасць шумераў як стрыжань асірыйскай і халдэйскай культуры. Уплыў на персідскую культуру. Значэнне вуснай літаратурнай творчасці народаў Двуречча. «Эпас пра Гільгамеша» і Біблія. Дэманалогія і яе праявы ў розных рэлігіях Старажытнага Усходу. Вавілон як культурная сталіца старажытнага свету. Культура старажытнага Ірана: агульная характарыстыка. Ідэі дуалізму ў зараастрызме і яе выкарыстанне ў тэасофіі і філасофіі. Мітраізм і хрысціянства. Старажытнаперсідская літаратура і яе ўплыў на культуру Усходу. Матэрыяльная культура старажытнага Ірана. Кушанскае царства як прыклад міжкультурнага ўзаемадзеяння.

Фінікійская сістэма пісьменства як аснова грэчаскага і лацінскага алфавіту. Фінікійская гандаль як сродак міжкультурных камунікацый ў старажытнасці. Фінікійскія калоніі ў басейне Міжземнага мора.

 

Тэма 3. Цывілізацыі Старажытнай Індыі і Кітая, іх уплыў на культуру краін Азіі

Асноўныя этапы развіцця культуры старажытнага Кітая: агульная характарыстыка. Сімбіёз канфуцыянства, даасізму і будызму ў кітайскай культуры. Старажытнакітайская мова і літаратура і іх уплыў на культуру краін Паўднёва-Ўсходняй Азіі. Распаўсюджванне кітайскай сістэмы іерагліфічнага пісьма. Навуковыя веды ў старажытным Кітаі. Матэматыка, астраномія, медыцына, іншыя натуральныя навукі. Уплыў кітайскіх традыцый выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва на мастацтва суседніх краін. Распаўсюджанне кітайскай архітэктуры за межы краіны. Старажытнакітайскі тэатр. Вялікі шаўковы шлях і яго значэнне для культурнага ўзаемадзеяння краін Азіі і Еўропы. Цывілізатарская роля і сучасны вопыт мадэрнізацыі Кітая.

Культура старажытнай Індыі. Гандлёвыя кантакты Харапскай цывілізацыі. Ведызм і індуізм. Філасофія брахманізму. Будызм і яго распаўсюджванне ў краінах Азіі. Чань-буддызм і дзэн-будызм. Уплыў будызму на класічны кітайскі жывапіс, паэтычныя жанры і выяўленчае мастацтва Японіі, распаўсюджанне садовага мастацтва. Старажытнаіндыйская літаратура. Развіццё навуковых ведаў. Матэматыка і астраномія. Дасягненні ў галіне музыкі і харэаграфіі, архітэктуры, выяўленчага і дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, іх распаўсюджанне на тэрыторыі мацерыковай Азіі, у басейнах Ціхага і Індыйскага акіянаў. Уплыў ісламу і мусульман у сярэднявечнай Індыі.

Тэма 4. Культурныя кантакты ў антычным свеце

Культура Старажытнай Грэцыі: агульная характарыстыка. Уплыў ўсходніх культаў на фарміраванне рэлігіі Старажытнай Грэцыі. Старажытнагрэчаская міфалогія як аснова еўрапейскай літаратуры. Філасофія ў Старажытнай Грэцыі і яе ўплыў на філасофскую думку розных народаў і эпох. Архітэктура Старажытнай Грэцыі як узор для архітэктуры антычнага свету. Тэатр і драматургія, літаратура, музыка і выяўленчае мастацтва, скульптура. Распаўсюджванне старажытнагрэчаскай культуры пры дапамозе каланізацыі. Заваёвы Аляксандра Македонскага. Фарміраванне культуры элінізму. Эліністычная культура дзяржаў Малой Азіі, Блізкага Усходу, Егіпта. Грэка-будызм. Уплыў старажытнагрэчаскай культуры на культуру Старажытнага Рыма.

Старажытнарымская культура і яе асаблівасці. Уплыў этрускай культуры. Заваёвы і фарміраванне Рымскай імперыі. Культурная палітыка Рыма як складовая частка імперскай палітыкі. Старажытнарымская рэлігійная міфалогія. Старажытнарымская філасофія і літаратура. Рымскае права. Арганізацыя ваеннай справы. Рымская літаратура як сінтэз культур народаў Рымскай імперыі. Распаўсюджанне рымскай культуры, навукі і адукацыі ў межах Рымскай імперыі. Старажытнарымскае мастацтва.

Яўрэйская дыяспара і яе ўплыў на распаўсюджанне хрысціянскай культуры ў Рымскай імперыі.