Эукариоттардың генінің молеклалық құрылымы(схема түрінде)

Дата: 2025-06-15; Просмотры: 2

Оценка:

0.00 из 5.00 — оценок

Скачиваний: 0

Скачать

Промоторлық жүйе

Эукариот генінің молекулалық құрылымы:

1. Голдберга-Хогнесса бокс немесе ТАТА-бокс транскрипция басталатын нүктеден солға қарай 20 жұп нуклеотидтік қашықтықта орналасқан. Оның ұзындығы 7 жұп нуклеотидке сәйкес келеді.

2. ТАТА-бокстың сол жағында ЦААТ-бокс деп аталатын нуклеотидтер жүйесі орналасқан. Бұл жүйе транскрипцияның инициация процесіне қатынасады және транскрипция басталатын нүктеден жоғары,сол жағында 70-80 жұп нуклеотидтер аралығынан орын алады. Оның құрамында ГГТ/АЦААТЦТ нуклеотидтер жүйесі бар.

3. ГЦ-бокс немесе ГГГЦГГ жүйесі ,оның бір немесе бірнеше көшірмесі болады,ГЦ-боксы транскрипция басталатын нүктеден солға қарай 80-және 100 –жұп нуклеотидтер аралығында орналасқан.Бұл сайттардың ішіндегі активтілігі ең төмені-ТАТА-бокс.

Геннің кодтаушы учаскесі

Бактериялар мен вирустардың гендерінде интрондар болмайды,митохондриялық ДНҚ гендерінде интрондар сирек кездеседі.

Эукариоттық гендердің транскрипциясында алдымен гетерогендік ядролық РНҚ түзіледі. Оның құрамында экзондармен қатар интрондар да болады. Түрлі гендердегі интрондардың ұзындығы мен орналасқан жеті түрліше болып ауытқиды.

Төменгі сатыдағы эукариоттарда барлық гендерінің 95 % тек бір ғана ұзын экзонннан тұрады,интрондары жоқ деуге болады.

6.5. Оқыту әдістері: ауызша сұрау барысында студенттердің сабақтың мәнін, мақсатын және міндеттерін; түсінгенін қысқа, анық, ойын жүйелі жеткізуін және түсінген материалын сызба нұсқа, кесте, сурет түрінде көрсетуін анықтау; тест қателіктерін топпен талқылау; есептер шығаруды көрсету және түсіндіру,сызбалар толтыруға бағыттай отырып ауызша сұрау, тақырып бойынша бейнефильмдер көру.

6.6. Әдебиеттер:

Негізгі:

6.6.1. Медициналық биология және генетика. Е.Ө. Қуандықов ред. Алматы, 2004. 44-46 б.

6.6.2. Қуандықов Е.Ө., Аманжолова Л.Е. Молекулалық биология негіздері (дәрістер жинағы). Алматы: Эверо, 2008. 12-20 б.

6.6.3. Биология. Под ред. Ярыгина В.Н. М., 2007, т. 1, с. 88, 111-114.

6.6.4. Мушкамбаров Н.Н., Кузнецов С.Л.Молекулярная биология. М., 2003. С. 87, 95-97.

Қосымша:

6.6.5. Фаллер Д.М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. М., 2003. С.11-14.

6.6.6. Коничев А.С., Севастьянова Г.А. Молекулярная биология. М., 2005. С. 73-114.

6.6.7. Бочков Н.П. Клиническая генетика. М.: Гэотар-Мед, 2006. С. 27-32.

6.6.8. Генетика. Под ред. Иванова В.И. М., Академкнига, 2006. С. 40-52, 78-81.

6.6.9. Жимулев И.Ф. Общая и молекулярная генетика. Новосибирск: Сиб.унив. изд-во, 2007. С. 9-

30, 107-110, 127-129, 146.

6.6.10. Медицинская генетика: учеб. пособие/ Роберт Л. Ньюссбаум, РодерикР, Мак-

Иннес, Хантингтон Ф. Виллард: пер. с англ. А. Ш. Латыпова; под ред. акад. РАМН Н.

П. Бочкова.- М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010. С. 19-20.

6.6.11. Наследственные болезни: национальное руководство /под ред. акад. РАМН Н.П.

Бочкова, акад. РАМН Е.К.Гинтера, акад. РАМН В.П. Пузырева. – М.: ГЭОТАР-

Медиа, 2012. С. 69-72.

6.6.12. Льюин Б. Гены М,. 2012. С. 11.43-46

6.7. Бақылау:

6.7.1. Когнитивті (білім) құзыреттілікті бағалау:

6.7.1.1. Тақырып сұрақтары бойынша ауызша сұрау.

6.7.1.2. Тест бақылау – 3 нұсқа 10 сұрақтан.

6.7.1.3. Тақырып бойынша кәсіби терминдерді ағылшын және екінші тілде игеруін тексеру

6.7.2. Тәжірибелік дағды құзыреттілігін бағалау:

6.7.2.1. Прокариот генінің құрылысының сызбасын сызу және қызметтерін түсіндіру

6.7.2.2.Эукариот генінің құрылысының сызбасын сызу және қызметтерін түсіндіру

6.7.2.3. Про- және эукариотты гендерінің реттеуші қатарлар жүйесінің қызметіне кесте толтыру.

6.7.2.4. Цистрондардың санын анықтаңыз

6.7.3. Өзін-өзі бағалау құзіреттілігі:

6.7.3. Бақылау сұрақтары: