6.7.3.1. Жасушадағы генетикалық материалдың тығыздалу деңгейлері.
Дата: 2025-06-15; Просмотры: 2
Оценка:
0.00 из 5.00 — оценок
6.7.3.2. Нуклеосомдар құрылысы.
6.7.3.3. Гистонды ақуыздармен бақыланатын генетикалық материалдың тығыздалу деңгейлері.
6.7.3.4. Гистонды емес ақуыздармен бақыланатын генетикалық материалдың тығыздалу деңгейлері.
6.7.3.5. Эухроматиннің гетерохроматиннен айырмашылығы неде?
Үш тілдегі түсіндірме сөздер:
| Қазақ тілінде | Орыс тілінде | Ағылшын тілінде |
| Хромосомалар –ядро және цитоплазмада (митохондрияда) орналасқан, генетикалық ақпаратты тасмалдаушы жасушаішілік құрылымдар; | Хромосомы – внутриклеточные структуры, локализующиеся в ядре и цитоплазме (митохондриях), носители генетической информации; | Chromosomes - intracellular structures localized in the nucleus and cytoplasm (mitochondria), carriers of genetic information; |
| Хроматин – негізгі компоненттері ДНҚ және ақуыздар болатын хромосоманың заты | Х роматин – вещество хромосом, основными компонентами которого являются ДНК и белки | С hromatin – material of chromosomes, consisting mainly from DNA and proteins |
| Гистонды ақуыздар –екі негізгі қызмет атқаратын ядролық ақуыздар: ядродағы ДНҚ жіпшесінің ширатылуына және ядролық үрдістер эпигенетикалық реттелулерге: репликация,транскрипция және репарацияға қатысады. Гистонды ақуыздардың бес түрі болады: H1/Н5, H2A, H2B, H3, H4. | Гистоны — обширный класс ядерных белков, выполняющих две основные функции: они участвуют в упаковке нитей ДНК в ядре и в эпигенетической регуляции таких ядерных процессов, как транскрипция, репликация и репарация. Существует пять различных типов гистоновH1/Н5, H2A, H2B, H3, H4. | Histone proteins – a big class of nuclear proteins having two main functions: they participate in packaging of DNA chains in the nucleus and epigenetic regulation of nuclear processes, such as transcription, replication and repair. Five types of histones exist H1/Н5, H2A, H2B, H3, H4. |
| Гистонды емес ақуыздар-эукариоттарда болатын ядролық қышқыл ақуыздар тобы. | Негистоновые белки одна из большой группы кислых ядерных белков эукариот. | Non-histone proteins – one of many big groups of acidic nuclear proteins of eukaryotes |
| Нуклеосомалар –глобула құрамына 4 жұп гистонды ақуыздар: Н2А, Н2В, Н3, Н4 және ДНҚ жіпшесікіреді, глобулалар өзара Н1гистон арқылы жалғасатын, глобула түріндегі, генетикалық материалдың тығыздалуы (компактизация); | Нуклеосома – Уровень компактизации генетического материала, представленный глобулой, и нитью ДНК, в состав глобул входят 4 пары гистоновых белков: Н2А, Н2В, Н3, Н4, глобулы соединяются между собой гистоном Н1 | Nucleosom e –compacted level of genetic material represented by globules and DNA, globules include 4 pairs of histonetonic proteins: H2A, H2B, H3, H4 connected by histone H1 |
| Линкер- нуклеосомалар арасындағы, ДНҚ бөлігі. | Линкер- участок ДНК, между нуклеосомами. | Linker – region of DNA between nucleosomes. |
| Эухроматин – ақшыл түске боялатын, гендерден тұратын, хромосома аймақтары; | Эухроматин – светло окрашивающаяся, содержащая гены, часть хромосомы | E uchromatin – lightcolor part of chromosome, containing genes; |
| Гетерохроматин-күңгірт түске боялатын, гендері жоқ, көп қайталанатын қатарлардан тұратын, хромосоманың ұштары және центромера маңында орналасқан, хромосома аймақтары; | Гетерохроматин –темно окрашивающаяся, не содержащая гены, часть хромосомы, состоит из повторяющихся последовательностей, локализуется в центромерной и концевых участках хромосом | H etero c hromatin –dark color part of chromosome, consites from repetitive sequences, localized in centromere and end parts ofchromosome |
| Конститутив тік гетерохроматин -хромосомалардың центромералар және теломер маңында орналасқан. | Конститутивный гетерохроматин-локализован в перицентромерных и теломерных участках хромосом. | Constitutive heterochromatin – localized in pericentromeric and telomeric regions of chromosomes. |
| Факультативтік гетерохроматин- адамның екі жыныс Х- хромосомасының біреуі тығыздалып, интерфаза сатысында ядро мембранасының маңында Барр денешігі түрінде табылған. | Факультативный гетерохроматин-одна из двух Х- хромосом человека, плотно упакованная, находится при ядерной мембране в виде телец Барра на стадии интерфазы. | Facultative heterochromatin – one of two X chromosomes of human, tightly packed and located near nuclear membrane as Barr bodies seen at the interphase stage. |
| Политения - хромосомалардың жіңішке құрылымындағы хромонемалардың екі еселеніп, сандарының 1000-2000 дейін көбеюін айтады, бірақ хромосомалар санының артуы жүрмейді. | Политенией называется воспроизведение в хромосомах тонких структур - хромонем, количество которых может увеличиваться многократно, достигая 1000 и более, но увеличения числа хромосом при этом не происходит. | Polytene chromosomes is called the play in thin structures - chromonemata, the number of which can be increased many times, reaching more than 1000, but the increase in the number of chromosomes is not happening. |
Құрастырушы: оқытушы Г.Т.Танеева
5 - тәжірибелік сабақ
6.1. Тақырыбы:Адам ариотипі. Хромосомалардың Денверлік және Париждік номенклатурасы. Медициналық маңызы
6.2. Мақсаты: Студенттерде хромосомалық ауруларды диагностикалаудағы кариотиптің және хромосомаларды классификациялаудың маңызы туралы түсінік қалыптастыру.
6.3. Оқытудың міндеттері:
- хромосомалардың құрлысы және жіктелуін оқыту;
- студенттерде хромосомалық ауруларды диагностикалаудағы кариотиптің мәні және
оның маңызы түсінігін қалыптастыру.
6.4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
*6.4.1. Хромосома. хромосома құрлысы.
Chromosomes and their structure.