8 Дәріс. Мемлекет және азаматтық қоғам
1. Мемлекеттің шығуы және оның мәні
2. Қазіргі мемлекет және оның ерекшелікті белгілері
3. Азаматтық қоғам ұғымы
4. Құқықтық мемлекет ұғымы және оның ерекше белгілер
Мемлекеттің пайда болуы мен мәні. Мемлекеттік ұғым тарихы және оны зерттеу әдістері. Әлемдік саясаттану қоғам өміріндегі мемлекеттің пайда болуы туралы. Мемлекеттің пайда болуының негізгі концепциялары: теологиялық және патриархалдық, қоғамдық келісім теориясы (Т.Гоббс, Ж.Ж.Руссо), «күш көрсету теориясы» (Л.Гумплович), марксистік теория. Мемлекет қоғамның саяси жүйесінің универсалды және негізгі институты ретінде. Оның басқа, тұрғындары, мемлекеттік аппарат, салық жинау құқығы.
Мемлекет функцияларының классификациясы. Әр түрлі елдердегі оларды жүзеге асырудың ерекшеліктері. Либерализм, плюрализм, марксизм, анархизм және кейнсиандық қоғамдағы мемлекет рөлі туралы.
Саяси мәселелерді шешу – мемлекет қызметінің ең қиын әрі жауапты сферасы. Қәзіргі әлемдегі мемлекет эволюциясының тенденциясы.
Мемлекеттік басқару органдары. Мемлекеттік аппараттың рөлі мен функциясы. Қәзіргі заманғы мемлекеттің негізгі функциялары.
Құқықтық мемлекет және азаматтық қоғам. “Билікті бөлшектеудегі” заң шығарушы, атқарушы, және сот жүйесінің өзара қарым-қатынасы. Құқықтық мемлекет және оның қоғамдағы рөлі. Құқықтық мемлекет: пайда болу тарихы және қәзіргі зерттеу бағыттары. Демократиялық мәні мен принциптері. Құқықтық мемлекетті ұйымдастыру, негізгі белгілері және критерийлері. Қ.Р.-нда құқықтық мемлекеттің қалыптасу мәселесі.
Азаматтық қоғам- қәзіргі саяси ғылымның негізгі түсініктерінің бірі. Азаматтық қоғам мәселесінің тарихы, мәні, ұғым мазмұны, экономикалық негізі және саяси критерийлері. Құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның өзара байланыс диалектикасы.
Азаматтық қоғамның қызмет ету және өзіндік дамуының шарты: демократиялық мемлекеттік құрылымдардың болуы, жалпыға ортақ нормалар (ережелер) мен процедураларды, заңдарды мемлекеттің қатаң ұстануы; қоғамда әр алуан дамыған әлеуметтік құрылымдардың болуы; тұлғаның әлеуметтік, интеллектуалдық, психологиялық дамуының, сондай-ақ мәдениеттің және саяси мәдениеттің жоғары деңгейі.
Жана терминдер: мемлекет, құқықтық мемлекет, азаматтық қоғам, унитарлық, федерация.